Tydzień 31/2009 (27.07-02.08.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 30/2009 (20-26.07.2009)

• Według Federalnego Biura Statystycznego deflacja w Niemczech w lipcu 2009 roku wyniosła 0,6%. to pierwszy taki przypadek od 1987 roku.
• Szacuje się, że Rosja zanotuje w tym roku spadek produktu krajowego brutto na poziomie 10%. Mimo to na rosyjskiej giełdzie są wzrosty. Indeks RTS wzrósł o ponad 20% od 10 czerwca i aż 60% od początku roku.
• Według danych litewskiego urzędu statystycznego PKB Litwy spadło w II kwartale o 22,4% (w I kw. gospodarka Litwy skurczyła się o 13,6%). W całym I półroczu spadek PKB wyniósł 18,1%.
• Jak wiadomo od koniec ubiegłego miesiąca EBC wprowadził w system bankowy strefy euro 442 miliardy euro w postaci jednorocznych pożyczek i zaapelował do banków, by te udzielały kredytów firmom i gospodarstwom domowym na racjonalnych warunkach.Według EBC w strefie euro popyt na kredyty hipoteczne w strefie euro wzrósł po raz pierwszy od początku 2006 roku, firmy dostrzegają zmianę polityki banków w sprawie warunków kredytowych, a konsumenci byli znacznie mniej pesymistyczni jeżeli chodzi o perspektywy rynku nieruchomości.
• W 2007 r. Łotwa miała wzrost gospodarczy na poziomie 11-12%. Rosły płace, inwestycje i wydatki konsumpcyjne. Dziś bezrobocie sięga 16%. Rząd obcina pensje w sektorze publicznym o 20%, emerytury o 10%, zmniejszy też (od września) zarobki nauczycieli o 30%. Od nowego roku szkolnego zamkniętych będzie też wiele szkół.
• Coraz mniejsze są szanse realizacji wspólnego litewsko-polsko-łotewsko-estońskiego projektu budowy na Litwie, nowej elektrowni atomowej w miejsce zamykanej ignalińskiej. Na takie stanowisko Litwy ma wpływ głęboki kryzys gospodarczy w tym kraju, a także budowane w sąsiedztwie dwie elektrownie atomowe (na Białorusi – 50 km od Wilna i w rosyjskim obwodzie kaliningradzkim).
• Daimler jest jednym z największych producentów samochodów na świecie. W 2008 roku sprzedał 2,1 mln samochodów. Jego najbardziej znane marki to Mercedes, Smart, Freightliner i Fuso. W II kwartale miał spadek sprzedaży o 25% i poniósł straty w wysokości 1,06 mld euro (rok temu miał zysk w wysokości 1,3 mld euro).
• Najwięcej komputerów sprzedał HP - 13,4 mln sztuk (wzrost o 3% r/r), na drugiej Dell - 9,3 mln sztuk (spadek o 17% r/r), na trzeciej Acer (Tajwan) - 9,2 mln sztuk (wzrost o 34% r/r). na kolejnych pozycjach są Lenovo - 5,8 mln (3,2% wzrost) oraz Toshiba - 3,4 mln (10% wzrost).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KLUCZOWE PROBLEMY ŚWIATA. CZY JEST DZIŚ WOLA ICH WSPÓLNEGO ROZWIĄZYWANIA?

Jest we współczesnym świecie wiele spraw, które wymagają pilnego rozwiązania w interesie nas wszystkich. Mam tu na myśli zmiany klimatyczne, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, pandemie, czy protekcjonizm w handlu. Do tej grupy problemów zaliczam także konieczność wprowadzenie niezbędnych zmian w system światowych finansów. Patrząc na te sprawy z nieco większej perspektywy, na dotychczasowe tempo i skuteczność w ich rozwiązywaniu mam sporo wątpliwości... Uważam, że dziś nie bez powodu można zadać pytanie: czy dzisiejszy świat jest zdolny do współpracy i wspólnego rozwiązywania głównych swoich problemów, których żaden kraj nie jest w stanie rozwiązać samodzielnie, w pojedynkę?

