Dyrektywa EPBD a polski rynek energetyczny

Przeczytaj także: Dyrektywa EPBD: od 2021 r. tylko budynki energooszczędne

Ważny, szczególnie z punktu widzenia Polski, jest art. 27 rozporządzenia, na mocy którego państwa członkowskie mają za zadanie stworzenie zasad dotyczących sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na mocy dyrektywy. Jeden z zarzutów kierowanych najczęściej wobec charakterystyki energetycznej budynków w naszym kraju dotyczył właśnie braku kar, potrzebnych do egzekwowania prawa. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że wprowadzenie systemu nadzoru (najpóźniej dwa lata i sześć miesięcy od daty wejścia w życia dyrektywy) zapewni większą skuteczność i przejrzystość w funkcjonowaniu obowiązku posiadania świadectw charakterystyki energetycznej.

Nacisk UE na zwiększenie świadomości obywateli

Innym elementem wprowadzonym przez dyrektywę, a zwiększającym świadomość obywateli na temat poziomów efektywności energetycznej budynków jest wymóg publicznego rozpowszechnienia informacji dotyczącej charakterystyki energetycznej danego obiektu i umieszczenie świadectwa w miejscu wyraźnie widocznym. Jak sama nazwa wskazuje, obiekty użyteczności publicznej (a więc budynki zajmowane przez władze publiczne, centra handlowe, teatry, banki, hotele, restauracje, hotele, supermarkety) są często odwiedzane przez obywateli i właśnie z tego względu powinny dawać dobry przykład społeczeństwu. Celem art. 13 jest ponadto zmobilizowanie państw członkowskich do uwzględnienia w swoich Planach Krajowych, funduszy wspierających władze publiczne, aby te mogły dążyć (jako jedne z pierwszych) do wdrożenia ulepszeń w zakresie efektywności energetycznej i realizacji zaleceń zawartych w świadectwach charakterystyki energetycznej. Wymóg dotyczy budynków, w których świadczone są usługi dla ludzi i które zajmują całkowitą powierzchnię użytkową powyżej 500 m2 (pięć lat po wejściu w życie dyrektywy, próg ten obniży się do 250m2).

Nowe wytyczne dyrektywy

Swoistą nowością jest zapis dotyczący stworzenia wspólnej dla krajów członkowskich metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków. Metodologia ma dotyczyć tylko budynków niemieszkalnych i nie będzie obowiązkowa. Jej celem jest umożliwienie porównania obiektów w różnych krajach członkowskich pod względem energetycznym.

Dodatkowym zapisem wspomagającym promocję efektywności energetycznej jest artykuł 12, ustęp 4, mówiący, że dla budynków i części budynków, dla których sporządzone jest już świadectwo charakterystyki energetycznej, w momencie wystawienia na sprzedaż lub wynajem, należy podać wartość wskaźnika charakterystyki energetycznej tych obiektów. Taki zapis jednoznacznie wskazuje na istotną rolę efektywności energetycznej budynku w procesie jego eksploatacji, a w przyszłości prawdopodobnie i wpływu na cenę nieruchomości.

Zmiany na dobre...?

Jak widać, każde z państw członkowski czekają większe lub mniejsze zmiany. - Trudno nie przewidzieć, że w przypadku Polski, konieczne przemiany dotyczyć będą wielu fundamentalnych kwestii – mówi Pawlak. Zaczynając od obowiązku wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej dla budynków z rynku wtórnego, poprzez wprowadzenie wspomnianych już mechanizmów kontroli systemów grzewczych i chłodzących (oraz dodatkowo prowadzenie raportów i sprawozdań z przeglądów), po obowiązek wprowadzenia kar i wydelegowania niezależnych ekspertów. Zadaniem wysoko wykwalifikowanych lub akredytowanych ekspertów, będzie monitorowanie świadectw charakterystyki energetycznej oraz kontrolowanie sprawozdań z przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji.

Implementacja zapisów dyrektywy wchodzi w życie od 1 lutego 2012 roku. Wymagania w zakresie wytycznych i minimalnych standardów energetycznych oraz budynków o niemal zerowym zużyciu energii, wprowadzane muszą być odpowiednio dla budynków administracji publicznej do końca 2018 roku, a dla budynków pozostałych, do końca 2020 roku. Jednakże dyrektywa zakłada, że Państwa członkowskie muszą przygotować plany wdrożeń postanowień dyrektywy do dnia 30 czerwca 2012 roku, a następnie co 3 lata.

"Nie ulega zatem wątpliwości, że potrzebne będą przekształcenia i modyfikacje w ramach obecnej metodologii – dodaje Pawlak. Za konkretnymi krokami ustawodawczymi w Polsce (ustawa termomodernizacyjna), muszą iść równolegle instrumenty wsparcia finansowego, wspomagające cele wytyczone przez Parlament Europejski. Uchwalona dyrektywa kładzie duży nacisk na działania zmniejszające bariery prawne i rynkowe. - System dotacji bezpośrednich, programy grantów oraz gwarancji kredytowych, darmowe lub dotowane usługi doradcze, wsparcie finansowe programów kredytowych czy niskoprocentowe kredyty, to tylko niektóre sposoby, których celem powinno być zachęcanie do podejmowania inwestycji i innych działań zwiększających ee nowych i istniejących już budynków w Polsce – podsumowuje Pawlak. Warto więc podkreślić, że czas na zmiany w Polsce – zmiany dalej idące aniżeli aktualne.