Tydzień 15/2004 (05-11.04.2004)

• Podczas gdy pogarsza się sytuacja polityczna, napływają coraz bardziej pozytywne informacje o naszej gospodarce:
• Według MF po trzech miesiącach wysokość deficytu budżetowego nie przekroczy 27%, a po czterech miesiącach roku deficyt budżetowy nie przekroczy 35% planowanej na cały rok wielkości.
• Wzrastają wpływy do budżetu z powodu szybszego tempa wzrostu gospodarczego. Według planu budżetu tym roku tempo wzrost PKB ma wynieść 5%. MF zakładało, że w I kw. będzie to 5,1%, ostatnio podwyższyło prognozę do 5,3%, a zdaniem analityków może być 5,6 - 5,8%. Rosnące tempo wzrostu gospodarczego w kolejnych kwartałach na pewno przełoży się na znacznie wyższe od planowanych wpływy z podatków.
• Korzystny dla kasy państwa jest wzrost cen, a nastąpił on już obecnie. Jeśli średnioroczna inflacja zbliżyłaby się w tym roku do 3 proc. (w budżecie zaplanowano 2%), to dodatkowe wpływy z VAT wyniosłyby 1,1 mld zł.
• Niższe jest tempo wydatków z kasy państwowej w porównaniu z poprzednimi latami. Z dotacji budżetowej nie skorzystał Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, z którego wypłacane są emerytury i renty. ZUS na ten cel nie zadłużył się też w bankach, bo pieniądze miał z wyższych wpływów ze składek na ubezpieczenie społeczne (w ustawie budżetowej na ten cel przewidziano 20,8 mld zł).
• Przewidziana rezerwa celowa pokryje większe koszty na składkę do UE z powodu wyższego kursu euro niż to przyjęto w budżecie. Zatem wydatki te nie zwiększą deficytu.
• Z powodu osłabienia się złotego do euro wyższe od planowanych będą wydatki na składkę do UE (wpłaty od maja). Nie spowoduje to jednak wzrostu wydatków budżetowych, gdyż dodatkowe pieniądze na ten cel zostały zapisane w jednej z rezerw celowych, która jest już uwzględniona w budżecie.
• Także nie wzrośnie deficyt z powodu tegorocznej waloryzacji rent i emerytur. Dodatkowe 0,5 mld zł na ten cel wyasygnowano z wygospodarowanych rezerw.
• Nawet o 1 mld zł mogą wzrosnąć wpływy z tytułu składek płaconych przez przedsiębiorców, którzy dotąd byli ubezpieczeni w KRUS. Zgodnie z ostatnią nowelizacją ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników będą oni musieli płacić wyższe składki w ZUS.
• W ciągu roku wejdzie w życie nowa ustawa o świadczeniach przedemerytalnych ograniczająca tak liczbę osób, które mogą ubiegać się o nie jak i zmniejszająca wysokość tego świadczenia
• Z programu "Pierwsza Praca skorzystało w 2003 roku ponad 830 tys. absolwentów i młodych osób w wieku od 18 do 24 lat. Najpopularniejszymi formami aktywizacji były staże absolwenckie, szkolenia oraz refundacja z tytułu zatrudnienia.
• Stopa bezrobocia spadła w marcu do 20,4% (w lutym sięgała 20,6%).
• PGNiG w połowie roku rozpoczyna budowę podziemnego zbiornika gazu w Wiechowicach.
• Biorąc pod uwagę stan zaawansowania prac sejmowych nad ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, (zakłada ona szereg ułatwień w prowadzeniu firmy), to ma ona szansę wejścia w życie dopiero w trzecim kwartale, a nie jak planowano z dniem 1 maja br.
• Według Komisji Europejskiej Polska razem z republikami nadbałtyckimi to najszybciej rozwijające się gospodarki UE.W jej ocenie nasz dochód narodowy zwiększy się w tym roku o około 4,5%, podczas gdy w całej Unii wzrost ten wyniesie 1,7%. Wśród krajów przystępujących do Wspólnoty jedynie republiki nadbałtyckie odnotują szybsze tempo wzrostu (5 - 6%) niż nasz kraj. W tym roku poziom rozwoju Polski osiągnie 43% poziomu państw "15".
• Według Komisji Europejskiej w Polsce deficyt budżetowy w roku 2004 wzrośnie do 6% PKB, co w dużym stopniu jest wynikiem wydatków związanych z członkostwem w UE. Dług publiczny Polski osiągnie poziom 50% PKB, podczas gdy średnia w krajach "15" to 64%. Nie jest to zły wynik na tle rosnacych kłopotów budżetowych krajów "15". We Francji deficyt w finansach publicznych osiągnie 4%PKB i po raz czwarty z kolei złamie ona rygory eurolandu. W podobnej sytuacji są Niemcy, a także Holandia, która przekroczy limit 3%PKB. Ostrzeżenia otrzyma obecnie Italia, Grecji i Wielkiej Brytanii w związku z pogarszającym się stanem ich finansów publicznych. Tak więc już 6 z 15 krajów członkowskich będzie miało problemy z Brukselą z tej przyczyny.
• W pierwszym kwartale sprzedano w Polsce 98 200 nowych samochodów, co stanowi wzrost o 22,5% r/r. W pierwszym kwartale rynkowym liderem był Fiat (20,14% udziału w rynku w stosunku do 17,6% przed rokiem), przed Skodą i Toyotą. Największy wzrost zanotował Forda.
• Koncern LNM, który przejął kontrolę nad Polskimi Hutami Stali do końca 2006 roku wyda na inwestycje ok. 2,4 mld złotych.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SZANOWNI CZYTELNICY!
Święta Wielkanocne kojarzę przede wszystkim ze wspomnieniami z dziecięcych lat, kiedy to pełne powagi przygotowania, przechodziły w radosne, rezurekcyjne śpiewanie, a potem w odświętną atmosferę wielkanocnego świątecznego śniadania, w którym zawsze uczestniczył mój dziadek - tego dnia najważniejsza osoba przy świątecznym stole.

