System ochrony zdrowia: poprawić jakość przez transparentność?

Przeczytaj także: Prywatne ubezpieczenie zdrowotne ma blisko 4,7 mln Polaków

Celem badania zrealizowanego przez KPMG było wskazanie narzędzi, dzięki którym system opieki zdrowotnej ma szanse zwiększyć swoją przejrzystość, a w efekcie również poprawić jakość oferowaną pacjentom i pozostałym interesariuszom. Pod lupę wzięto systemy ochrony zdrowia w 32 krajach, w przeważającej mierze państw należących do OECD i grupy G20.

Jak wypada polski system ochrony zdrowia?

Autorzy badania poddali ocenie sześć zasadniczych obszarów, w tym m.in. jakość opieki zdrowotnej oraz finanse i zarządzanie. Noty wystawione Polsce w poszczególnych sferach są bardzo zróżnicowane. O ile bowiem przejrzystość w obszarze finansów oceniono na 67 proc., to już zadowolenie pacjentów zyskało jedynie 46 proc., a jakość opieki zdrowotnej - zaledwie 29 proc. Stosunkowo dobrze wypadła transparetność w kategoriach: prezentacja danych zdrowotnych i dane osobowe dotyczące opieki zdrowotnej – po 57 proc. oraz zarządzanie (56 proc).

Nasze badanie wyraźnie dowodzi, że staraniom poszczególnych krajów w zakresie przejrzystości systemów ochrony zdrowia nie towarzyszy spójna strategia. Analiza dowodzi również sporego zróżnicowanie w badanych obszarach. Przeciętnie, najwyższe oceny odnotowano w zakresie zarządzania i finansów, z kolei najniższe uzyskuje jakość opieki zdrowotnej, co może sugerować, że jest to obszar, w którym dane ujawniane są z największą ostrożnością. Nie ma jednej, prostej definicji przejrzystości w służbie zdrowia. Istnieje wiele interpretacji w zależności od kraju, wewnętrznych uwarunkowań i interesariuszy, co skutkuje niepewnością – do czego transparentność służy i jak z niej korzystać. Analiza wyników dotyczących Polski wskazuje że największe możliwości poprawy przejrzystości występują w obszarze jakości służby zdrowia. Ciekawym pomysłem na poprawę w tym zakresie jest udostępnienie danych uwzględniających m.in. wskaźniki przeżywalności, liczbę pacjentów ponownie przyjętych na leczenie, czy liczbę infekcji wewnątrzszpitalnych na poziomie poszczególnych świadczeniodawców. Udostępnienie tego typu danych w przystępny sposób to kierunek wyznaczany przez kraje, które znalazły się w czołówce zestawienia – mówi Sabina Sampławska, dyrektor, szef zespołu doradczego dla sektora Life Sciences w KPMG w Polsce.

Zależność między przejrzystością systemu ochrony zdrowia a jakością usług

Poprawa przejrzystości systemu ochrony zdrowia znajduje odzwierciedlenie w efektywności finansowej oraz w poprawie jakości świadczeń. Wyniki badania KPMG potwierdzają, że upublicznianie danych dotyczących służby zdrowia stymuluje działania pozytywnie wpływające na jakość (szczególnie na poziomie szpitali). Niestety niewłaściwie stosowanie narzędzi w zakresie przejrzystości może spowodować więcej szkód niż korzyści.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że dużym problemem jest brak wiarygodności i porównywalności publikowanych danych. Można z nich wyciągnąć błędne wnioski, co z kolei spowoduje podjęcie niewłaściwych działań. Skutkuje to niezrozumieniem w środowisku lekarskim i pozostałych pracowników służby zdrowia, którzy boją się niesprawiedliwej i krzywdzącej oceny. Sama ilość danych może także być problematyczna – niektóre analizowane szpitale udostępniają ponad 1 000 różnych wskaźników, opisujących swoją działalność. Olbrzymią ilość zasobów pochłania przygotowanie informacji, które nie są wykorzystywane. Co gorsza, przy takiej ilości danych trudno jest skupić się na analizie tych najbardziej istotnych – mówi Szymon Bernat, menedżer w zespole doradczym dla sektora Life Sciences w KPMG w Polsce.

Przejrzystość jedynym kierunkiem rozwoju

Badanie KPMG potwierdza, iż dalsze działania zmierzające do wzrostu przejrzystości są nieuniknione ze względu na coraz większą ilość dostępnych informacji o służbie zdrowia. Trend ten związany jest także z oczekiwaniami pacjentów i opinii publicznej.

Żeby wykorzystać potencjał tkwiący w przejrzystości konieczne jest kompleksowe podejście do problemu i spójna strategia. Poprawa jakości opieki zdrowotnej jest możliwa dzięki determinacji i długoterminowym działaniom – podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących upubliczniania danych oraz wzorowaniu się na innowatorach – mówi Krzysztof Radziwon, partner w dziale usług doradczych, w zespole zarządzania ryzykiem w KPMG w Polsce.

O RAPORCIE:
Raport KPMG International pt. „Through the looking glass: a practical path to improving healthcare through transparency” powstał na podstawie globalnego badania KPMG International, w którym uwzględniono wyniki przejrzystości z 32 krajów, w tym w większości państw należących do OECD i grupy G20. Dla każdego kraju zbadano 27 wskaźników, które mierzą zakres w jakim wdrożono systemowo różne narzędzia służące budowaniu przejrzystości. Wybór wskaźników został dokonany na podstawie literatury przedmiotu oraz wywiadów z ekspertami, pod kierunkiem 12 członków międzynarodowej grupy ds. przejrzystości systemów ochrony zdrowia. W badaniu uwzględniono wskaźniki, które zostały wykorzystane przez inne organizacje do pomiaru przejrzystości, które mogłyby wskazać na istotne odchylenia w różnych systemach ochrony zdrowia. W trakcie badania wyróżnionych zostało sześć głównych obszarów w systemie opieki zdrowotnej tj. „Jakość opieki zdrowotnej”, „Zadowolenie pacjenta”, „Finanse”, „Zarządzanie”, „Dane osobowe dotyczące opieki zdrowotnej” oraz „Prezentację danych zdrowotnych”.