Tydzień 35/2007 (27.08-02.09.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 34/2007 (20-26.08.2007)

• Po słabych poprzednich wynikach, drugi kwartał 2007 roku w amerykańskiej gospodarce był bardzo dobry, wzrost gospodarczy wyniósł 4% r/r. Analitycy uważają inwestycje jako główny powód tak dobrego rezultatu, ale nie widzą możliwości utrzymania go w kolejnych kwartałach.
• W Azji Południowo-Wschodniej powstaje największe porozumienie o wolnym handlu. Stowarzyszenie Narodowe Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), którą tworzą Brunei, Kambodża, Indonezja, Laos, Malezja, Myanmar, Filipiny, Singapur, Tajlandia i Wietnam, zamierza do 2015 roku utworzyć wspólnotę na wzór Unii Europejskiej. W trakcie spotkania w Manilii Chiny, Japonia, Indie, Australia, Nowa Zelandia i Korea Płd. zadeklarowały przystąpienie do negocjacji umów handlowych.
• Chiny w szybkim tempie tworzą kapitał dla swojego państwowego funduszu inwestycyjnego. W ostatnich dniach wyemitowano specjalne obligacje na kwotę ok. 80 mld USD. Fundusz ten docelowo ma zarządzać częścią chińskich rezerw dewizowych ocenianych na ponad 1,3 bln USD.
• Rośnie opór przeciwko kandydaturze Francuza Dominique Strauss-Kahna na stanowisko dyrektora generalnego Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW). Do krytyki przyłączył się prestiżowy i opiniotwórczy brytyjski dziennik gospodarczy "Financial Times". Zarzuty dotyczą jego kwalifikacji. D. Strauss-Kahn to były minister finansów Francji, którego kandydaturę zgłosiła Komisja Europejska pod presja prezydenta N. Sarkozy. FT krytykuje też metodę wyboru szefa MFW. Rosja zgłosiła na szefa MFW Josefa Toszovskiego - byłego prezesa banku centralnego Czech (w 1998 roku był on premierem Czech, a w latach 1993-1997 i 1998-2000 zajmował stanowisko prezesa Czeskiego Banku Narodowego), który kieruje obecnie Instytutem Stabilności Finansowej w Bazylei. Tej kandydatury nie popiera rząd czeski.
• Zapowiedziano rozpoczęcie rozmów z Litwą, Łotwą i Estonią na temat nowych cen dostaw gazu. Mówi się o ich wzroście o 40%. Przewidziane są także rozmowy na temat cen z Ukrainą, jednak będą one kontynuowane po zakończeniu rozmów Rosji z producentami gazu Turkmenistanem, Uzbekistanem i Kazachstanem.
• Po fuzji dwóch czołowych koncernów stalowych powstał ArcelorMittal. Był jednak problem ze zwołaniem zgromadzenia akcjonariuszy, który ma zatwierdzić i ostatecznie zamknąć proces fuzji. Pojawiły się jednak kłopoty ze strony niewielkiej liczby niezadowolonych akcjonariuszy, którzy wystąpili do sądu o zablokowanie WZA i samej fuzji twierdząc, że zastosowana zasada zamiana akcji była nieuczciwa. Sądy w Roterdamie i w Paryżu odrzuciły wnioski mniejszościowych akcjonariuszy (ok. 6% akcjonariuszy), kwestionujących warunki fuzji. Arcelor-Mittal może zwołać walne zgromadzenie akcjonariuszy i zakończyć proces fuzji obu czołowych firm w świecie.
• Przez 76 lat palma pierwszeństwa w produkcji samochodów należała do do GM. W pierwszej połowie br. Toyota po raz pierwszy wyprzedziła amerykańskiego rywala sprzedając 4,72 mln aut, podczas gdy GM sprzedał 4,67 mln pojazdów. Zysk koncernu w I kw. wyniósł 4,1 mld USD (wzrost o ok. 30%). GM w 2006 roku miał straty na poziomie 2 mld USD, chociaż ostatnie trzy kwartały nie przyniosły strat. W ubiegłym roku sprzedaż Toyoty wzrosła o 10% r/r.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO NOWEGO WE WSCHODNIEJ AZJI?

