Jak niemieckie firmy wywiązują się z płatności?

Przeczytaj także: Gospodarka Niemiec ma się dobrze, ale zatory płatnicze także

Firmy, które wzięły udział w badaniu, pozytywnie oceniły perspektywy biznesowe, jednak należy zauważyć, że optymizm następuje po recesyjnym 2020 roku. 41% uczestników zadeklarowało pozytywne perspektywy gospodarcze na 2021 r. Mimo, że odsetek respondentów z pozytywną perspektywą na 2022 r. pozostaje wysoki, spada on do 32%, co odzwierciedla mniej pozytywną ocenę przyszłości. Choć skutki COVID-19 pozostają poważnym ryzykiem, firmy postrzegają zakłócenia globalnych łańcuchów produkcji jako główne ryzyko dla ich działalności eksportowej w 2021 r.

Bardzo dobre wyniki w zakresie opóźnień w płatnościach są nieco szokujące, biorąc pod uwagę, że Niemcy doświadczyły najgorszej recesji od 2008 r. Uważamy jednak, że te korzystne wyniki spowodowane są głównie wsparciem ze strony rządu. Z ciekawością będę obserwowała, czy firmy utrzymają się na powierzchni po utracie finansowych kamizelek ratunkowych” – skomentowała Christiane von Berg, Ekonomistka Coface w Europie Północnej.

Terminy płatności: Niemieckie firmy przystosowały się do pandemii

• Zgodnie z badaniem Coface, niemieckie firmy były nieco mniej rygorystyczne w 2021 r. i wydłużały terminy płatności. W 2020 r. firmy były zaś bardzo ostrożne: udział firm, które oferowały płatność z odroczonym terminem (w kredycie kupieckim) spadł z ponad 80% w okresie sprzed COVID-19 do 62%. Trend ten odwrócił się w 2021 r., ponieważ 74% firm oferuje płatności w kredycie kupieckim. Główną siłą napędową tej zmiany trendu są niemieckie firmy działające na rynku krajowym: podczas gdy w 2020 r. tylko 57% z nich oferowało płatności z odroczonym terminem, w 2021 r. udział ten wzrósł do 73%.
• Płatności krótkoterminowe (od 0 do 60 dni) nadal dominują w niemieckim krajobrazie biznesowym. 88% firm wymagało płatności w ciągu 60 dni w 2021 r. , co prawie nie zmieniło się względem lat 2020 i 2019. Rozkład przedziałów czasowych terminów płatności również pozostał niemal niezmieniony, co wyjaśnia, dlaczego średni termin płatności w 2021 r. zmniejszył się nieznacznie – z 33,5 dnia w 2020 r. do 32,6 dnia w 2021 r.
• Patrząc na sektory, budownictwo nadal charakteryzuje się najkrótszymi terminami płatności: prawie 75% kontrahentów oczekuje, że ich faktury zostaną zapłacone w ciągu pierwszych 30 dni, a średnia wynosi 24,4 dnia. W 2021 r. 7 z 11 sektorów oferowało terminy płatności dłuższe niż 90 dni, natomiast bardzo rzadkie stały się płatności długoterminowe (powyżej 120 dni).
• W sektorze budowlanym i odzieżowym zaobserwowano znaczny wzrost średnich terminów płatności – o prawie 10 dni. Natomiast w przypadku sektora maszyn (-8,2 dnia), rolniczo-spożywczo-drzewnego (-7,3 dnia) i motoryzacyjnego (-6,3 dnia) odnotowano najsilniejsze spadki w terminach płatności. Sektor włókienniczo-odzieżowy stał się najbardziej hojnym sektorem i obecnie wnosi o uregulowanie płatności średnio do 47 dni po dostawie.

Odpowiedzi zawarte w badaniu Coface pokazują, że niepewność związana z kryzysem COVID-19 zmniejszyła się w 2021 r., ale firmy zachowują czujność. Większa liczba firm w Niemczech oferuje płatności z odroczonym terminem, ale uległy one nieznacznemu skróceniu, co sugeruje, że firmy nadal są chętne na otrzymanie płatności jak najszybciej.

