Polska: wydarzenia tygodnia 3/2018

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 2/2018

• Po decyzji Sejmu także Senat przyjął ustawę budżetową na 2018 r. Przewiduje ona deficyt nie większy niż 41,5 mld zł, dochody w wysokości 355,7 mld zł i wydatki na poziomie 397,2 mld zł. Rząd w budżecie założył w 2018 r. wzrost PKB na poziomie 3,8 proc. i średnioroczną inflację w wysokości 2,3 proc. oraz deficyt sektora finansów publicznych w 2018 r. w wysokości 2,7 proc. PKB. Przewiduje się wzrost przeciętnego rocznego funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz wzrost emerytur i rent w wysokości 6,3 proc., wzrost spożycia prywatnego w ujęciu nominalnym o 5,9 proc. W tzw. budżecie środków europejskich na rok 2018 ustalono, że jego dochody wyniosą 64,8 mld zł, wydatki 80,2 mld zł, a deficyt 15,5 mld zł. Warto zwrócić uwagę na to, że sumarycznie w budżecie 75 mld zł przeznaczono na cele społeczne. W 2018 r. wydatki na służbę zdrowia będą wyższe o blisko 6 mld zł, a wydatki na obronę narodową o 4 mld zł. Budżet przewiduje poprawę ściągalności VAT, dochody z tego tytułu mają być wyższe o ok. 15-20 mld zł. Wyższe też będą dochody z PIT, CIT, akcyzy i podatku bankowego.
• Mamy ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Przyjęte rozwiązania prawne mają "stymulować rozwój elektromobilności w Polsce oraz zastosowanie w transporcie paliw alternatywnych". Ustawa wdraża też do polskiego prawa dyrektywę europejską w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Ustawa ustanawia system zachęt: zniesienie akcyzy na samochody elektryczne i hybrydy plug-in (PHEV), zwolnienie ich z opłat za parkowanie, większe odpisy amortyzacyjne dla firm. Zakłada też budowę sieci bazowej infrastruktury dla paliw alternatywnych, co ma pozwolić na swobodne przemieszczanie się pojazdów napędzanych tymi paliwami. W wyniku stosowania zapisów ustawy do końca 2020 roku powstanie: 6 tys. punktów ładowania energią elektryczną o normalnej mocy, 400 punktów ładowania energią elektryczną o dużej mocy, 70 punktów tankowania CNG. Ustawa umożliwia też tworzenia przez samorządy stref czystego transportu
• Co dalej z Centralnym Porcie Komunikacyjnym? Szacuje się, że ta wielka inwestycja będzie kosztowała 35 mld zł. Będzie zlokalizowana między Warszawą i Łodzią. Centralne lotnisko będzie kosztować ok. 20 mld zł, a 15 mld zł to spodziewany koszt budowy dróg dojazdowych oraz nowych linii kolejowych. Przewiduje się, że pierwszy etapu CPK, co ma nastąpić w 2027 roku, planowane jest też zamknięcie Lotniska Chopina w Warszawie. Wśród koncepcji połączeń lotniczych mówi się o wykorzystaniu lotnisk w Modlinie i w Radomiu (sens tej inwestycji jest do dzisiaj kwestionowany, a obecnie z tego portu nie lata żadna regularna linia lotnicza).
• Co dalej z otwartymi funduszami emerytalnymi? Rosną szanse na to, że jeszcze w tej kadencji Sejmu OFE zostaną przekształcone w fundusze inwestycyjne. Większość zgromadzonych tam środków trafią na prywatne konta Polaków. Powołując się na wypowiedź obecnego premiera z 2016 r. głośniej mówi się też o utworzeniu pracowniczych planów kapitałowych (PPK) oraz przekazaniu 75 proc. pieniędzy z OFE na indywidualne konta emerytalne, a resztę do Funduszu Rezerwy Demograficznej. Na tą koncepcję nie było dotąd zgody w rządzie (resort pracy, popierał koncepcję przekazania wszystkich pieniędzy OFE prosto do ZUS).
• PKN Orlen znacząco rozszerzy swoją działalność. Dotąd mówiło się o rozwoju e-handlu. Teraz rozszerzono dotychczasową koncepcję o handel na stacjach paliwowych. Na stacjach w kraju powstanie też sieć ładowarek do aut elektrycznych. Pilotażowy program zakłada powstanie 23 ładowarek do samochodów elektrycznych o mocy 50 kW i 100 kW. Ładowarki będą obecne na stacjach Orlenu w Czechach (we współpracy z koncernem CEZ). Orlen zadeklarował też, że do 2019 r., dzięki sieci jej ładowarek będzie można autem z napędem elektrycznym przejechać głównymi szlakami komunikacyjnymi cały kraj.
• Polska spółka biotechnologiczna Mabion odniosła sukces. Dziś jest ona coraz bliżej wprowadzenia na rynek swojego leku MabionCD20. Ma on pomagać pacjentom chorym na chłoniaki nieziarnicze. Ta informacja spowodowała, że kurs akcji polskiej firmy wystrzelił i dał jeden z najlepszych wyników na warszawskiej giełdzie. Mabion to polska firma biotechnologiczna, która stawia sobie za cel wprowadzenie na rynek leków biotechnologicznych opartych na "humanizowanych przeciwciałach monoklonalnych". Są to leki, które mają być stosowane w leczeniu chłoniaka, przewlekłej białaczki limfocytowej i reumatoidalnego zapalenia stawów. W 2010 roku Mabion wszedł na rynek NewConnect, pa od kwietniu 2013 r. spółka jest na głównym parkiecie warszawskiej giełdy.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KIEDY I W JAKICH SYTUACJACH MOŻNA UBIEGAĆ SIĘ O ODSZKODOWANIE LUB ZADOŚĆUCZYNIENIE?

