Podpis elektroniczny znów odsunięty

Przeczytaj także: E-podpis: historia i stan obecny

Podpis elektroniczny w e-urzędzie miał być wykorzystywany między innymi do rozliczeń podatkowych, składania deklaracji ZUS, zmiany zameldowania, uzyskania prawa jazdy, głosowania w wyborach czy załóżenia hipoteki. W obiegu dokumentów między firmami podpis elektroniczny mógłby być z kolei stosowany do sygnowania faktur czy zamówień. Na możliwość skorzystania z jego dobrodziejstw będziemy musieli jednak jeszcze nieco poczekać. Wprawdzie art. 58 ust. 2 ustawy o podpisie elektronicznym z dnia 18 września 2001 roku nałożył na administrację obowiązek umożliwienia wnoszenia podań i wniosków oraz dokonywania innych czynności w oparciu o dokumenty w postaci elektronicznej od 16 sierpnia 2006 r. Ustawa weszła w życie w sierpniu 2002 r. i od tego momentu dała administracji publicznej aż cztery lata na stworzenie infrastruktury e-urzędów. Urzędy jednak w ciągu tych czterech lat, które minęły od wejścia ustawy w życie, nie zdołały się przygotować do elektronicznego przyjmowania dokumentów - przykładowo, do przyjmowania podań drogą elektroniczną jest przygotowane niecałe 10 procent urzędów samorządowych.

Ponieważ już w zeszłym roku było wiadomo, że urzędy nie będą w stanie spełnić narzuconego im w ustawie terminu, rozpoczęły się prace nad znowelizowanej wspomnianej ustawy. Prace zakończyły się w ubiegły piątek, przyjęciem przez Sejm nowelizacji ustawy o podpisie elektronicznym, przedłużającej termin obowiązkowego wprowadzenie rozwiązań e-urzędu w administracji o kolejne dwa lata - do 1 maja 2008 roku. Sejm przy okazji również przełożył wynikający z innej ustawy obowiązek publikowania w formie elektronicznej aktów normatywnych (np. wydawania elektronicznych dzienników urzędowych).

Dlaczego wystąpił poślizg?

Przyczyny opóźnienia wdrożenia e-podpisu w administracji są oczywiście dość złożone. Swój wkład miały rzecz jasna trudności budżetowe, nie pozwalające administracji rządowej i samorządowej na poważne inwestycje w infrastrukturę teleinformatyczną. Jednak nie była przyczyna o istotnej wadze.

Najistotniejsze problemy we wdrażaniu ustawy o podpisie elektronicznym wygenerowała bowiem sama ustawa, narzucająca pewne rozwiązania i powodująca, iż wdrożenie podpisu elektronicznego stało się niemożliwe, ponieważ wzajemnie wykluczające się przepisy i bezzasadnie wysokie wymogi wobec elementów systemu uniemożliwiały skonstruowanie spójnych specyfikacji zamówień.

Błędy w polskim prawie o podpisie elektronicznym skutkowały błędnymi rozwiązaniami technicznymi oferowanymi przez polskie centra certyfikacji. Administracja publiczna, nie mając zaś wytycznych, prowadziła nieskoordynowane próby opracowania systemów podpisu elektronicznego, starając się dopasować je wymogów prawa. Jednak ze względu na brak spójności w rozwiązaniach prawnych, systemy takie nie mogą poprawnie funkcjonować, a zamiast oczekiwanych oszczędności przyniosą ogromne straty.