Polskie firmy: portfel należności IV 2016

Przeczytaj także: Polskie firmy: portfel należności I 2016

W kwietniu 2016 r. w portfelach polskich przedsiębiorstw pogarszały się wskaźniki mających problemy z egzekucją długów odsetek przeterminowanych wzrósł z 21,5% do 22,8%. Pomimo pogorszenia obecnie obserwowana wartość jest o ponad 2 pp. poniżej długookresowej średniej. Niestety wzrosła skala zróżnicowania problemu przeterminowanych faktur. Z jednej strony odsetek przedsiębiorstw, w portfelach których przeterminowane należności stanowią mniej niż 10% ogółu wzrósł z 30,1% do 30,3%. Z drugiej strony jednak, znacząco wzrósł odsetek tych, którzy w portfelu których ponad 30% to faktury opóźnione. Ta grupa stanowiła 33,8% wobec 31,2% poprzednio. Wzrost rozwarstwienia oznacza, że coraz większa część przedsiębiorców bardzo efektywnie radzi sobie z problemem opóźnień zmniejszając jego skalę, jednak również rosnąca grupa zmaga się z coraz większymi problemami, które mogą zagrozić stabilności ich biznesu.

Przeciętny okres przeterminowania należności w obecnym badaniu wzrósł z 3 miesięcy i 12 dni do 3 miesięcy i 17 dni. Pomimo wzrostu jest to wartość wciąż znacząco niższa od długookresowej średniej wynoszącej równe 4 miesiące. Wydłużenie okresu oczekiwania może jednak być pierwszym sygnałem, że potencjał dla dalszej poprawy sytuacji przedsiębiorstw w Polsce wyczerpuje się i, o ile w kolejnych miesiącach najprawdopodobniej obserwowana będzie wciąż bardzo dobra sytuacja w obszarze należności, to w perspektywie roku możliwe jest jej pogorszenie. Niestety, po raz drugi z rzędu wzrósł udział należności, prawie niemożliwe do odzyskania.

W ocenie dolegliwości problemów wynikających z opóźnień w spływie należności na pierwsze miejsce powróciła niemożność regulowania własnych zobowiązań, czego skutkiem było pogorszenie warunków finansowych dostaw od kontrahentów. Pomimo, że dolegliwość tej bariery zdecydowanie spadła w ostatnich czterech latach (prawie 40% firm deklarowało ją w 2012 r.), to w kwietniu 2016 r. wciąż 23,9% polskich firm deklarowało taki problem. W grupie przedsiębiorstw ogółem spadło natomiast znaczenie negatywnego wpływu opóźnień na inwestycje. Obecnie 23,6% firm w gospodarce deklaruje, że występujące opóźnienia przekładają się negatywnie na możliwość realizowania projektów inwestycyjnych. Te dwie bariery zdecydowanie dominują. Znacząco wyższy niż w poprzednim kwartale, jednak wynoszący jedynie 8,9% odsetek badanych deklaruje, że musi ograniczać zatrudnienie. Również rosnący udział firm wskazuje, że ma trudności z wprowadzaniem produktów na rynek (wzrost z 5,8% do 6,8%), a także tych, które muszą podnosić ceny celem skompensowania negatywnych skutków opóźnień w otrzymywaniu należności (wzrost z 3,4% do 5,4%). Nieznacznie większe przełożenie między opóźnieniami w otrzymywaniu należności a działaniami rynkowymi przedsiębiorstw powinno być pierwszym sygnałem dla obserwatorów rynku, że bardzo korzystna koniunktura gospodarcza będzie zapewne kontynuowana w krótkim okresie, jednak w perspektywie kilku najbliższych kwartałów kondycja gospodarki może być testowana.

Wydatki na cele związane ze skutkami i przeciwdziałaniem opóźnieniom stanowią obecnie przeciętnie 5,9% ogółu kosztów przedsiębiorstw i są na poziomie najniższym w całej historii badania, a także o 1,7 punktu procentowego poniżej długookresowej średniej. Tak niski poziom kosztów oznacza dla firm dodatkowy bodziec wzrostowy, jednak w obliczu docierających pierwszych niepokojących sygnałów powinien być traktowany raczej jako odbicie dobrej koniunktury, a nie prognostyk na przyszłość.

dr Piotr Białowolski