Tydzień 38/2009 (14-20.09.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 37/2009 (07-13.09.2009)

• Komisja Europejska przyznaje się do błędu, bo jeszcze pół roku temu prognozowała nam spadek PKB w tym roku na poziomie 1,4%. Teraz przewiduje, że Polska będzie jedynym krajem w UE ze wzrostem gospodarczym, rzędu 1%. Według GUS Polska gospodarka w I kw. urosła o 0,8%, a w II aż o 1,1%.
• Według ekspertów Europejskiego Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej ściągnięcie 100 euro podatków kosztuje w Polsce 2,45 euro.W Szwajcarii jest to 0,75 euro, w Wielkiej Brytanii - 1,31, a w Czechach - 1,61 euro, chociaż w Hiszpanii jest to 2,89 euro, w Grecji 3,17, a we Włoszech nawet 3,77 euro. Może warto dziś także o tym pomyśleć...
• Pogarsza się sytuacja na rynku pracy. W sierpniu bezrobocie było na poziomie 10,8%, a według prognoz ekspertów pod koniec roku może wzrosnąć nawet do 13%.
• Według GUS sierpniowa inflacja wyniosła 3,7%. Jak widać od dwóch lat utrzymuje się poziom inflacji znacznie wyższy niż cel inflacyjny (2,5%). Podwyższona dziś inflacja jest konsekwencję tego, że w latach 2008-09 mieliśmy podwyżki cen regulowanych, w tym cen energii (które były częstsze i większe niż w latach poprzednich), na inflację miały wpływ także wyższe ceny żywności i surowców. W ciągu ostatniego roku RPP obniżyła główną stopę z 6% do 3,5%. Obecnie pole manewru RPP w oddziaływaniu na gospodarkę znacznie się ograniczyło.
• W raporcie Economic Freedom Network o Wolności Gospodarczej Świata nasz kraj spadł o 5 miejsc (zajęliśmy 79. miejsce wśród 141 krajów) otrzymując 6,78 pkt na 10 możliwych. Pierwsze miejsce zajął Hongkong. W rankingu bierze się pod uwagę: praworządność i ochronę praw własności; dostęp do dobrego pieniądza; ograniczenia w gospodarczej wymianie z zagranicą oraz regulacje prawne działalności przedsiębiorstw, rynku pracy i rynku kapitałowego. Dane będące podstawą oceny dotyczą roku 2007.
• Weszła w życie ustawa porządkująca finanse publiczne. Likwiduje ona część rządowych agencji, funduszy i gospodarstwa pomocnicze. Ustawa wprowadza też wymóg tworzenia tzw. wieloletniego planu finansowego państwa (na cztery lata) i na jego podstawie będą tworzone budżety na poszczególne lata.
• Według informacji z Ministerstwa Skarbu do dziś uzyskano 4,3 mld zł z prywatyzacji i 2,6 mld zł z dywidend. Do końca roku dochody z prywatyzacji mają wynieść 12 mld zł. Ma być sprywatyzowana pierwsza grupa spółek chemicznych (m.in. CIECH i Azoty Tarnów) oraz koncern energetyczny Enea. Trwają też prace nad prywatyzacją GPW. Finalizuje się 65 projektów prywatyzacyjnych, w tym sprzedaż mniejszościowych udziałów w 37 spółkach. Do końca 2010 r. Ministerstwo Skarbu chce się także pozbyć wszystkich pozostałych "resztówek" w ponad 100 spółkach.
• GM oddał kontrolę nad Oplem konsorcjum (austriacko-kanadyjskiemu z udziałem rosyjskiego kapitału) Magna/Sbierbank sprzedając mu 55% udziałów. W tej sytuacji niemiecki rząd obiecał Oplowi pomoc w wysokości 4,5 mld euro informując, że uzgodni z innymi krajami (w których są zakłady Opla) udział w tej pomocy. Dotyczy to także Polski (fabryka samochodów Opla w Gliwicach oraz silniki do opli, które produkują dwie polskie spółki GM - w Tychach i Bielsku-Białej). Na 300 mln euro szacowany jest polski udział w tej kwocie. W sumie na rzecz Opla pracuje w Polsce od 20 do 50 tys. ludzi.
• Koncern energetyczny Enea przygotowuje się do prywatyzacji. Przeciwne temu są związki zawodowe (w referendum 94% było przeciw prywatyzacji, a uczestniczyło w nim 70% załogi).
• Konsolidacja. Teraz MSP będzie miała pod kontrolą nową firmę która powstanie w wyniku przejęcia przez PERN (Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych) - jest właścicielem rurociągu Przyjaźń, spółki OLPP (Operatora Logistycznego Paliw Płynnych)- właścicielem sieci rurociągów i magazynów do przechowywania obowiązkowych zapasów paliw.
• W pierwszych 8 miesiącach roku deficyt budżetu państwa wyniósł 15,6 mld zł (57,5% planu, który po nowelizacji budżetu wynosi 27,2mld zł). Głównym źródłem finansowania deficytu mają być obligacje (34 mld zł). Do tej pory prywatyzacja dała 3,3 mld zł (według ustawy budżetowej całkowity przychód z prywatyzacji ma sięgnąć 12 mld zł).
• Maleją lokaty w polskich bankach. W sierpniu ich poziom spadł o 3 mld zł. Zmniejszają swoje bankowe depozyty firmy i gospodarstwa domowe. W sierpniu wartość depozytów gospodarstw domowych obniżyła się o pół miliarda złotych, do 365,6 mld zł. Wartość kredytów udzielonych gospodarstwom domowym wzrosła o 3,3 mld zł do 402,7 mld zł.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKA ENERGETYKA W PERSPEKTYWIE NAJBLIŻSZYCH LAT - O SZANSACH I ZAGROŻENIACH

