Integracja z UE - mieszane uczucia

Przeczytaj także: Europerspektywy w sektorze MSP

Wyniki sondażu pokazują, iż większość respondentów oczekuje, że unijne członkostwo zwiększy ich szanse na poszerzonym rynku pracy oraz umożliwi zdobycie wykształcenia lub nowych kwalifikacji za granicą. Podzielone opinie występują w odniesieniu do przyszłego standardu życia w nowych państwach członkowskich, bo nie wszyscy respondenci przekonani są, że większa mobilność i otwarte granice będą skutkowały podniesieniem jego poziomu. Co więcej wielu badanych boi się, że rozszerzenie będzie prowadziło do wzrostu cen w ich kraju. Niewielu ma także nadzieję, że członkostwo zmniejszy skalę korupcji obecnie występującej w państwach kandydujących. Dużo większy optymizm obywatele krajów kandydackich wykazują w odniesieniu do opieki zdrowotnej, licząc, że przyszła akcesja wymusi poprawę jej poziomu, a także w kwestiach tradycji i tożsamości narodowej, oczekując, że będą one chronione i w związku z tym nie obawiają się ich utraty.

Oto niektóre wnioski wynikające z badania EU Index przeprowadzonego przez instytut GfK w 10 krajach przystępujących do Unii Europejskiej 1 maja tego roku. W sondażu wzięło udział 9600 respondentów.

Poniższy slajd ilustruje, jakie są ich nadzieje i obawy z tym związane. Wyniki w poszczególnych krajach różnią się znacznie w niektórych badanych aspektach.

Praca i wykształcenie: perspektywy za granicą
Dzięki otwartym granicom oraz możliwości wyboru miejsca pracy, w każdym z 10 badanych społeczeństw zdecydowanie dominuje pogląd, że otwarty rynek pracy w Unii to nowe wyzwania. Uważa tak średnio 3 na 4 obywateli krajów kandydackich. Równie optymistycznie wyrażają się oni o perspektywach zdobywania wiedzy w poszerzonej wspólnocie. Pod tym względem wyjątkiem – w sensie pozytywnym - są obywatele Litwy, z których aż 85 procent upatruje dla siebie szans na poszerzonym unijnym rynku.

Entuzjastyczni, i to we wszystkich badanych krajach, okazują się studenci: prawie 90 procent sądzi, że przystąpienie ich kraju do Unii przyniesie im nowe możliwości kształcenia.

Poglądy zaczynają się zdecydowanie różnić, gdy przechodzimy do kwestii bezpieczeństwa zatrudnienia we własnym kraju. Podczas gdy 31 procent respondentów wierzy, że nic się nie zmieni, jeśli chodzi o pewność obecnego miejsca pracy, dokładnie taki sam odsetek uważa odwrotnie, że po powstaniu jednego dużego rynku pracy, będą mieć powody do niepokoju. Jednocześnie kolejne 30 procent jest nastawionych entuzjastycznie i oczekuje pozytywnych zmian na rynku pracy. W tej ostatniej grupie znów przeważają studenci, wśród których niemal 50 procent uważa, że bezpieczeństwo zatrudnienia w ich kraju wzrośnie.

Ceny: oczekujemy wzrostu
Nie widać optymizmu w opiniach mieszkańców dziesięciu państw kandydackich na temat przyszłego kierunku zmian cen w ich kraju. 8 na 10 ankietowanych obawia się, że przystąpienie do Unii przyczyni się do wyraźnego wzrostu cen. Oczekują podwyżki średnio na poziomie 30%. Obywatele Cypru i Słowacji oceniają, że ceny wzrosną nawet o 40%.

Standard życia i ochrona zdrowia: zdania są podzielone
Prawie jedna trzecia mieszkańców nowych krajów członkowskich liczy, że dzięki otwartym granicom, ułatwionej wymianie handlowej i swobodzie w wyborze miejsca pracy ich standard życia poprawi się. Natomiast jedna czwarta sądzi, że mimo nowych uregulowań unijnych wszystko zostanie po staremu. Największy odsetek osób - 38 procent - obawiając się możliwych wzrostów cen, oczekuje pogorszenia obecnego standardu życia. Szczególny pesymizm w tej kwestii przejawiają Słowacy (60 procent), Czesi (55 procent) i Polacy (51 procent). Jedynie dobrze wykształceni obywatele i to bez względu na narodowość, przejawiają optymizm, licząc na to, że unia zapewni im podniesienie standardu, w jakim żyją obecnie (40 procent).

Z opieką zdrowotną, w przekonaniu mieszkańców dziesiątki, raczej gorzej już być nie może, więc większość oczekuje, że jej poziom bądź wzrośnie (30 procent), bądź się nie zmieni (kolejne 30 procent). Tylko co czwarty respondent uważa, że poziom służby zdrowia może się jeszcze pogorszyć.

Korupcja: raczej nie w odwrocie
Ponad jedna trzecia ankietowanych uważa, że wprowadzenie w przyszłości prawa Unii Europejskiej jako prawa obowiązującego w każdym z państw nowoprzyjętych, nie zahamuje korupcji w żadnym z nich, co więcej, w ich przekonaniu, po przystąpieniu zjawisko to przybierze na sile. Zbliżony odsetek osób jest zdania, że członkostwo w Unii w żaden sposób nie wpłynie na polepszenie sytuacji. Jedynie 20 procent badanych spodziewa się, że wraz z nowymi regulacjami prawnymi nastąpi spadek korupcji. Szczególnie pesymistyczni wydają się Cypryjczycy, wśród których niemal 75 procent przypuszcza, że po przystąpieniu do Unii korupcja w ich kraju będzie jeszcze większa.

Tradycje i tożsamość narodowa: możemy spać spokojnie
Niemal połowa ankietowanych uważa, że otwarte granice w poszerzonej Unii nie będą miały wpływu na dbałość o tradycje i poczucie tożsamości narodowej, a 17 procent wierzy, że wręcz je wzmocni. Tylko jedna czwarta respondentów obawia się, że integracja wpłynie na nie niekorzystnie. Wyjątkowo sceptyczni w tym względzie są Czesi, wśród których 37 procent ocenia wpływ integracji na tożsamość narodową negatywnie, a tylko co dziesiąty pozytywnie.

Sondaż EU Index
Badanie przeprowadzono w grudniu 2003 roku na próbie 9.557 osób z 10 krajów, które 1 maja 2004 przystępują do Unii. Badanych pytano o oczekiwania odnośnie rynku pracy, możliwości kształcenia, zmian w poziomie cen, standardu życia, opieki zdrowotnej, zjawiska korupcji oraz tradycji i tożsamości narodowej. Kraje biorące udział w badaniu: Estonia, Łotwa, Litwa, Malta, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia, Węgry i Cypr.