Tydzień 32/2008 (04-10.08.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 31/2008 (28.07-03.08.2008)

• Według unijnego urzędu statystycznego Eurostat w czerwcu stopa bezrobocia w Hiszpanii wynosiła 10,7% i była najwyższa w Unii Europejskiej. Według rządowych szacunków w lipcu inflacja sięgnęła 5,3%. Hiszpania to czwarta co do wielkości gospodarka strefy euro i jest realne niebezpieczeństwo, że wpadnie w recesję. Przewiduje się spadek tempa wzrostu gospodarczego w 2008 r do 1,6%, a w 2009 do 1%. W Hiszpanii utrzymuje się kryzys na rynku nieruchomości, w skali roku ceny spadły o 30%.
• Są podstawy by sądzić, że Litwa zrezygnuje z bojkotu rosyjsko-niemieckiego gazociągu Nord Streem. W zamian liczy ona na przedłużenie funkcjonowania elektrowni atomowej w Ignalinie (ma być zamknięta w 2009 roku) lub uzyskanie dodatkowych surowców z Rosji.
• W Niemczech od 2001 r. liczba prywatnych bankructw wzrosła z 20 tys. do niemal 140 tys. obecnie.
• Według Włoskiego Instytutu Statystyki (Istat) wyniki gospodarcze Italii są najgorsze od trzeciego kwartału 2003 roku. Wzrost włoskiego PKB był w drugim kwartale tego roku niemal zerowy i mówi się o groźbie recesji.
• Po dostarczeniu na niemiecki brzeg rosyjskiego gazu gazociągiem Nord Streem, popłynie on dalej dwiema rurami. Pierwszą i większą z nich o nazwie OPAL zaplanowano poprowadzić wzdłuż polskiej granicy do Czech. Druga, mniejsza rura o nazwie NEL będzie transportować rosyjski gaz znad Bałtyku do Beneluksu, Danii i Wlk. Brytanii. Lądowymi odnogami tego gazociągu w Niemczech zarządza firma z grupy Wingas, w której prawie 50% akcji ma rosyjski Gazprom. Wingas złożył wniosek do rządowej Federalnej Agencji Sieci o zwolnienie z "prawa dostępu stron trzecich" do tych lądowych rur co oznacza, że chce ona być monopolistą w ich wykorzystywaniu.
• Kraje bałtyckie podejmują próby, aby zapewnić sobie dostawy prądu po wymuszonym przez traktat akcesyjny z UE zamknięciu w 2009 r. elektrowni atomowej w litewskiej Ignalinie, która dostarcza im większość prądu. Planowana przez Litwę, Łotwę, Estonię i Polskę budowa elektrowni atomowej zostanie oddana do użytku prawdopodobnie dopiero w 2018 roku. W tej sytuacji Litwa zawarła już z Mińskiem i Kijowem porozumienia o dostawach energii z Ukrainy przez Białoruś, prawdopodobnie podobną umowę chce też mieć Łotwa. Rząd Łotwy chce też otrzymywać energię elektryczną z białoruskiej elektrowni atomowej, która ma być oddana do użytku w 2016 roku.
• Wiele wskazuje na to, że austriacki koncern paliwowy OMV zrezygnował z przejęcia węgierskiego MOL i z planu stworzenia w Europie Środkowej firmy naftowej większej niż Orlen. Po roku starań Austriacy wycofali wniosek z Komisji Europejskiej o zgodę na połączenie firm. Transakcja była wyceniana na 36 mld USD. Planowany koncern paliwowy miał być największym w Europie Środkowej. Jego rafinerie w Austrii, na Węgrzech, Słowacji, w Rumunii i Chorwacji mogłyby przerabiać 44 mln ton ropy naftowej rocznie - czyli dwa razy więcej niż polskie, czeskie i litewskie rafinerie Orlenu.
• Ukraina prowadzi negocjacje z Gazpromem mające na celu unormowanie wzajemnych stosunków. W pierwszej kolejności zdecydowała o zwrocie 1,3 mld m³ gazu, pobranego z rurociagów poza planem i kontraktami. Również zdecydowano o sposobach regulacji dotychczasowego zadłużenia wobec rosyjskiego koncernu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NIEMIECKIE WAKACJE

