Polska: wydarzenia tygodnia 3/2010

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 2/2010

• Według GUS inflacja w grudniu była na poziomie 3,5% (podczas gdy w listopadzie wyniosła 3,3%). Według analityków teraz będzie spadać, w połowie roku osiągając poziom 0k. 2,5%. Jednak w drugiej połowie roku należy liczyć się z systematycznym wzrostem inflacji ze względu na postępujące ożywienie gospodarcze, które powinno doprowadzić do zatrzymania wzrostu bezrobocia Były szef NBP Leszek Balcerowicz krytykuje jednak Radę za to, że od ponad dwóch lat inflacja jest wyższa niż 2,5%.
• W listopadzie w Polsce bezrobocie (według terminologii Eurostatu-BAEL) wyniosło 8,8%, a liczone metodę GUS wyniosło 11,9%.
• W dalszym ciągu najwięcej towarów eksportujemy do Niemiec. W ciągu 11 miesięcy 2009 roku wyniósł on 23,2 mld euro i stanowi to 26% całego polskiego eksportu.
• Według GUS polskie firmy w ciągu pierwszych 11 miesięcy 2009 roku wyeksportowały towary za 89 mld euro (spadek o 18,8% r/r). Spadek kursu złotówki spowodował, że eksporterzy nie ponieśli z tego powodu strat (wpływu ze sprzedaży eksportowej, która po 11 miesiącach była warta prawie 385 mld zł, zwiększyły się o 1,5%, podczas gdy w połowie roku mieliśmy prawie 2-procentowy spadek). Do końca listopada sprowadziliśmy towary za 96 mld euro-spadek o 9,4% (co daje 417 mld zł a więc o 27,5% mniej).
• PGNiG na razie nie zakończyło negocjacji w sprawie zwiększenia dostaw gazu (z 7,4 do 10,3 mld m sześc. rocznie - aż do 2037 r.) i będzie kontynuowało rozmowy z Gazprom Export. Kontrakt zostanie podpisany po zatwierdzeniu nowej umowy rządów Polski i Rosji o dostawach gazu oraz o nowych zasadach zarządzania gazociągiem tranzytowym przez Polskę do Niemiec.
• Nowa koncepcja prywatyzacji koncernu energetycznego Enea. Teraz zaoferuje się dodatkowe 16% akcji krajowym i zagranicznym inwestorom finansowym. Dopiero potem poszuka się chętnego na pakiet kontrolny (ponad 50%) w spółce.
• Obroty firm faktoringowych (zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów) w 2009 r. spadły o 8,6% r/r i wyniosły ponad 30 mld zł.
• Pakiet kontrolny ukraińskiego ISD przejęło rosyjskie konsorcjum (Aleksander Katunin - posiadacz stalowej grupy Carbofer, Roman Abramowicz do którego należy metalurgiczny gigant rosyjski Jewraz i Aliszer Usmanow - właściciel drugiego rosyjskiego koncernu metalurgicznego Metaloinwest). Tym samym zmienił się właściciel Huty Częstochowa.
• Przez ostatnie dwie dekady amerykańskie firmy zainwestowały w Polsce ponad 20 mld USD i chcą inwestować dalej. W sumie w Polsce w 2008 r. działało 761 firm z kapitałem amerykańskim i obecnie zatrudniają u nas nawet 180 tys. osób.
• Oczekiwany jest werdykt Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sporu producentów energii elektrycznej z rządem o niezgodnie z prawem pobrany podatek VAT. Stawką jest kwota 7 mld zł.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKIEJ GOSPODARKI BIEG PRZESZKODOWY

Jeden z moich przyjaciół często (może nawet zbyt często) powtarza, że życie to sztuka dokonywania wyborów. Jakość tych wyborów i sposób ich realizacji jest fundamentem tego, co można nazwać komfortem życiowym. W życiu ważna jest świadomość, że idzie się we właściwym kierunku, przebywa się we właściwym towarzystwie, robi się to, co się potrafi. Ta świadomość jest doskonałym bodźcem motywującym do lepszej i w konsekwencji efektywniejszej działalności, może wyzwolić w człowieku wiele z posiadanych rezerw. Nie ulega wątpliwości, że złe wybory i złe decyzje prowadzą zwykle do kłopotliwych konsekwencji, które zniechęcają, odbierają ochotę do dawania z siebie więcej. Powyższe uwagi dotyczą także życia społecznego. Poświęćmy dziś nieco czasu na refleksję zainicjowaną tymi kilkoma zdaniami...

