Dywersyfikacja ryzyka

Przeczytaj także: Zarządzanie ryzykiem inwestycyjnym

Dywersyfikacja jako działanie łatwe do zastosowania cieszy się obecnie wysoką popularnością, należy jednak pamiętać, że nie zawsze działanie to daje pozytywne efekty. Dlatego też należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach jakie związane są z procesem dywersyfikacji. Do podstawowych zasad należy fakt, że w miarę zwiększania liczby instrumentów lub walorów, w które dokonujemy inwestycji pozytywne skutki dywersyfikacji słabną. Dalsze zwiększanie ilości posiadanych aktywów może nawet w skrajnych wypadkach doprowadzić do przeważenia nad pozytywnymi skutkami dywersyfikacji negatywów wynikających między innymi ze wzrostu nakładu pracy jaki musimy włożyć w nadzór nad wszystkimi aktywami. Dlatego też dalsze zwiększanie dywersyfikacji do n > 10 dla jednego typu instrumentu w wielu przypadkach traci swoje uzasadnienie. Jest to spowodowane zarówno wzrostami kosztów jakie niesie z sobą utrudniony nadzór nad portfelem, jak i występującym zwykle wysokim poziomem korelacji między aktywami z tej samej grupy.

W przypadku występowania słabych lub nawet ujemnych korelacji można znacząco zwiększyć efektywny poziom n. W większości przypadków znacznie korzystniejszym rozwiązaniem jest jednak dodawanie do portfela aktywów z innych grup, w których również należy dokonać podstawowej dywersyfikacji. Dodawanie aktywów z różnych grup sprawia że efekty dywersyfikacji są znacząco większe, gdyż zwykle występują niższe korelacje miedzy poszczególnymi grupami niż między aktywami w tej samej grupie. Ma to miejsce zwłaszcza podczas gwałtownych ruchów cenowych z jakimi mamy do czynienia np. pod czas bess lub gwałtownych korekt rynkowych. W przypadku posiadania aktywów z różnych grup istnieje duże prawdopodobieństwo, że obsunięcia kapitału na inwestycjach w poszczególne aktywa nie będą występowały w tym samym okresie, co korzystnie wpłynie na poziom globalnego obsunięcia kapitału.

Do głównych poziomów na których wskazane jest dokonywanie dywersyfikacji w kontekście alokacji aktywów należy zaliczyć: dywersyfikację w aspekcie podejść inwestycyjnych i wynikających z nich strategii alokacji aktywów, dywersyfikacje w aspekcie rynków i sektorów na których dokonywane są inwestycje. Podstawową dywersyfikacją pozostanie jednak dywersyfikacja w zakresie instrumentów, w które dokonywana jest alokacja środków.

Z operacyjnego punktu widzenia wskazane jest również dokonanie dywersyfikacji względem emitentów instrumentów, pośredników transakcyjnych i stron transakcyjnych. Istotne jest tu ustanowienie limitów koncentracji dla poszczególnych płaszczyzn dywersyfikacji, co jest bardzo często spotykanym rozwiązaniem. Limity te oczywiście muszą być ściśle powiązane zarówno z preferencjami inwestora jak i z jego możliwościami techniczno organizacyjnymi i wielkością posiadanego kapitału. Istnieją oczywiście również głosy kwestionujące korzyści wynikające z procesu dywersyfikacji.

Głosy te zwykle pochodzą od zwolenników inwestycji skoncentrowanych. Głównym ich argumentem jest kwestionowanie przewagi wynikającej z inwestowania w wiele aktywów, w przypadku czego możliwość dogłębnej analizy wszystkich aktywów jest ograniczona nad inwestycjami skoncentrowanymi gdzie możliwość dogłębnej analizy jest większa. Uznają oni iż nie można uznać że inwestowanie przy mniejszym stopniu poznania aktywów jest bezpieczniejsze od inwestycji w grupę dobrze znanych aktywów. Niemniej jednak wydaje się iż z powodu występowania dużej liczby czynników kształtujących wartość poszczególnych instrumentów, których przewidzenie jest niezwykle utrudnione na bazie analizy konkretnego przedmiotu inwestycji, to właśnie te czynniki leżące poza podstawową analizą, w której występują ewentualne różnice decydują o przewadze inwestycji zdywersyfikowanych nad skoncentrowanymi.