Polskie firmy 2016: warunki prowadzenia biznesu

Przeczytaj także: Polskie firmy 2015: warunki prowadzenia biznesu

Niewątpliwie zarówno wysokość obciążeń podatkowych, jak i stopień skomplikowania systemu podatkowego (rozumianego jako ogół ustaw podatkowych obowiązujących na terenie państwa) stanowią istotne czynniki wpływające nie tylko na decyzję o ewentualnym założeniu własnej działalności gospodarczej w Polsce, ale również na komfort i powodzenie w prowadzeniu przedsiębiorstwa. W rezultacie zatem, to od systemu podatkowego w dużej mierze zależy zamożność obywateli danego państwa, a ostatecznie jego sytuacja gospodarcza. Wziąwszy powyższe pod uwagę, budowa prostego, przejrzystego, przyjaznego i możliwie nieobciążającego systemu podatkowego powinna być absolutnym priorytetem każdego rządu. Niestety w Polsce prawo podatkowe od lat jest wielką gospodarczą bolączką.

Pierwszym podstawowym problemem, z którego wynika mierna jakość polskiego systemu podatkowego jest żenująco niska pewność prawa, wynikająca z nader częstych zmian. Według raportu przedstawiającego wyniki badania przeprowadzonego wśród uczestników VI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG (m.in. dyrektorów finansowych i głównych księgowych) stabilność przepisów podatkowych jest oceniana bardzo nisko, a dodatkowo z roku na rok coraz gorzej. Spośród respondentów badania przeprowadzonego na początku 2016 roku, aż 76 proc. ocenia stabilność przepisów podatkowych bardzo słabo i słabo, czego rezultatem jest średnia ocena 1,9 w pięciostopniowej skali (0,2 gorzej niż przed rokiem). Ocena ta, jak się wydaje, znajduje swoje potwierdzenie w faktach. Jak wynika z Internetowego Systemu Aktów Prawnych, najważniejsze polskie regulacje podatkowe były w Polsce zmieniane w sposób, jaki obrazuje poniższa Tabela 1 :

Okazuje się zatem, że absolutnie podstawowe ustawy podatkowe zmieniają się w Polsce średnio co tydzień, czyli co tydzień polski przedsiębiorca funkcjonuje w innym otoczeniu podatkowym. To już wydaje się być wręcz niezwykłe, ale do tego należałoby doliczyć jeszcze liczbę zmian dokonywanych w pozostałych ustawach podatkowych. I tak na przykład, ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników została zmieniona w 2015 roku siedem razy, ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne sześć razy, ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych trzy razy, a nawet nieobowiązująca jeszcze ustawa o administracji podatkowej, ogłoszona 31 sierpnia ub.r., zdążyła zostać zmieniona już dwa razy. Widać zatem wyraźnie, że brak stabilności prawa podatkowego może stanowić poważny problem, w istotny sposób wpływający na warunki prowadzenia przedsiębiorstwa w Polsce.

Na powyższym jednak nie koniec. Osobnym kłopotem jest poziom skomplikowania polskiego prawa podatkowego. Według raportu Global Competitiveness 2015-2016, przygotowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne, stanowi on najbardziej problematyczny czynnik dla prowadzenia biznesu w Polsce. Żeby uświadomić sobie skalę skomplikowania naszego systemu podatkowego należy przytoczyć kilka liczb. Pięć ustaw, przywołanych powyżej jako kluczowe dla polskiego systemu podatkowego, zajmuje 1267 stron tekstu. Przy optymistycznym założeniu, że średnie tempo czytania to 200 słów na minutę, a 250 słów mieści się na stronie, lektura tych przepisów zajęłaby ponad 26 godzin czytania bez przerwy. A warto pamiętać, że to tylko fragment całości, ponieważ do tego należałoby jeszcze doliczyć orzecznictwo sądów, czy interpretacje wydawane przez organy podatkowe (interpretacji indywidualnych wydano w 2015 roku 37,7 tysięcy ). Uzupełniając obraz, należy nadmienić, że w 2015 roku obowiązywało 237 aktów wykonawczych do ordynacji podatkowej, a ustaw uznawanych za podatkowe jest łącznie 19, plus rozporządzenie ws. zasad prowadzenia rachunkowości.