W niedalekiej przyszłości rozwijająca się polska gospodarka będzie potrzebowała coraz więcej energii, a według prognoz ekspertów z każdym rokiem jej zużycie będzie wzrastać o 3-4%. Dotychczasowe elektrownie w większości są już wyeksploatowane i wymagają dużych nakładów inwestycyjnych. Według danych ministerstwa gospodarki do końca 2008 r. rozpoczęto budowę nowych mocy (ok. 10 tys. MW), które mają powstać do 2015 r. jednak w bilansie energetycznym kraju trzeba uwzględnić też to, że ponad źródła energii o mocy 5 tys. MW trzeba będzie w tym czasie wyłączyć, a wiele starych elektrowni będzie musiało przejść generalny remont. W Bełchatowie jest największa elektrownia w Polsce, bazująca na tamtejszych złożach węgla brunatnego, które niestety są już na wyczerpaniu. Według ekspertów pozostało tam tylko ok. 2 mld ton węgla. Podobna sytuacja jest w Koninie, gdzie węgiel skończy się za dwa-trzy lata. To poważne zagrożenie dla naszej energetyki w perspektywie najbliższej dekady. Coraz częściej mówi się o pilnej potrzebie dużych inwestycji w budowę nowych elektrowni i nowych bloków energetycznych w istniejących elektrowniach. W rządowych planach jest też budowa 2 elektrowni atomowych.

Już dziś widać, że fiaskiem zakończyły się kilkuletnie negocjacje, których celem było zbudowanie w litewskim Ignalinie elektrowni atomowej razem z republikami nadbałtyckimi. Pewne nowe możliwości stwarza dziś plan budowy przez Rosjan dużej elektrowni gazowej i elektrowni atomowej w Kaliningradzie, do realizacji której rosyjscy inwestorzy namawiają kapitał międzynarodowy, w tym Polskę. Także w pobliżu naszej granicy taką elektrownię buduje Białoruś. To są pewne nowe możliwości zaspokojenia za granicą naszych rosnących potrzeb energetycznych, chociaż będą one rozpatrywane także w szerokim, politycznym kontekście...

Pewną nową szansę stwarzają pokłady węgla brunatnego pod Legnicą. W ocenie ekspertów są to największe złoża w Europie, których wielkość jest szacowana 35 mld ton węgla. W najbliższym czasie spodziewana jest decyzja rządu co do eksploatacji tych złóż. Inwestycjami w eksploatację tych złóż zainteresowany jest KGHM (wyczerpanie złóż miedzi jest prognozowane ok. 2050 roku) oraz Polska Grupa Energetyczna. Zainteresowanie tym projektem wykazują także takie koncerny energetyczne jak: szwedzki Vattenfall i niemiecki RWE. Decyzja o uruchomieniu eksploatacji tych złóż stwarza możliwość zbudowania tam elektrowni o mocy 4,5 tys. MW. To duża szansa dla polskiej energetyki. Koszty uruchomienia tego przedsięwzięcia są wysokie, a wiążą sie one także z likwidacją szeregu miejscowości, pod którymi są te złoża węgla. Oznacza to, że uruchomienie tego projektu będzie także wymagało przekonania miejscowego społeczeństwa, które jednak dziś jest przeciwne tym planom. Zapowiedziano nawet w tej sprawie referendum w gminach: Miłkowice, Ruja, Kunice, Prochowice, Ścinawa i w wiejskiej gminie Lubin, które mają opowiedzieć się w referendum za albo przeciw budowie kopalni.

Z naszą energetyką i jej rozwojem związany jest też ostatni ostry spór z Komisją Europejską, która nie chce dać darmowych praw do emicji CO2 nowym polskim elektrowniom. Gdyby nie udało się zmienić stanowiska Brukseli, to konsekwencją tego może być kolejny impuls we wzroście cen energii. Zagrożenie jest poważne, a jest ono konsekwencją przyjętego przez unijne kraje tzw. pakietu energetycznego, który ma ograniczyć do 2020 r. emisję CO2 o 20%. Jak wiadomo, w naszym kraju 94% energii wytwarza się ze spalania węgla. Dziś uprawnienia do emisji CO2 elektrownie dostają za darmo, a dokupują je, gdy skończy się przydzielona im pula. Uwolnione w 2008 roku ceny energii wzrosły już niemal o 90%. Jeśli aukcje weszłyby w życie, to już w 2013 roku ceny musiałyby wzrosnąć w podobnym stopniu. W zapisach paktu energetycznego przyjęto, że te uprawnienia dostają też wszystkie nowe elektrownie, które powstaną w Polsce, pod warunkiem że "proces inwestycyjny" zaczął się przed końcem 2008 r. W unijnych dokumentach wykonawczych napisano też, że żadna polska nowa elektrownia, która przed 2011 r. nie dostanie pozwolenia na emisję, nie skorzysta z darmowych uprawnień wynegocjowanych przez rząd Tuska....