Świat jest tak skonstruowany, że bezdyskusyjne jest powszechnie znane powiedzenie, że każdy skutek ma swoją przyczynę, lub jak to mówi się w naszym kraju: nie ma dymu bez ognia. Jednak stereotypy obowiązują w naszej świadomości do tego stopnia, że nawet dzisiaj w opinii wielu rodaków w niewielkim stopniu obciążamy amerykański rząd i styl życia Amerykanów za główną przyczynę obecnych zjawisk kryzysowych w światowej gospodarce, co jest oczywiste dla ekonomistów. Spoglądając nieco bliżej można też powiedzieć, że w świadomości Polaków gospodarka niemiecka jest wzorem logiki i solidności, a nawet gdy coś w niej jest nie tak, to uważamy, że na pewno jest to skutek niezależny od samych Niemców.

Obecnie zamiast się rozwijać, niemiecka gospodarka się kurczy. Według wstępnych szacunków PKB tego kraju w drugim kwartale roku spadnie o 1% w porównaniu z poprzednim kwartałem. Ekonomiści są zdania, że kolejny kwartał również przyniesie spadek. A gdyby tak się stało, to już byłaby recesja. W Berlinie mówi się, że Ministerstwo Gospodarki czyni przymiarki do uruchomienia dziesięciomiliardowego pakietu koniunkturalnego, który miałby zapobiec recesji w przyszłym roku. Strategów gospodarczych bardzo niepokoi szereg spraw, np. spadek poziomu zamówień dla niemieckiego eksportu, w czym poważny udział ma silne euro.

Poważny niepokój sygnalizują ośrodki badające stan niemieckiego społeczeństwa. Tegoroczne wakacje w Niemczech są jednak nieco inne, niż jeszcze rok temu. Co prawda zaniepokojenie stanem światowej i niemieckiej gospodarki i jej perspektywami jest duże, ale nie wpłynęło to w istotny sposób na liczbę ludzi wypoczywających poza miejscem zamieszkania. Lecz każdy urlop ma swój kres i sygnalizowane jest pogłębianie się społecznej refleksji nad stylem życia i jego kosztami. A jest o czym myśleć. Inflacja jest już na poziomie 3,3% (co jest poziomem najwyższym od 15 lat), a tempo wzrostu gospodarczego ma wg RWI spaść w 2009 roku z wcześniej prognozowanego 1,9% do poniżej 1,5%. Nic więc dziwnego, że wielu Niemców obmyśla nowe sposoby poradzenia sobie z rosnącymi kosztami życia i starają się też przewidzieć, jakie to nowe ograniczenia w tej sytuacji wprowadzi rząd wielkiej koalicji. A jest to bardzo prawdopodobne, bo wobec perspektywy dalszego schładzania się niemieckiej gospodarki i spadku wpływów do niemieckiego budżetu, liczyć się należy z zaciśnięciem pasa.

Niemiecki rynek konsumpcyjny silnie odczuł wzrost cen paliw i żywności (przykładowo cena oleju opałowego wzrosła o 50%). Pojawiają się coraz to nowsze koncepcje i recepty na oszczędne życie. Poważna część społeczeństwa rezygnuje z dotychczasowego stylu życia, wprowadza ograniczenia w celu obniżenia rachunków za elektryczność i gaz, (średnio stanowi to 7-8% dochodów) stara się obniżyć koszty środków transportu. W tym ostatnim przypadku kierowcy tak zawodowi jak i indywidualni uczą się jazdy efektywnej, majac na uwadze poziom zużycia paliwa. Codzienne zakupy coraz więcej rodzin dokonuje supermarketach dyskontowych.