Tydzień 14/2004 (29.03-04.04.2004)

• RPP nie zmieniła stóp procentowych (najważniejsza dla rynku stopa jest nadal na poziomie 5,25%). Ostatnia redukcja stóp była w czerwcu 2003 roku, a ostatnia podwyżka ponad trzy lata temu. Argumentem za taką decyzją była wciąż niska inflacja i brak zagrożenia inflacyjnego w najbliższym czasie. Za czynnik stabilizujący inflację uznaje się obecnie wysokie bezrobocie.
• Zdaniem J. Hausnera w wyniku realizacji jego planu naprawy finansów publicznych w ciągu 2 lat nastąpi spadek bezrobocia do 15%. Będzie to skutkiem powstania dużej liczby nowych miejsc pracy i poprawy sytuacji materialnej gospodarstw domowych.
• Bank Światowy zdecydował o udzieleniu Polsce dwóch pożyczek. Pierwsza z nich w wysokości 160 mln euro - jest przeznaczona na finansowe wsparcie procesu restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie oraz dostosowania do wymagań Unii Europejskiej, na osłonę socjalną dla przewidzianych do zwolnienia około 20 tysięcy pracowników (są to koszty tzw. urlopów przedemerytalnych dla górników oraz wsparcie dla firm tworzących miejsca pracy dla zwalnianych). Ogólny koszt restrukturyzacji nierentownego polskiego górnictwa będzie kosztował ok. 3mld USD. Druga pożyczka w wysokości 100 mln euro ma być przeznaczona na modernizację polskich dróg.
• Z dniem 1 maja nastąpi zniesienie ceł, cen minimalnych, kontyngentów i innych barier handlowych w wymianie rolnej z krajami "25". Według prognoz ekspertów rządu i Komisji Europejskiej w najbliższych 2-3 latach eksport żywności podwoi się. Według danych MR w roku 2003 eksport polskiej żywności do Unii wzrósł o 44% r/r, a deficyt w tej grupie produktowej w 2002 roku rzędu 300 mln euro zmienił się w nadwyżkę 200 mln euro.
• W latach 2004-2006 ze środków Unii Europejskiej na inwestycje w dziedzinach podległych resortowi infrastruktury będzie można pozyskać ponad 3mld 250mln euro.
• Rok temu podpisano umowę offsetową związaną z zakupem F-16. Jej wartość w ciągu 10 lat ma wynieść ok. 6mld USD. Do dziś rozpoczęło się wdrażanie 27 projektów. Lockheed Martin chce zrealizować 1/6 wartości wszystkich projektów offsetowych (około 1mld USD) ciągu pierwszego roku. W ramach tej umowy General Motors uruchomił w gliwickim zakładzie produkcję Opel AStra II. Fabryka otrzymała nową technologię, a produkt jest przeznaczony głównie na eksport. Zatrudnienie wzrosło o 200 osób.
• Niemiecki koncern multienergetyczny RWE Gaz Polska ma już kontrolę nad Stoenem. Teraz zgłosił zainteresowanie prywatyzacją PGNiG. Warunki do tego daje od 1 lipca prawna liberalizacja rynku gazu. Według MSP upublicznionych zostanie najwyżej 34% akcji PGNiG, a państwo zachowa 51% udziałów. Jesienią ma być przedstawiona strategia państwa dla całego sektora energetycznego i gazowego.
• Mimo, że zakłady przemysłu mięsnego będą miały czas do 2007 roku na dostosowanie swoich przedsiębiorstw do wymagań UE, a przetwórnie mleka do 2006 roku, to jednak wielu zakładom grozi zamknięcie. W samej Wielkopolsce blisko 40% przedsiębiorstw przemysłu spożywczego zagrożonych jest likwidacją.
• W 2003 roku Fiat Auto Poland wyprodukował 203 360 samochodów, o 28,5% więcej niż rok wcześniej. Ponad 78% zostało wyeksportowanych. Na ten rok planowana jest produkcja ok. 300 tys. samochodów, z czego ok. 240 tys. stanowić będą pandy. Cały zysk 2003 roku został przeznaczony na kapitał własny spółki.
• Grupa Lotos, która powstaje z połączenia czterech rafinerii (R.G., Czechowice, Glimar i Jasło) i spółki Petrobaltic ma w ciągu dwóch lat osiągnąć 30% udziału w sprzedaży paliw w kraju i 10% udziału w rynku detalicznym. Planuje się inwestycje w rafineriach południowych na łączną kwotę ponad 250 mln zł. Grupa ma być prywatyzowana przez sprzedaż akcji na giełdzie na początku 2005 roku.
• PHZ Bumar podpisał w Indiach z firmą BEML, reprezentującą Ministerstwo Obrony Indii, kontrakt o wartości 202 mln USD na dostawę 228 pancernych wozów zabezpieczenia technicznego dla indyjskiej armii. Są dalsze szanse na rozwój współpracy.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