Wzrost liczby wypadków samochodowych jest standardowo wpisany w okres jesienno-zimowy. Mamy wówczas często do czynienia ze szkodami osobowymi, obejmującymi roszczenia z tytułu utraty zdrowia oraz związane z tym roszczenia o zwrot kosztów leczenia czy dojazdów do placówek medycznych.

Przepisy i regulacje

Do wypłaty pieniędzy za skutki wypadku zobowiązany jest właściwy zakład ubezpieczeń – sprawcy wypadku. Na przekazanie środków ubezpieczyciel ma trzydzieści dni od chwili zgłoszenia roszczenia. Jednak przepisy prawa przewidują również sytuacje wyjątkowe, czyli w przypadku gdy wyjaśnienie okoliczności zdarzenia w 30-dniowym terminie jest niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. Terminy te mogą się jeszcze wydłużyć jeśli ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

- Jeżeli wysokość przyznanej rekompensaty jest niezadowalająca, można złożyć reklamację do ubezpieczyciela lub sprawę można przekazać do sądu – mówi Sylwia Kruk, kierownik Zespołu Wyjaśnień Przedsądowych Centrum Odszkodowań DRB, firmy specjalizującej się w pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach w uzyskaniu odszkodowania. - O wypłatę odszkodowania można starać się przez trzy lata od dnia zdarzenia, gdy wiadomo, kto jest sprawcą wyrządzonej szkody. Po tym okresie roszczenia przedawniają się. Z kolei jeśli sprawca wypadku został skazany wyrokiem karnym, termin przedawnienia nie może upłynąć wcześniej niż 20 lat od wypadku – podsumowuje ekspert DRB.

Warto również wspomnieć, że termin przedawnienia dla osób, które ucierpiały w wypadku nie mając ukończonych 18 lat, nie może upłynąć wcześniej niż dwa lata od uzyskania przez nie pełnoletniości. Ponadto, jeśli postępowanie karne w sprawie wypadku zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy, odszkodowanie również się należy.