Brak niezbędnej wiedzy, wyczucia i rozwagi przy podejmowaniu decyzji, brak zdolności do trafnego przewidywania ich konsekwencji i odpowiedzialności to podstawowa poważna słabość tak w życiu osobistym, jak i społecznym. Niekiedy mam wrażenie, że zbyt mało koncentrujemy się na wcześniejszym przemyśleniu spraw i decyzji, a potem zmuszeni jesteśmy włożyć wielokrotnie więcej pracy i środków w wychodzenie z trudnej sytuacji. Zbyt często podejmujemy decyzje i działania prowizoryczne, a w polskich warunkach prowizorki funkcjonują bardzo długo i zwykle kosztują znacznie więcej, niż się przypuszcza. Myślę, że w tym komentarzu łatwiej nam będzie mówić o życiu społecznym, łatwiej będzie zaprezentować przykłady z polskiego życia gospodarczego...

Na początku naszej transformacji ustrojowej w rezultacie przemian w systemie gospodarczym powstał pomysł złagodzenia skutków społecznych przez wprowadzenie ustaw różnicujących pracowników w prawach emerytalnych. Powstały reguły ułatwiające przejście na wcześniejsze emerytury. Zaistniały też warunki, w których szczególne uprawnienia emerytalne wynikały z przynależności do branży, a nie z rodzaju wykonywanej pracy. W rezultacie liderujemy dziś w specyficznym rankingu, który określa ilościowo procent ludzi pobierających emerytury i renty, w stosunku do ilości wszystkich, którzy są w wieku przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Już teraz widzimy tego kosztowne konsekwencje tak społeczne jak i budżetowe...

Na fali przekonania iż zawsze prywatne jest efektywniejsze niż państwowe, sprywatyzowaliśmy PZU – państwowego ubezpieczyciela i w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach zobowiązaliśmy się przekazać zagranicznemu inwestorowi pełną kontrolę nad tą firmą (do końca oficjalnie nie znamy autora tej decyzji podjętej w ostatnich dniach funkcjonowania rządu). Potem jednak się nam „odwidziało” i przez dekadę mieliśmy na głowie międzynarodowy spór. Straciliśmy wiele na arenie międzynarodowej i przegraliśmy go we wszystkich instancjach prawnych, a zawarta ugoda kosztowała nas miliardy, chociaż mniej, niż tego żądał holenderski partner...

Innym przykładem jest energetyka. Kiedyś podpisano tzw. kontrakty długookresowe. Efektem społecznym było to, że... ceny takiej energii były znacznie wyższe od cen rynkowych (chodzi o ceny tej energii, która była sprzedawana poza w/w kontraktami). Jednak jakby tego było mało, teraz przed Trybunałem Konstytucyjnym staje rozstrzygnięcie sporu z rządem, którego stawką jest … 7 mld zł. Chodzi tu tym razem o akcyzę na prąd. Podatek ten - 20 zł od megawatogodziny - obowiązuje w Polsce od 2002 r, jednak po wejściu naszego kraju do UE powinny zostać zmienione zasady jego pobierania. Płaciły go elektrownie, a powinni płacić - bezpośredni sprzedawcy energii do klienta. Na zmianę przepisów Polska miała czas do końca 2005 r. W 2008 r. Sejm zmienił ustawę, ale ETS wydał wyrok niekorzystny dla naszego kraju, który uznał, że w latach 2006-08 Polska naruszyła unijne prawo. W tej sytuacji elektrownie wystąpiły o zwrot tego podatku... Wygląda na to, że będzie to najdroższy wyrok w historii Trybunału Konstytucyjnego. Warto tu przypomnieć, że największe, wydane w 1993 r. orzeczenie o niekonstytucyjności zniesienia waloryzacji płac w budżetówce miało wartość 3,5 miliarda nowych złotych.

Może kiedyś będzie lepiej...