Start-up: analiza konkurencji

Przeczytaj także: Sztuka unikania błędów, czyli jak rozwinąć własny start-up

Mimo że szukanie konkurencji zajmie ci trochę czasu, który mógłbyś poświęcić na organizację prac nad start-upem, to jednak w dalszej perspektywie przyniesie ci wiele wymiernych korzyści. Mam tu na myśli uniknięcie błędów, i to właśnie dzięki obecnym dokonaniom konkurencji. Kliknij linki prowadzące do kilku pierwszych wyników pojawiających się w wyszukiwarce, gdy wpiszesz w nią hasło dotyczące problemu, jaki chciałbyś rozwiązać swoim start-upem. Trudno mi podać dokładne rady, jakie rozwiązania skopiować od konkurencji, ponieważ nie znam branży, w której chcesz działać. Postaram się jednak przybliżyć ci drogę do poprawnej analizy konkurencji.

Emilia Ostapowicz na swoim blogu „STARTUP w liczbach” (Źródło: http://www.emiliaostapowicz.pl/2012/10/18/analiza-konkurencji-w-10-krokach) określiła 10 etapów dobrej analizy konkurencji, które przedstawiam poniżej.

1. Pierwszym krokiem będzie stworzenie listy konkurencyjnych projektów. Przyjrzyj się, w czym obecne na rynku start-upy są podobne, a czym się różnią. Możesz zrobić to w arkuszu kalkulacyjnym, co ułatwi porównanie. Na górze napisz nazwę konkurencyjnego start-upu, a później podstawowe dane związane z oferowanym produktem. Do nich zalicz takie czynniki jak: cena produktu, analiza modelu biznesowego czy liczebność zespołu. Zwróć uwagę na prezentacje twórców konkurencyjnych start-upów, wywiady czy wpisy do baz start-upów na poszczególnych serwisach. Dzięki tym działaniom możesz dostrzec np. plany konkurencji, co pomoże ci przewidzieć jej kolejne ruchy.
2. Po drugie sprawdź liczbę obecnych użytkowników danej aplikacji czy produktu. Czasem na fan page’u konkurencji pojawiają się informacje typu: „1000 osób pobrało już naszą aplikację”. Statystyki, dostępne nawet w sklepach z aplikacjami, umożliwiają sprawdzenie (niedokładnie, ale w przedziałach), ile razy dana aplikacja została pobrana. To wszystko da nam informacje o tym, ilu użytkowników korzysta z mobilnej wersji konkurencyjnego start-upu. W tym przypadku mogą przydać się jeszcze dwa aspekty: wywiady, w których twórcy start-upu chwalą się liczbą użytkowników, oraz liczba fanów danej marki na Facebooku czy Twitterze. Powyższe dane zapewne nie do końca odzwierciedlają stan rzeczywisty, ale mniej więcej są z nim zgodne. Na tym etapie tworzenia start-upu nie są wymagane dokładne informacje – w zupełności wystarczą publicznie udostępnione. Jak dostrzega Ostapowicz, warto również przeanalizować archiwalne statystyki serwisów, dzięki którym sprawdzisz przyrost użytkowników aplikacji w poszczególnych okresach. Uzyskasz dane na temat tego, czy twój start-up rozwija się szybko, czy za wolno.
3. Trzeci etap wskazany przez autorkę bloga dotyczy dostępności platform. Sprawdź, na jakie urządzenia konkurencja udostępniła aplikacje mobilne. Te dane dadzą ci informację o tym, czy użytkownicy potrzebują oferowanych przez twój start-up udogodnień, czy też ich udostępnienie będzie zbędnym wydatkiem.
4. Sprawdzenie obszaru działania konkurencji jest czwartym etapem dobrej analizy. Dowiedz się, gdzie start-upy, które powstały wcześniej, rozpoczynały swój rozwój. Jest to bardzo ważne przede wszystkim ze względu na specyfikę miasta, w którym chcesz ruszyć ze start-upem. Jeśli mieszkasz w małym mieście, a twój produkt jest skierowany np. do mieszkańca dużej miejscowości, powinieneś rozpocząć działania w miejscu, w którym jest najwięcej potencjalnych klientów.
5. Piątym elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest koszt produktu i model biznesowy. To bardzo ważny element. W dobie internetu istnieje duże prawdopodobieństwo, że znajdziemy archiwalne dane dotyczące wysokości opłat, jakie konkurencja pobierała za świadczone usługi. Wystarczy przejrzeć stare informacje prasowe, wpisy na Facebooku czy komentarze na forach. Kolejna kwestia to model biznesowy, jaki obecnie działa u konkurencji i jaki działał wcześniej. Dobry research pozwoli nam zaoszczędzić czas, pieniądze i uniknąć błędów popełnionych przez konkurencję.
6. Marketing jest szóstym podanym przez autorkę krokiem do dobrej analizy konkurencji. W tej rubryce powinny znajdować się takie informacje jak: sposoby promocji produktu, akcje promocyjne (wideo, konkursy na Facebooku itp.) i artykuły w prasie. Wszystkie te czynniki dadzą podstawy do pierwszej akcji promocyjnej start-upu. Należy dowiedzieć się, która z form promocji sprawdziła się najlepiej. Nie można również zapomnieć o promocji offline, która przynosi efekty. Sprawdź, gdzie reklamowała się konkurencja, również w jakich imprezach uczestniczyli jej przedstawiciele czy jakich wydarzeń byli sponsorami bądź patronami. Przykłady niebanalnej promocji swojego start-upu znajdziesz w kolejnych rozdziałach książki.
7. Na następnym, siódmym etapie skup się na mediach społecznościowych konkurencji. Warto zwrócić uwagę, na jakich serwisach zostało założone oficjalne konto start-upu i poprzez który z nich jego prowadzący najczęściej komunikują się z klientami.
8. Ósmy etap to stworzenie swoistego kalendarium produktu, w którym zamieścisz najważniejsze wydarzenia (momenty) konkurencji. Powinieneś w nim zawrzeć odpowiedzi na takie pytania jak: kiedy opublikowano pierwszą wersję start-upu, jak i dlaczego został zmieniony jego design, jacy użytkownicy testowali dany start-up oraz co planują w przyszłości jego twórcy.
9. Firma i finansowanie jest przedostatnim etapem analizy konkurencji podanym przez Emilię Ostapowicz. W tej sekcji zamieść informację o tym, kiedy i w jakich warunkach powstała konkurencyjna firma. Warto również sprawdzić, czy konkurenci skorzystali z pomocy inwestora, a jeśli tak, to z jakiego i po jakim czasie od powstania start-upu zdecydowali się na współpracę z nim. Najlepiej znaleźć również informację, na jaką kwotę opiewała inwestycja.
   
   Ciekawostka
   Jeśli start-up został wsparty przez fundusz bądź inkubator przedsiębiorczości, który finansuje projekty z funduszy Unii Europejskiej, informacja dotycząca kwoty inwestycji powinna pojawić się na www.web.gov.pl.
   
10. Dziesiątym etapem analizy powinno być wskazanie wad i zalet konkurencji. W tej sekcji zawrzyj takie informacje jak:

• co w projekcie strony internetowej/aplikacji dostępnej z poziomu przeglądarki się tobie nie podoba;
• czy twoim zdaniem cena za usługę jest odpowiednia i sam byłbyś w stanie zapłacić taką kwotę;
• co nie podobało ci się w kampaniach promocyjnych konkurencji.