Myśląc o tamtych, niestety dawnych już latach, jeszcze teraz czuję rześkie, wiosenne powietrze i świeżą zieleń budzącego się świata, słyszę wystrzały petard głoszących Wielkanoc. Radość i nadzieja!

Święta w naszej, polskiej tradycji to życzenia, ale też rodzinne wizyty, w trakcie których młodzi przysłuchują się rozmowom starszych, prowadzonym w szerszym, rodzinnym gronie. Uczestnicząc kiedyś w takich spotkaniach starałem się zrozumieć tych, których szanowałem, a nawet podziwiałem, którzy byli dla mnie autorytetami. Trudno powiedzieć ile, ale na pewno wiele z tamtych świątecznych wizyt i rozmów pozostało we mnie do dziś, w moim sposobie rozumienia świata, reguł nim rządzących i mojej w tym świecie roli.

Gdy myślę o obecnych świętach, a także o życzeniach dla moich czytelników nie mogę oderwać się od szerszej refleksji. Powraca mi ona ilekroć zbliżają się dni tak odświętne jak te obecne. Myślę o tym, jak ważna jest w życiu społecznym obecność ludzi darzonych specyficznym rodzajem szacunku, który potocznie jest zwany autorytetem.

Każde społeczeństwo w tym, co nazywamy zbiorową mądrością ma zakodowane poszanowanie dla autorytetów. Dorobkiem wielu wieków cywilizacji jest rozłożenie specyficznie rozumianego autorytetu społecznego na jednostki i grupy. To właśnie te autorytety ze względu na wiedzę, doświadczenie, walory etyczne i stanowiska stabilizują życie społeczne, zapobiegają chaosowi. Wychowanie młodych ludzi bez autorytetów i funkcjonowanie społeczeństwa bez nich wydaje się być praktycznie niemożliwe. Społeczeństwo potrzebuje autorytetów, wykazuje w tym zakresie nigdy nie słabnące zapotrzebowanie.

To zapotrzebowanie na autorytety zgłaszamy codziennie wszyscy. Żaden z nas, niezależnie od wieku, wiedzy i doświadczenia nie jest w stanie ogarnąć swoim rozumem wszystkiego. Musi w bardzo wielu sprawach oprzeć się na autorytecie innych osób, czy też instytucji. Bez nich nie byłaby możliwa nauka w szkole, leczenie się, rozwój w różnych dziedzinach życia społecznego i korzystanie z szeroko rozumianego dorobku cywilizacyjnego.

Autorytety funkcjonują w społeczeństwie w wielu różnych sytuacjach. Najwcześniej, bo już w wieku dziecięcym spotykamy się z nimi, gdy przedstawiają je nam starsi jako wzory do naśladowania i taką też grają one rolę w wychowywaniu młodego pokolenia. Natomiast w pracy zawodowej autorytety są szczególnie skuteczne przy kształtowaniu postaw ludzi. Autorytety mają też duży wpływ, a niekiedy nawet rozstrzygają przy istnieniu koncepcji alternatywnych, w sprawach wątpliwych, czy też spornych. Autorytety kształtują standardy ocen, którymi posługuje się otoczenie. Wreszcie autorytety mają duży wpływ na skuteczność w motywowaniu, oraz mobilizowaniu...

Jak widać mimo przedświątecznego nastroju trudno mi całkowicie oderwać się od refleksji nad polską rzeczywistością i nad tym, co dziś w naszym polskim otoczeniu dominuje. A dziś w mojej ocenie przeważa w nim brak długofalowego myślenia, niski poziom zaangażowania we wspólne dobro, rządza władzy, niekiedy bezsensowna wzajemna walka na wyniszczenie. Dlatego marzy mi się, by ktoś powiedział zbiorowej głupocie DOŚĆ TEGO i aby ten ktoś był usłuchany. Ale kto to powie, gdy sporo zrobiliśmy, aby ludzie z autorytetem byli u nas rzadkością?...