Planujesz remont - uważaj na umowy

Przeczytaj także: Firmy kurierskie łamią prawa konsumentów

Za niedopuszczalne uznać należy również utrudnianie słabszym uczestnikom rynku skutecznego dochodzenia roszczeń. Przybiera ono formę zastrzegania, że koszty „nieuzasadnionej reklamacji” obciążą konsumenta, nakładania dodatkowych obowiązków niż wynikające z przepisów (na przykład konieczność wypełnienia skomplikowanego formularza reklamacyjnego, dołączania zdjęć) bądź ograniczenia terminu przyjmowania zgłoszeń o wadach do dwóch tygodni (zgodnie z prawem sprzedawca do dwóch lat odpowiada za niezgodność towaru z umową).

Nagminne jest nakładanie na konsumenta obowiązku zapłaty rażąco wysokich kwot w przypadku odstąpienia od umowy. Wzorce przewidują w takiej sytuacji konieczność uiszczenia nawet 100 proc. wartości usługi, niezależnie od tego, jakie koszty przedsiębiorca faktycznie poniósł i czy zamówione, a niewykorzystane materiały będzie mógł sprzedać innemu klientowi. Należy podkreślić, że prawomocnym wyrokiem sądu w rejestrze klauzul niedozwolonych umieszczone zostało postanowienie przewidujące karę umowną w wysokości już 10 proc. ceny.

Przedsiębiorcy działający w branży budowlanej często nie dopełniają względem konsumenta obowiązków informacyjnych – wbrew prawu umieszczają we wzorcach umownych cenę netto (bez podatku), nie stosują wymaganych przez ustawę o sprzedaży konsumenckiej pouczeń, że gwarancja nie ogranicza praw nabywcy do dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową.

Niektóre postanowienia umowne umożliwiają przedsiębiorcom przenoszenie bez zgody konsumenta praw i obowiązków wynikających z zawartego kontraktu na osoby trzecie, a więc na przykład zatrudnianie podwykonawców. Ponadto częste jest bezprawne zastrzeganie, że ewentualne spory rozstrzygać będzie sąd właściwy miejscowo dla siedziby wykonawcy.

Do przedsiębiorców naruszających prawo UOKiK skierował ponad 50 wystąpień zawierających uwagi i zalecenia mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowości. W przypadku ich nieuwzględnienia Urząd podejmie dalsze kroki prawne. Są to przede wszystkim powództwa sądowe o uznanie postanowień umownych za niedozwolone oraz decyzje stwierdzające stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów (pierwsze postępowania wyjaśniające i administracyjne są już w toku).

W bieżącym roku UOKiK kontrolował już wzorce umowne stosowane między innymi przez organizatorów turystyki, szkoły językowe oraz uczelnie niepaństwowe, za każdym razem stwierdzając szereg nieprawidłowości.