MIĘDZYNARODOWY FUNDUSZ WALUTOWY STUDZI ZAPAŁ EUROENTUZJASTÓW

Decyzja o rozszerzeniu Unii Europejskiej już zapadła. Teraz dyskutuje się o przyszłości europejskiej gospodarki po poszerzeniu Unii. To będzie temat przewodni zbliżającego się Europejskiego Forum Ekonomicznego w Warszawie. Pod koniec kwietnia czołowi przedstawiciele europejskiej polityki i biznesu będą się zastanawiać, w jaki sposób rozwijać przedsiębiorczość na Starym Kontynencie. Będą omawiane tak ważne sprawy jak liberalizacja sektorów energetyki i transportu, przyszłość europejskich rynków kapitałowych, reformowanie systemów emerytalnych, a także migracje oraz ich wpływ na rynki pracy. Uczestnicy forum zajmą się też rolą i wpływem nowych członków UE na przyszłość Wspólnoty. Tematem spotkania będą także korzyści i minusy wejścia do strefy euro.

Im bliżej dnia, w którym Polska i pozostałe kraje "10" staną się członkami Unii Europejskiej, tym częściej pojawiają się raporty prestiżowych firm oraz światowych instytucji finansowych, w których autorzy prognozują dalszy rozwój sytuacji gospodarczej na Starym Kontynencie i formułują zalecenia dla tych krajów. Wszyscy zwracają uwagę na deklaracje rządów i banków centralnych o chęci ich krajów do jak najszybszego wejścia w strefę euro. Ostatnio zabrał głos w tej sprawie Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Uważa on, że kraje, które zamierzają wstąpić do strefy euro, powinny natychmiast zabrać się za naprawę finansów publicznych. Jego zdaniem poziom zadłużenia finansów publicznych i deficyt budżetowy tych państw powinien spaść wyraźnie poniżej obecnych wymogów fiskalnych eurolandu! Uważa on, że wejście do strefy euro z nieprzygotowaną polityką fiskalną może doprowadzić do katastrofy. Zdaniem ekspertów MFW przed przyjęciem euro deficyt budżetowy powinien znajdować się w przedziale 1%- 2% PKB (euroland wymaga poniżej 3%), a w miarę bezpieczny poziom długu publicznego państw Europy Środkowej jeszcze przed wstąpieniem do strefy euro powinien wynosić 40%- 50% (euroland wymaga poniżej 60%). Proponowane zaostrzenie kryteriów niż te, które obecnie obowiązują w strefie euro, jest zdaniem MFW niezbędne, by osiągnąć wszystkie korzyści wynikające z przyjęcia wspólnej waluty i stworzyć możliwość korzystania z czynników fiskalnych, gdyby trzeba było stabilizować gospodarkę w sytuacjach kłopotliwych.

A zagrożenia, jakie mogą się pojawić na drodze do euro są poważne np. wahania napływu kapitałów, które mogą wywoływać niepożądane wstrząsy na rynkach finansowych, możliwe jest też znaczne zwiększenie się zadłużenia denominowanego w walutach obcych (w gospodarstwach domowych, przedsiębiorstwach, ale także w budżetach państw). Pojawi się także wyraźne zwiększenie zapotrzebowania na kredyty. Fundusz ocenia, że przed przyjęciem euro wartość kredytów dla sektora prywatnego może wzrosnąć nawet o 60% w stosunku do obecnego poziomu. To z kolei może wywołać wzrost popytu, co stwarza niebezpieczeństwo wzrostu inflacji. Z raportu MFW wynika, że kraje, które wejdą do eurolandu mogą liczyć na korzyści np. na 15%-30% wzrost obrotów handlowych z państwami eurolandu. To zaś powinno skutkować dodatkowym wzrostem PKB na poziomie 5% - 10%, po 20 latach. Inne pozytywne elementy to eliminacja ryzyka kursowego i niższe stopy procentowe.