Tydzień 13/2004 (22-28.03.2004)

• W czwartym kwartale w USA wzrost gospodarczy wyniósł 4,5% (w poprzednich kwartałach wyniósł on kolejno 3,1%, 3,1% i 8,2%). Także o 10,9% r/r wzrosły nakłady firm na inwestycje. Niestety mimo wysiłków nie przybywa stanowisk pracy.
• Południowokoreańska gospodarka w kryzysowym 1998 roku miała spadek rzędu 6,9% PKB. W roku 1999 rosła już w tempie 9,5%, w roku 2000 - 8,5%, w 2001 - 3,8%, a w 2002 roku 7%. W 2003 roku tempo wzrostu gospodarczego spadło do 3,1%. W 2004 roku prognozowany jest wzrost gospodarczy na poziomie 5%.
• Świat jest uzależniony od źródeł energii w tym od gazu i ropy. Od ubiegłego roku na światowym rynku ropy obserwujemy wzrastający niepokój. System ustalania przez OPEC globalnej wielkości produkcji i kontygentów wydobycia dla poszczególnych krajów nie funkcjonuje sprawnie i ceny niebezpiecznie wzrastają. Ostatnio mimo wysokich cen ropy organizacja ta podjęła decyzje o obniżce wydobycia. Doprowadziło to do najwyższego w ostatnich kilkunastu latach skoku cen. Powstała potrzeba opracowania nowego, bardziej skutecznego i czytelnego systemu. Trwają prace nad nowym systemem. Przewiduje się, że przy ustalaniu limitów wydobycia brana będzie pod uwagę wysokość zapasów surowca oraz gotowych paliw, a także dodatkowo temperatury w różnych regionach świata (od tego zależy wielkość zużycia ropy) oraz aktualne, rynkowe ceny.
• Rodzina J.P. Getty chce sprzedać za 200 mln USD chińskiemu koncernowi CNPC firmę Victory Oil, która posiada 61% akcji spółki Stimuł, która eksploatuje bogate złoża ropy naftowej i gazu na Syberii (38%. akcji tej firmy należy do Gazpromu). Na sprzedaż od dłuższego czasu nie wyraża zgody rosyjskie Ministerstwo Środowiska i spór czeka na rozstrzygnięcie w sądzie. Rosjanie blokują transakcję sugerując, że sprzedaż w 1996 roku akcji firmy Stimuł spółce Victory Oil była niezgodna z prawem. Chiński CNPC nabywając Victory Oil zamierzał z Jukosem budowę rurociągu z Zachodniej Syberii do Chin. Teraz Gazprom oferuje wykupienie Victory Oil za 100mln USD...
• Czołowa firma światowa Microsoft przegrała w Europie. Komisja Europejska wyznaczyła karę (497 mln euro) i zażądała od koncernu także zmian w sposobie funkcjonowania. Microsoftowi zarzucono, że wykorzystuje swój monopol na rynku systemów operacyjnych (95% komputerów w Europie korzysta z Windows), by niszczyć konkurentów na rynkach.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GOSPODARKA KRAJU KWITNĄCEJ WIŚNI WRACA DO ZDROWIA

Kilkunastoletnie kłopoty japońskiej gospodarki zmniejszyły zainteresowanie światowych komentatorów Krajem Kwitnącej Wiśni. Ostatnio najczęściej mówiło się o USA jako "kole napędowym" światowych procesów gospodarczych, mówiło się też o Unii i jej strategii lizbońskiej, która ma z "25" uczynić w ciągu dekady drugie światowe centrum polityczno-gospodarcze, konkurencyjne wobec Ameryki. Lecz gospodarka USA ma obecnie rosnące kłopoty tak z deficytem budżetowym, jak i handlowym, a realizacja celów europejskiej koncepcji lizbońskiej jest coraz mniej realna. W tej sytuacji komentarze światowe skupiały dotąd swoją uwagę na wysokim poziomie wzrostu gospodarki chińskiej (roczne tempo wzrostu 10%PKB) oraz polityce przemian w Rosji (tempo wzrostu ponad 7%PKB). Niestety nie poświęcano zbyt wiele uwagi Japonii, która niezmiennie zajmuje druga pozycję na mapie gospodarczej świata.

Już w ubiegłym roku były pierwsze sygnały, że japońska gospodarka wychodzi z kryzysu. Teraz widać nowe w niej zjawiska, które bardziej optymistycznie każą patrzeć na najbliższe jej lata. Gospodarka japońska jest od lat bardzo mocno nastawiona na produkcję eksportową. Od wyniku w handlu zagranicznym uzależniona jest sytuacja w całej jej gospodarce. Warto więc podkreślić, że od połowy 2003 roku systematycznie rośnie wartość eksportu. W lutym wzrósł on o ok.10,3% r/r, przy równoczesnym spadku importu o ok. 1% r/r, a nadwyżka bilansu handlowego wzrosła o ponad 51% i wyniosła 13,3mld USD. W ostatnich kilkunastu miesiącach przeszkodą w rozwoju japońskiego eksportu była malejąca wartość USD wobec jena. Stabilizacja kursu wymuszała na japońskim banku centralnym konieczność ciągłych, kosztownych interwencji. Lecz japońscy eksporterzy w ostatnich latach zrestrukturyzowali swoje firmy i mimo zasygnalizowanych trudności uzyskują obecnie zaskakującą dynamikę wzrostu.

Motorem tego wzrostu jest coraz lepsza współpraca gospodarcza Japonii z Chinami, a najbardziej na te wyniki wpływa japoński eksport wyrobów wysokiej technologii. Japonia na nowo też zdobywa rynki innych azjatyckich krajów. W lutym nadwyżka bilansu handlowego Japonii z krajami Azji była aż o 40% r/r, a stanowi to dzisiaj ponad połowę całej nadwyżki eksportu nad importem. Chiny rosnąc na potęgę światową ciągną za sobą inne azjatyckie kraje. Jeśli ta tendencja utrwali się, to nie ulega wątpliwości, że na azjatyckim wybrzeżu Pacyfiku powstaje nowe, dynamiczne centrum gospodarcze świata, a w przyszłości także centrum polityczne.