Polskie firmy 2016: warunki prowadzenia biznesu

Przeczytaj także: Polskie firmy 2015: warunki prowadzenia biznesu

Poziom skomplikowania polskiego systemu podatkowego ma swoje odzwierciedlenie w corocznym raporcie Paying Taxes, przygotowywanym przez PwC oraz Bank Światowy. Polski system podatkowy został w edycji na rok 2016 oceniony jako 58. na świecie, za systemami takich państw jak Azerbejdżan, Zambia, Kazachstan, Gwatemala, czy Vanuatu. Ta lokata stanowi i tak wyraźny awans, ponieważ w edycji na 2015 rok zajęliśmy 87. miejsce, a w 2011 roku byliśmy 127. na świecie. Według analityków PwC, w Polsce potrzeba poświęcić 271 godzin rocznie, aby wypełnić wszystkie obowiązki podatkowe. Mniej czasu zajmuje to chociażby w Kenii (202 godziny), Kambodży (173 godziny), czy Rwandzie (109 godzin). Średnia dla Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu wynosi 173 godziny. Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z treścią raportu, Polska jest 20 państwem z najmniejszą liczbą wymaganych płatności związanych z podatkami. Podczas gdy na obszarze Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu średnia wymagana liczba płatności wynosi ponad 11, w Polsce wystarczy ich 7. Jest to interesujące, ponieważ w przytaczanym wcześniej raporcie z badań KPMG, liczba deklaracji i informacji do przygotowania jest czynnikiem bardzo problematycznym lub problematycznym dla ponad 50 proc. ankietowanych.

Jeśli chodzi o wysokość opodatkowania, według najnowszych dostępnych danych OECD, obciążenie podatkami w Polsce wynosi 31,9 proc. (w stosunku do PKB – dane za 2013 rok), przy średniej dla krajów OECD wynoszącej 34,2 proc. . Można więc stwierdzić, że generalne obciążenie podatkowe w Polsce jest relatywnie przeciętne. Od tej reguły obowiązują jednak w istocie dwa wyjątki. Pierwszym jest podatek VAT, którego podstawowa stawka wynosi u nas 23 proc. i jest siódmą najwyższą stawką w całym OECD (średnia stawka dla OECD wynosi niewiele ponad 19 proc.). Drugim wyjątkiem są koszty obowiązkowych ubezpieczeń społecznych – wg OECD aż 39 proc. wpływów podatkowych pochodzi właśnie z tego tytułu, co stanowi 6. najwyższy wynik wśród państw członkowskich Organizacji. Potwierdzają to dane dotyczące klinu podatkowego, czyli podatkowego obciążenia pracy, które w Polsce jest niemal równe średniej OECD (w 2014 roku było to u nas 35,6 proc. wobec średniej wynoszącej 36 proc.), a za 83 proc. tego obciążenia odpowiadają składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (średnia dla OECD – 63 proc. ). Nie sposób się zatem dziwić, że Polska cechuje się wyjątkowo wysokim udziałem obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne w ogólnych kosztach pracy – wynosi on aż 29,7 proc. i jest dwunastym najwyższym w całym OECD. Niższym udziałem składek w kosztach pracy mogą pochwalić się choćby Estończycy, Brytyjczycy, Amerykanie, Japończycy, Holendrzy, czy Finowie. W rezultacie wysokich pozapłacowych kosztów pracy w Polsce, przy pensji brutto wynoszącej 4000 złotych, pracownik uzyskuje „na rękę” niewiele ponad 2850 złotych, podczas gdy jego etat kosztuje pracodawcę ponad 4800 złotych. Oznacza to, że mniej więcej 50 proc. wynagrodzenia brutto trafia, w tej czy innej formie, do państwa, a nie bezpośrednio do pracownika.