Tydzień 21/2006 (22-28.05.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 20/2006 (15-21.05.2006)

• Po ponad dwuletnich sporach Parlament Europejski zatwierdził budżet Unii Europejskiej na lata 2007-13. Wynosi on 864,3 mld euro (to 1,05% dochodu narodowego brutto-DNB), z czego nasz kraj może otrzymać netto około 60 mld euro (w ramach funduszy strukturalnych i spójności na rozwój najbiedniejszych regionów, walkę z bezrobociem czy budowę infrastruktury). Możemy otrzymać 24 mld euro do naszego rolnictwa (dopłaty bezpośrednie i środki na rozwój obszarów wiejskich), a także na inne programy unijne, w tym edukacyjne i naukowe, na cele związane z polityką sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (w tym na ochronę granic i walkę z terroryzmem). UE wydaje średnio na każdego obywatela 26 centów dziennie.
• Komisja Europejska jeszcze raz w październiku oceni stan przygotowania Bułgarii i Rumunii do przystąpienia do Unii z dniem 1.01.2007 roku. Obecna analiza wykazała pewne opóźnienia. Oba kraje nie utworzyły dotąd agencji ds unijnych dotacji rolnych, a Bułgaria nie jest gotowa do dystrybucji funduszy regionalnych. W opublikowanej ocenie więcej zastrzeżeń KE zgłosiła wobec Bułgarii (nieefektywność sądownictwa niewystarczającą walkę z przestępczością zorganizowaną i korupcją, szczególnie na wysokich szczeblach władzy). Rumunii zarzucono drobniejsze sprawy dotyczące np. systemu komputerowego do zbierania podatków. Ostateczną decyzję muszą podjąć przywódcy unijnych krajów jednogłośnie.
• Według ostatniego raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) rok 2006 będzie na tyle dobry dla światowej gospodarki, że eksperci tej Organizacji podwyższyli prognozy wzrostu gospodarczego o 0,2 pkt procentowe. Zagrożenie upatrują we wzrastających cenach surowców (szczególnie energetycznych) oraz w problemach gospodarki USA (deficyt handlowy i budżetowy oraz możliwości dalszego spadku wartości dolara). Według OECD poprawia się sytuacja gospodarki europejskiej (jeśli w strefie euro nie wzrosna stopy procentowe). Specjaliści Organizacji podnieśli prognozę wzrostu polskiego PKB z 3,7% do 4,4%. Raport docenia nasz obecny wzrost gospodarczy (eksport), wzrost inwestycji, a gani nas za brak postępu w reformowaniu finansów publicznych.
• W kwietniu inflacja w strefie euro wyniosła 2,4% r/r (w marcu 2,2% r/r). W „15” kwietniowa inflacja wyniosła 2,4% r/r (wobec 2,1% r/r w marcu), w „25” inflacja wyniosła w kwietniu 2,3% r/r (wobec 2,1% w marcu).
• PKB Rosji w okresie styczeń-kwiecień wzrósł o 5,1%. Wynik jest taki sam, jak w tym samym okresie roku ubiegłego. W ocenie rosyjskiego rządu przez najbliższe trzy lata tempo wzrostu gospodarczego Rosji wyniesie 5,5-6% (w 2005 było na poziomie 5%). Rosyjski fundusz stabilizacyjny, zasilany dochodami z eksportu surowców energetycznych jest na poziomie ponad 55 mld euro. Jest on lokowany w 45% w USD, w 45% w euro i w 10% w brytyjskich funtach.
• Toczą się rozmowy bułgarsko-rosyjskie w sprawie ustanowienia z dniem 1 lipca nowych cen gazu dostarczanego do Bułgarii. Obecnie obowiązuje umowa (ważna jeszcze do 2010 roku) na mocy której Bułgaria otrzymuje 42% rosyjskiego gazu jako barter za tranzyt gazu. Pozostałe 58% dostaw rozliczane jest po cenach rynkowych, czyli po 258 USD za 1000 m sześciennych. Jeśli porozumienie zostanie zawarte, ceny gazu w Bułgarii wzrosną o ok. 40%.
• W połowie roku rządy Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii zdecydują o udzieleniu zwrotnej pomocy finansowej Airbusowi na realizację programu budowy samolotu A350.
• Rosyjski Irkut zamierza kupić akcje European Aeronautic Defence and Space (EADS). EADS ma 80% udziałów Airbusa i 10% Irkuta.
• Planowana jest budowa na chorwackiej wyspie Krk nad Adriatykiem gazoportu, który mógłby odbierać dostawy gazu skroplonego np. z Afryki Północnej. Głównym inwestorem będzie niemiecki koncern E.ON. Ma to być dodatkowe zasilanie Europy środkowej w gaz.
• E.ON odkupił od MOL spółki zajmujące się handlem hurtowym i magazynowaniem gazu. Ten niemiecko koncern zamierza odkupić od MOL jeszcze jeden magazyn gazu, o pojemności ponad 1 mld m sześciennych, a także chce zainwestować w rozbudowę innych węgierskich magazynów gazu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CZYM ZAKOŃCZĄ SIĘ NEGOCJACJE UNII Z ROSJĄ W SPRAWIE WSPÓŁPRACY I WARUNKÓW DOSTAW GAZU