Przemiany w ostatnim dwudziestoleciu były dynamiczne. W ich wyniku zmalało znaczenie wielu światowych instytucji, które przez półwiecze były płaszczyzną wymiany poglądów, prezentacji koncepcji a nawet wypracowywania decyzji. Dziś to widać, że mimo niedoskonałości w działaniu, to właśnie one stabilizowały świat. Dynamika przemian w połączeniu ze zmieniającym się układem sił spowodowała, że nie powstały nowe, odpowiadające dzisiejszym czasom, a przy tym skuteczne w swoim działaniu instytucje, natomiast ukształtował się świat – świat unilateralny. Jednak to rozwiązanie nie okazało się stabilne i kryzys finansowy wywołany w kraju dominującym w świecie zburzył ten porządek szybciej, niż można było sobie wyobrazić. A spraw do rozwiązania nieustannie przybywa...

Już w końcówce XX wieku byliśmy świadkami szybko malejącej roli i znaczenia ONZ i Rady Bezpieczeństwa. Trudno dziś mówić o tych instytucjach, że mają one wpływ na najistotniejsze rozwiązania spraw naszego globu. Odnoszę też wrażenie, że postęp w rozwiązywaniu problemów światowego handlu został zahamowany niezdolnością do wynegocjowania kompromisowych rozwiązań. Kilkanaście lat temu, w chwili tworzenia Światowej Organizacji Handlu (WTO) unormowano reguły międzynarodowej wymiany handlowej. Niestety od tego czasu zastój w poszukiwaniu kolejnych rozwiązań jest pełny, a negocjacje dot. nowych uregulowań (tzw. runda katarska, albo runda Doha) w sprawie dalszej liberalizacji światowego handlu utknęły w sporach krajów Północy i Południa ...

Poszukiwałam w pamięci przykładów ogólnoświatowych, wielonarodowych porozumień i wydawać by się mogło, że było nim zawarte w 2000 roku porozumienie, tzw. Milenijna Deklaracja Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tak, to prawda, zostało ono zaakceptowane przez 192 kraje i zawierało szereg ambitnych celów ogólnoświatowych dot. między innymi powszechnej edukacji na poziomie podstawowym, walki z biedą, a także walki z masowymi chorobami. Jednak ich realizacja szczególnie w obecnej sytuacji gospodarczej nie wydaje się już być realną...

W tej sytuacji zwróciłam uwagę na formułę szczytu przywódców G8, a ostatnio nawet G20. Nie ukrywam, że pewne nadzieje można było wiązać w trakcie przygotowań do londyńskiego spotkania G20. Przywódcy tych czołowych krajów świata, zebrali się po to, by poszukiwać rozwiązań umożliwiających zabezpieczenie świata przed kolejnym kryzysem. Jednak już w kilka tygodni później, gdy czołówka krajów odniosła wrażenie, że główne niebezpieczeństwo krachu światowej gospodarki minęło, to każdy zaczął dbać przede wszystkim o swoje interesy, a główną role w tym grają USA i Wielka Brytania, które chcą utrzymać przedkryzysową, dominującą pozycję Nowego Jorku i Londynu jako głównych międzynarodowych centrów finansowych...

Niektórzy obserwatorzy światowej sceny politycznej w dalszym ciągu wiążą duże nadzieje ze składem tego światowego gremium jakim jest G20, bo wydaje się ono być przydatne dla rozwiązywania także innych problemów. Nie można zapominać, ze dziś na te kraje przypada nie tylko ok. 85% światowego PKB, ale też produkują one 75% emitowanych do atmosfery gazów cieplarnianych, wśród nich są czołowe kraje z punktu widzenia potencjału nuklearnego i największy mają udział w udzielaniu pomocy biednych krajów...

Patrząc na problem porządkowania światowego systemu finansowego z perspektywy powyższych faktów, mam spore wątpliwości co do tempa i finalnej skuteczności powstania rozwiązań, które dadzą poczucie bezpieczeństwa światowej gospodarce....