Opóźnienia płatności: Firmy otrzymują płatności szybciej

• Od 2020 r. liczba opóźnień płatności uległa dalszemu zmniejszeniu. W 2021 r. jedynie 59% badanych firm zgłosiło opóźnienia płatności, podczas gdy w 2020 r. było ich 68%. Z wyjątkiem sektora transportowego i metalurgicznego, liczba opóźnień płatności zmniejszyła się we wszystkich sektorach. Podczas, gdy mniej niż połowa firm z sektora rolno-spożywczego zgłosiła opóźnienia płatności, w sektorze tekstylno-odzieżowym odsetek ten wyniósł 70%.
• Sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) wykazuje najkrótsze opóźnienia płatności. W tym sektorze zdecydowana większość badanych firm zgłosiła opóźnienia nieprzekraczające 30 dni, a żadna firma nie wskazała opóźnień przekraczających 60 dni. Natomiast sektor metalurgiczny był jedynym, który zgłaszał opóźnienia przekraczające 150 dni (2%). To istotna poprawa. W 2020 r. oprócz sektora metalurgicznego, firmy z sektora budowlanego i papierniczo-opakowaniowego również zgłosiły zbyt długie opóźnienia płatności.
• Średni czas trwania opóźnień płatności zmniejszył się odpowiednio o 8 dni do 27,7 dni w 2021 r., co jest najkrótszym średnim opóźnieniem w naszych szeregach czasowych Prawie wszystkie sektory zgłosiły skrócenie czasu trwania opóźnień płatności. Największe spadki odnotowano w sektorze farmaceutyczno-chemicznym (-26 dni) oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych (-25 dni). Firmy działające w sektorze ICT odnotowują obecnie najkrótszy czas oczekiwania wynoszący średnio 17,5 dnia, podczas gdy firmy działające w sektorze maszyn muszą wykazywać największą cierpliwość przy czasie oczekiwania wynoszącym średnio 35,8 dnia.
• Przyczyny opóźnień w płatnościach związane są głównie z trudnościami finansowymi (46% w 2021 r.). 20% respondentów wskazywało na niższy popyt w Niemczech, głównie z powodu lockdownów. Co ciekawe, kolejne 20% wspomniało o braku możliwości finansowania, mimo że nadal istnieją programy wsparcia z finansowania publicznego w następstwie COVID-19.
• Ryzyko finansowe związane z opóźnieniami płatności dla niemieckich spółek w 2021 r. jest niskie. Jedynie 4,4% badanych firm zgłosiło, że odsetek zaległych płatności w okresie od 6 miesięcy do 2 lat stanowi co najmniej 2% ich rocznego obrotu.

Firmy przetrwają najgorsze z pomocą państwa

• Ocena perspektyw gospodarczych dokonywana przez firmy cechuje się ostrożnym optymizmem. 41% uczestników deklaruje pozytywne perspektywy gospodarcze na 2021 r., natomiast 11% uważa, że ich sytuacja biznesowa pogorszy się w porównaniu z 2020 r. Ogólnie rzecz biorąc, odpowiedzi wskazują na gwałtowne odwrócenie się względem bardzo pesymistycznego 2020 roku. Więcej optymizmu można zaobserwować we wszystkich sektorach, przy czym największy wzrost odnotowano w sektorach metalurgicznym i motoryzacyjnym. Perspektywy na 2022 r. również są pozytywne, ale wydają się mniej pewne.
• Sektor tekstylno-odzieżowy wykazuje najbardziej optymistyczne spojrzenie na 2022 r. z wynikiem +47 punktów równowagi. Tę gwałtowną poprawę nastrojów należy jednak rozpatrywać z uwzględnieniem bardzo trudnej sytuacji w 2020 i 2021 r., zwłaszcza w tym sektorze. To samo dotyczy sektora motoryzacyjnego, w którym pozytywne perspektywy ponownie rosną po spadku wywołanym zastojem z 2020 r.
• Zgodnie z badaniem Coface głównym zagrożeniem dla operacji eksportowych w 2021 r. są zdecydowanie zakłócenia globalnych łańcuchów produkcyjnych, na które wskazywało 40% respondentów. Wzrost cen surowców innych niż ropa naftowa jest również ważnym tematem w 2021 r. (20%), wyprzedzając wpływ COVID-19 na gospodarkę światową (10%) i gospodarkę niemiecką (8%).
• Niemcy pozostają państwem dającym największe możliwości badanym firmom. Ich znaczenie zmniejszyło się jednak z 91% w 2020 r. do 85% w 2021 r. Jednym z powodów może być fakt, że w niepewnych czasach firmy zazwyczaj prowadzą działalność w krajach, które znają najlepiej, i bardziej zbliżają się do swojego rynku krajowego (efekt bezpiecznej przystani). Teraz, gdy niepewność się zmniejszyła, firmy ponownie prowadzą więcej działalności za granicą.
• Trudne czasy wymagają specjalnych środków. Na pytanie, czy firmy korzystały z pomocy publicznej w ciągu ostatnich 12 miesięcy, odsetek przedsiębiorstw, które odpowiedziały twierdząco w 2021 r., pozostał na niezmienionym poziomie 48%. Podział środków wsparcia pozostał również stosunkowo niezmieniony, a najbardziej popularnym środkiem pozostał program urlopów bezpłatnych.

Zgodnie z obowiązującym prawem pomoc nadzwyczajna ze strony rządu federalnego i środki oparte na ulgach podatkowych wygasną z końcem września 2021 r., natomiast specjalne programy wsparcia, gwarancje państwowe i specjalne programy pożyczek KfW wygasną pod koniec 2021 r. Interesujące będzie, czy bardzo pozytywne zachowania płatnicze i optymistyczne perspektywy biznesowe mogą być kontynuowane w 2022 r. bez wsparcia państwa.