Indeks biznesu PKPP Lewiatan XI 2008

Przeczytaj także: Indeks biznesu PKPP Lewiatan X 2008

Indeks Biznesu Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych jest wskaźnikiem koniunktury gospodarczej w kraju, obliczanym i publikowanym miesięcznie od początku 2003 r. Powstaje na podstawie prognoz czołówki ekonomistów polskich oceniających koniunkturę na bieżący kwartał, półrocze i cały rok. Liczony jest w skali 100-punktowej, w której 50 odpowiada prognozie wzrostu gospodarczego w granicach 3,5 % PKB rocznie.

Indeks kwartalny, półroczny i roczny

Indeks Biznesu PKPP Lewiatan w listopadzie stracił kolejne dwa punkty w notowaniu kwartalnym i jeden punkt w notowaniu rocznym, przyjmując odpowiednio wartości 56 i 60 pkt. W sumie w ciągu ostatnich trzech miesięcy indeks kwartalny obniżył się o 14, a indeks roczny o 7 punktów w stosunku do dobrych notowań utrzymujących się stabilnie do końca sierpnia. Wrześniowy wstrząs w finansach globalnych wywołany serią upadków wielkich instytucji zaczyna być coraz mocniej odczuwalny również na tzw. rynkach wschodzących, do których się zaliczamy. Pierwsze efekty pojawiły się w postaci załamania płynności rynku międzybankowego i restrykcji kredytowych, rosnących zapasów w przedsiębiorstwach i gwałtownego spadku dynamiki produkcji sprzedanej przemysłu. Już w III kwartale doszło do załamania nakładów inwestycyjnych, a ostatnio także dynamiki sprzedaży detalicznej. W opinii PKPP Lewiatan gdyby nie mocne dotąd fundamenty makroekonomiczne, malejąca inflacja, niski deficyt budżetowy, spadające bezrobocie i właściwie nie taki zły eksport, jak się wcześniej spodziewano, groziłoby nam znacznie silniejsze spowolnienie. Tymczasem mimo dramatycznego spadku indeks kwartalny utrzymuje się powyżej 50 pkt., czyli oczekuje się utrzymania dynamiki PKB w ostatnim kwartale powyżej 3,5%.

Indeks popytu globalnego (ocenia konsumpcję krajową, eksport, inwestycje krajowe i zagraniczne)

Indeks kwartalny popytu stracił kolejne 5 punktów spadając do 58 pkt., a w ciągu trzech ostatnich miesięcy stracił najwięcej z wszystkich indeksów - łącznie 25 punktów. Gospodarka od dwóch i pół roku przeżywała silny rozkwit dzięki wysokiej dynamice popytu, konsumpcyjnego a także inwestycyjnego. Sprzyjała również koniunktura zewnętrzna; rosnący eksport gonił nakręcany wzrostem dochodów oraz inwestycjami import. Stanisław Kubielas zauważa: „Obecnie po raz pierwszy od trzech lat gospodarka stanęła wobec groźby załamania popytu na taką skalę. Już od pół roku malejąca dynamika sprzedaży przemysłu sygnalizowała trudności ze zbytem, co było widoczne w nadmiernie rosnących zapasach. W trzecim kwartale okazało się, że faktycznie doszło do załamania wydatków inwestycyjnych przedsiębiorstw, które pomimo wysokiej płynności postanowiły ograniczyć inwestycje, prawdopodobnie pamiętając skutki załamania popytu w latach 90-tych”.

O ile do końca III kwartału wydatki konsumpcyjne silnie rosły i to pozwoliło utrzymać wzrost PKB na przyzwoitym poziomie, to w październiku mimo jeszcze znacznego wzrostu funduszu płac PKPP Lewiatan obserwuje już spadek dynamiki sprzedaży detalicznej, co może sygnalizować odwrócenie trendu w konsumpcji. Jeżeli dynamika płac spowolni i zaczną się zwolnienia, czyli wzrośnie bezrobocie, można być pewnym odwrócenia tendencji w wydatkach konsumpcyjnych. Chociaż eksport trzyma się dotąd nad podziw dobrze, również tutaj oczekiwania są raczej pesymistyczne.