Nie wiem czy słusznie, ale niewiele mówi się Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SOW) i mam wrażenie, że polskie media nie dostrzegają znaczenia tej regionalnej grupy państw, której celem jest wzajemne zapewnienie sobie bezpieczeństwa. Dziś aktywnie uczestniczą w niej Rosja i Chiny oraz Kazachstan, Turkmenistan, Uzbekistan i Kirgistan. Jest to grupa zamknięta dla innych, w tym i dla UE i USA (nie zgodzono się nawet, by przedstawiciele USA mieli w niej swoich obserwatorów). Ciekawostką jest jednak to, że kandydują do niej Iran, Pakistan oraz Indie (podobno w przyszłym roku mają uzyskać status członkowski).

Przywódcy krajów SOW spotkali się ostatnio w stolicy Kirgistanu i postanowili stworzyć „Klub Energetyczny”.

Wiadomo, że w tym gronie jest czterech eksporterów surowców energetycznych i Chiny - najpoważniejszy ich importer. Klub podobnie jak SOW jest zamknięty tak dla USA jak i Unii Europejskiej. Dla obserwatorów nie ulega wątpliwości, że komunikat o decyzji stworzenia tego Klubu jest dla nich poważnym ostrzeżeniem. Sygnalizuje wzrost trudności we wpływaniu na politykę tych krajów azjatyckich, które posiadają znaczące, w skali świata zasoby strategicznych surowców energetycznych.

Wydaje się, że to spotkanie i podjęta na nim decyzja jest kolejnym, symbolicznym zakończeniem pewnego etapu, który miał miejsce w latach dziewięćdziesiątych. Charakteryzował się on słabością azjatyckich krajów wkraczających w okres politycznej suwerenności. Były one otwarte na inwestycje zagraniczne, a słaba Rosja nie była w stanie przedstawić atrakcyjnej, alternatywnej koncepcji.

Teraz sytuacja zmieniła się. Szybko wzrasta polityczna i gospodarcza rola Chin, Rosja systematycznie odzyskuje dawną pozycję w świecie, a pozostałe kraje tego regionu zdają sobie sprawę ze swoich atutów, posiadając już pieniądze starają się coraz skuteczniej dbać o swoje dzisiejsze i perspektywiczne interesy. Dzieje się to w okresie, kiedy USA zajmują się Irakiem i terroryzmem i mniejszą uwagę przykładają do przemian w tym regionie. Powołanie Klubu poprzedziły wydarzenia, na które nie zwrócono należytej uwagi, a są to:

• umowa między Rosją, Kazachstanem i Turkmenistanem o renowacji i rozbudowie starych gazociągów, co stawia pod dużym znakiem zapytania forsowaną przez USA i UE koncepcję rurociągu Nabucco omijającego Rosję,
• Chiny dogadały się z Turkmenią i Kazachstanem co do budowy nowych rurociągów transportujących ropę i gaz do chińskiej sieci rurociągowej,
• ostatnia decyzja Kazachstanu wstrzymująca prace zagranicznego konsorcjum (z udziałem m.in. włoskiego ENI) na złożu Kaszagan (to największe złoże odkryte na świecie w ciągu ostatnich 30 lat), co wskazuje na zamiar przejęcia kontroli nad tym przedsięwzięciem przez kazachski rząd (wzorem jest tu rosyjskie przejęcie przez Gazprom firmy Sachalin II od Shella).

Przykłady te wraz z powołaniem Klubu wskazują, że dla azjatyckich złóż surowców energetycznych przygotowywany jest nowy, ważny kierunek przesyłu, alternatywny wobec Europy. Nie oznacza to zagrożenia dla dostaw do unijnych krajów, jednak jest ważnym sygnałem ostrzegawczym.
Ciekawe będzie teraz to, z jakimi inicjatywami w stosunku do państw tego regionu wystąpią firmy zachodnie...