1. W opinii szefów największych koncernów zachodniej Europy Unia i Rosja potrzebują dziś jak najbliższej współpracy. Takie stanowisko wyrazili w Soczi w trakcie elitarnego, Okrągłego Stołu Przedsiębiorców. W ocenie ekspertów przez najbliższe 20 lat Rosja będzie się rozwijać w tempie ok. 6,5% rocznie. Oznacza to, że za 12 lat Rosjanie dogonią poziomem życia Włochów, za 18 – Francuzów. W ocenie przedsiębiorców obecna prezydentura spowodowała wzrost wiarygodnosci i zamożności Rosji, rosyjska gospodarka zwiększyła się aż o 1/3 i znacznie zmniejszyło się zadłużenie państwa. Przedsiębiorcy opowiedzieli sie za zgodą dla wstąpienia Rosji do WTO. Sugerowali konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na upraszczanie systemu podatkowego, usprawnianie pracy sądów, rozwój infrastruktury. W Soczi przywódcy UE i Rosji dyskutowali nad formami dwustronnej współpracy. Unijne kraje w sprawie rozwoju współpracy z Rosją nie mają jednolitego poglądu. Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania chcą zdynamizowania współpracy z Rosją. Polska i kraje nadbałtyckie sugerują większą ostrożność. Najbliższe lata pokażą, jakie będą realia.

2. Toczą się rozmowy przedstawicieli Unii z prezydentem Rosji.Unia dąży do porozumienia z Rosja w sprawie surowców energetycznych. Bruksela naciska na ratyfikację przez Rosję unijnej Karty Energetycznej i zniesienie monopolu ekspportowego Gazpromu. Złamanie tego monopolu, połączone z zachodnimi inwestycjami mogłyby doprowadzić doobniżki cen, bo europejskie koncerny sprowadzałyby rurociagami Gazpromu tańszy gaz z Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kazachstanu. Rosja nie zgadza się na to, a równocześnie chce zwiększać swoje udziały w europejskich firmach dystrybucyjnych oraz podziemnych magazynach gazu. Rozmowy na pewno będą trudne i trudno przewidzieć jaką treść przyjmie kompromis.

3. Ostatnio Rosja i Kazachstan postanowiły ściśle współpracować w dziedzinie energetyki gazowej. Oznacza to, że szanse dostaw gazu do Europy bezpośrednio z Kazachhstanu po niższych cenach zmalały. Zawarte porozumienie dotyczy także cen gazu. Gazprom będzie płacić 140 USD za 1000 m sześc. kazachskiego gazu, czyli cztery razy drożej niż obecnie. Gazprom i KazMunaiGaz będą też wspólnie inwestować w eksploatację wielkich złóż gazu w Kazachstanie. Ma to w ciągu najbliższych 15 lat zwiększyć wydobycie surowca z 15 do 40 mld m sześc. Eksportem gazu z Kazachstanu będzie się zajmować Gazprom. Nie wiadomo, jak w tym porozumieniu rozwiązano projekt budowy gazociągu przez Morze Kaspijskie do Azerbejdżanu z pominięciem Rosji. Rurociągiem tym przez Turcję miano przesyłać tani kazachski gaz do Europy. Kazachstan jednak zapowiedział, że wyda teraz ok. 0,5mld USD na rozbudowę gazociągu z Azji do Rosji.

4. Rosja uzgodniła podwyższenie cen gazu kupowanego z Kazachstanu do 140 USD/1000 m sześciennych (dotąd Rosja kupowała 8 mld m sześciennych po 50 USD). To grozi jutro kolejnym sporem z Ukrainą i poważnym niebezpieczeństwem dla ukraińskiej gospodarki. Syczniowe porozumienie z Ukrainą gwarantowało ceny jedynie na I półrocze 2006 roku. Dotychczas Ukraina płaciła za „mieszankę” gazu rosyjskiego (po 230 USD) i z Azji Środkowej (po 50-65 USD). Przewiduje się, że także Turkmenistan (Rosja kupuje od niego 30 mld m sześciennych rocznie) także podniesie swoje ceny. Podniesienie cen gazu przez Kazachstan i Turkmenistan będzie pomocne dla Rosji w jej negocjacjach z Unią.