Długi to dla Polaków wstydliwy problem

Przeczytaj także: Długi Polaków w 2009 r. wg KRUK SA

Skutkiem odczuwania wstydu i strachu na myśl o wpadnięciu w stan nadmiernego zadłużenia może być bierność osób zadłużonych. Przejawem tej bierności jest zazwyczaj odsuwanie problemu w bliżej nieokreśloną przyszłość i unikanie kontaktów z firmą windykującą zadłużenie, co jest bez wątpienia działaniem nieracjonalnym. Z badania wynika, że tylko co czwarty zadłużony respondent stara się za wszelką cenę spłacić swoje długi. Około 25% zadłużonych nie wie, jak sobie poradzić z problemem lub w ogóle nie zamierza go rozwiązywać. Spora grupa zadłużonych respondentów podejmuje opisane wyżej nieracjonalne działania (unikanie kontaktu z firmą windykacyjną, unikanie rozmów telefonicznych, niedobieranie poczty itp.). Tylko 15% ankietowanych zadeklarowała, że oczekuje od windykatora rzeczywistej pomocy. Mamy tu zatem do czynienia z przejawami nierozsądnego postępowania, które pogłębia problem, zamiast dążyć do jego rozwiązania. Co więcej, co trzeci respondent opisywanego badania przyznaje, że zdarzało mu się zaciągać nową pożyczkę, aby poradzić sobie ze spłaceniem poprzedniej. Takie postępowanie jest związane z ryzykiem wpadnięcia w tzw. pułapkę kredytową. Jednak jest ono podejmowane przez konsumentów, gdyż doraźnie odsuwa od nich problem zadłużenia, a nawet stwarza wrażenie jego rozwiązania.
Z psychologicznego punktu widzenia jest więc zrozumiałe. Wydaje się, że jednym ze sposobów wspomagania osób zadłużonych, w świetle opisanych wyżej wyników ankietowych, jest stworzenie zdalnej platformy komunikowania się między firmą windykacyjną a dłużnikami. Skoro dla części osób bezpośredni kontakt z windykatorem (telefoniczny lub osobisty) wiąże się z napięciem emocjonalnym, lekarstwem może być Internet. Kontakt pośredni (właśnie za pomocą Internetu) może wpłynąć na osłabienie odczuwania wstydu i strachu, które nasilają się gdy w grę wchodzi kontakt bezpośredni.

Dla respondentów zaciąganie długów wiąże się z dość wysokim ryzykiem. Z jednej strony przyznają, że branie kredytów jest czymś normalnym, ale zwracają też uwagę, że w dzisiejszych czasach nadmierne zadłużanie się może być szczególnie groźne. Taka opinia jest prawdopodobnie skutkiem kryzysu
i niepewności z jaką od kilkunastu miesięcy mamy do czynienia. Po drugie, spora grupa ankietowanych (ponad 50%) zgadza się z tym, że bycie osobą zadłużoną jest czymś wstydliwym. Taka opinia może mieć wpływ na zachowanie osób nadmiernie zadłużonych, m.in. unikanie kontaktu z wierzycielami czy firmami windykacyjnymi.
Co trzeci respondent twierdzi, że emocją, która towarzyszyłaby mu w przypadku nadmiernego zadłużenia, byłby strach. Reasumując odpowiedzi uzyskane na dwa pierwsze pytania można stwierdzić, że emocje które towarzyszą zbytniemu zadłużaniu się to wstyd i strach. Co ciekawe, 15% respondentów stwierdziło, że nie przejęłoby się faktem nadmiernego zadłużenia.