Należy pamiętać, że o odszkodowanie można wystąpić nawet wówczas, kiedy minęły już dolegliwości związane z wypadkiem. Nie przeszkadza także otrzymanie od własnego ubezpieczyciela pieniędzy z ubezpieczenia NW. Wysokości zadośćuczynienia zależne są w stopniu proporcjonalnym do stopnia uszczerbku na zdrowiu, co może nastąpić zarówno pod względem zdrowia fizycznego, jak i zdrowia psychicznego osoby poszkodowanej – a przy wypadkach gdzie tracimy bliską nam osobę, także zadośćuczynienie przysługuje rodzinie.

Zgłoszenie roszczenia

Szkodę powinno zgłosić się w formie pisemnej. Obligatoryjnym elementem pisma jest wskazanie m.in. dochodzonej od ubezpieczyciela kwoty, np. tytułem zadośćuczynienia. Kwotę należy uprawdopodobnić. Posłużą temu dokumenty oraz rachunki związane z kosztami leczenia lub wskazujące na pogorszenie się sytuacji życiowej np. brak pracy. Jednak kwota wypłaconego nam świadczenia w rzeczywistości wynika z uznania ubezpieczyciela i nawet w podobnych sprawach może się drastycznie różnić.

- Obecnie zakłady ubezpieczeń w zależności od rodzaju szkody wypłacają tytułem zadośćuczynienia od kilkuset złotych do kilkuset tysięcy złotych. Jednak poszkodowany praktycznie nie dysponuje realnymi narzędziami, aby stwierdzić czy przyznana mu kwota zadośćuczynienia jest właściwa. Takiej oceny mogą dokonać tylko specjaliści zajmujący się dochodzeniem odszkodowań – przyznaje Sylwia Kruk z Centrum Odszkodowań DRB.

Spójrzmy na przykład. Istotnym elementem szkody są koszty leczenia poniesione przez poszkodowanego. Zasadniczo nie ma większego problemu z uzyskaniem odszkodowania np. za udokumentowane poniesione koszty zakupu leków, czy też np. sprzętu medycznego, problemy mogą się jednak pojawić, gdy poszkodowany domaga się zwrotu kosztów leczenia prywatnego. Ubezpieczyciele często odmawiają zwrotu wszelkich kosztów poniesionych na taką terapię, które mogłoby zostać objęte leczeniem w ramach NFZ. Każda taka sprawa wymaga indywidualnej weryfikacji. Dlatego podejmując decyzję o leczeniu prywatnym warto postarać się np. o zaświadczenie lekarskie o długości oczekiwania na zabiegi, bądź o niedostępności niektórych form zabiegów, czy też konsultacji określonych specjalistów.

Po pomoc do specjalistów

Często zdarza się, że wspomnienie z wypadku jest zbyt wielką traumą dla poszkodowanych. Chcą jak najprędzej zapomnieć o tragicznych chwilach, które przeżyli. Często poszkodowani nie wiedzą, do kogo się zwrócić o pomoc w uzyskaniu odszkodowania. Boją się kosztów, jakie będą musieli ponieść walcząc o należne pieniądze. Niektórzy po prostu nie wierzą, że należy im się odszkodowanie z polisy sprawcy. Na rynku funkcjonuje szereg podmiotów świadczących pomoc w uzyskaniu odszkodowań. Poza adwokatami i radcami prawnymi możemy skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych firm odszkodowawczych. Korzystający z usług tych ostatnich poszkodowani nie muszą z góry ponosić żadnych kosztów, gdyż wynagrodzenie uzależnione jest od sukcesu w sprawie. Dla poszkodowanych, którzy nie są w stanie wyłożyć pieniędzy na prowadzenie postępowania, to właśnie ich pomoc jest najlepszym sposobem na uzyskanie należnego odszkodowania.

Sylwia Kruk, kierownik Zespołu Wyjaśnień Przedsądowych Centrum Odszkodowań DRB