Wejście do strefy euro: KE ocenia gotowość 8 państw

Przeczytaj także: Wejście do strefy euro: po jakim kursie wymiana?

Stabilność kursu walutowego

W ramach mechanizmu kursowego II (ERM II) ustala się kurs centralny w stosunku do euro dla waluty państwa członkowskiego nienależącego do strefy euro; wahania tego kursu nie mogą wykraczać poza dozwolone granice (standardowe pasmo wahań wynosi +/-15 proc. względem kursu centralnego). Litwa jest członkiem mechanizmu ERM II od 28 czerwca 2004 r.

Podczas dwuletniego okresu referencyjnego lit litewski nie ulegał żadnym presjom i nie nastąpiło odchylenie od kursu centralnego ERM II.

Żadne inne państwo członkowskie nie spełnia kryterium stabilności kursu walutowego, ponieważ Litwa jest obecnie jedynym uczestnikiem ERM II.

Długoterminowe stopy procentowe

W dwunastomiesięcznym okresie do kwietnia 2014 r. średnia długoterminowa stopa procentowa wynosiła na Litwie 3,6 proc., czyli znacznie poniżej wartości referencyjnej wynoszącej 6,2 proc. Różnica oprocentowania względem referencyjnych obligacji długoterminowych w strefie euro zmniejszała się znacznie od 2010 r., osiągając bardzo niski poziom, co jest dowodem dużego zaufania rynków do Litwy.

Wszystkie pozostałe państwa również spełniają to kryterium.

Kryteria jakościowe

Zbadano również inne czynniki, w tym kształtowanie się bilansu płatniczego oraz integrację rynków produktowych, finansowych i rynku pracy. Litewskie saldo obrotów z zagranicą znacznie się polepszyło w ciągu ostatnich lat, do czego przyczyniła się również poprawa konkurencyjności zewnętrznej. Gospodarka Litwy jest dobrze zintegrowana z gospodarką UE dzięki powiązaniom handlowym i powiązaniom w ramach rynku pracy. Przyciąga ona również znaczne zagraniczne inwestycje bezpośrednie. Krajowy sektor finansowy jest w dużym stopniu zintegrowany z systemem finansowym UE, głównie dzięki wysokiemu poziomowi zagranicznych udziałów w systemie bankowym.

Należy także dodać, że litewskie przepisy w zakresie polityki pieniężnej są w pełni zgodne z prawodawstwem UE.

Spośród pozostałych państw członkowskich, tylko przepisy Chorwacji są w pełni zgodne z prawodawstwem UE.

Ocenę Komisji uzupełnia osobne sprawozdanie z konwergencji przygotowane przez Europejski Bank Centralny, które opublikowane zostanie również w dniu dzisiejszym.

Kontekst

Przez cały okres trwania kryzysu Litwa z powodzeniem zarządzała trudnym procesem dostosowań makroekonomicznych i po głębokiej recesji, której doświadczyła w 2009 r., wróciła na ścieżkę wzrostu gospodarczego.

Zgodnie z Traktatem wszystkie państwa członkowskie UE, z wyjątkiem Zjednoczonego Królestwa i Danii, mają obowiązek przyjąć euro, jak tylko spełnią konieczne warunki. Wspólna waluta została już wprowadzona w osiemnastu państwach. Poza strefą euro pozostaje zatem w chwili obecnej osiem państw członkowskich UE (tzw. „państwa członkowskie objęte derogacją”).

Zgodnie z Traktatem UE Komisja i EBC badają, co dwa lata lub na wniosek państwa członkowskiego pragnącego wstąpić do strefy euro, czy państwa członkowskie spełniają warunki konieczne do przyjęcia wspólnej waluty.

Na warunki przyjęcia euro składają się cztery kryteria dotyczące stabilizacji gospodarczej: sytuacja budżetowa, stabilność cen, stabilność kursu walutowego oraz konwergencja długoterminowych stóp procentowych. Warunki te muszą być spełniane w sposób trwały. Ponadto przepisy prawa krajowego dotyczące polityki pieniężnej muszą również być zgodne z Traktatem UE.

Zgodnie z Traktatem przy ocenie uwzględnić należy także dodatkowe czynniki (bilans płatniczy, integrację rynku) stanowiące wskaźniki dalszego bezproblemowego przebiegu integracji danego państwa członkowskiego w ramach strefy euro oraz służące poszerzeniu pola oceny trwałości konwergencji.

Sprawozdaniu z konwergencji za 2014 r. towarzyszy dokument roboczy służb Komisji zawierający bardziej szczegółową analizę dotyczącą spełnienia kryteriów.