Europa: wydarzenia tygodnia 29/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 28/2013

• Szef niemieckiego MSZ Guido Westerwelle opowiedział się za Unią Europejską różnych prędkości, jednak stwierdził też, że euroland będzie wzmacniał więzy z krajami, które nie należą do strefy euro, by zapobiec podziałowi UE. Jak wiadomo tylko 17 z 28 krajów unijnych należy do strefy euro. jego zdaniem powinien być powołany stały przewodniczący eurolandu, powinny być powołane w Parlamencie Europejskim struktury, zarezerwowane dla eurodeputowanych z krajów strefy euro, oraz powinien być stworzony fundusz, z którego kraje eurolandu mogłyby otrzymywać środki finansowe na reformy.
• Komisja Europejska zaproponowała utworzenie Prokuratury Europejskiej, Według projektodawców miałaby ona zajmować się przestępstwami, godzącymi w budżet UE. Z wypowiedzi przedstawicieli unijnych rządów wynika nie wszystkie kraje chcą uczestniczyć we współpracy w ramach planowanej instytucji.
• Niemcy nie posiadają konstytucyjnego ograniczenia wysokości długu publicznego. W tym zakresie kierują się kryteriami obowiązującymi w UE według których deficyt budżetowy nie może przekroczyć 3 proc. PKB, a dług publiczny 60 proc. PKB. Gwałtowny wzrost zadłużenia państwa obserwujemy od 2008 roku jako skutek wdrożenia przez rząd programów stymulujących wzrost gospodarczy w warunkach głębokiego kryzysu finansowego. obecnie wynosi on 81,9 proc. PKB.
• Agencja Fitch jest ostatnią spośród wielkich agencji ratingowych, która przyznawała Francji najwyższą ocenę - potrójne A. Teraz i ona zdecydowała się na obniżkę ratingu. Pierwszą agencją, która obniżyła Francji rating była Standard & Poor's i zrobiła to już w styczniu 2012 roku. Kilka miesięcy później (w listopadzie 2012 r.) to samo zrobiła agencja Moody's.
• Indeks instytutu Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung dotyczący oczekiwań inwestorów i analityków spadł w lipcu do 36,3 procent z 38,5 proc.
• Eksport w strefie euro zmniejszył się w maju w stosunku do kwietnia o 2,3 proc. Eksport w Niemczech spadł o ok. 9 proc. do 38,1 miliardów euro, a we Francji zmniejszył się o 4,6 proc., natomiast we Włoszech wzrósł o 3,6 proc., a w Hiszpanii zwiększył się o 0,8 proc.
• W 2008 roku węgierski rząd dostał wsparcie od MFW, Banku Światowego i unijnych partnerów (ze specjalnego, zapisanego w traktacie UE funduszu dla krajów poza strefą euro) w wysokości 20 mld euro.
• "Sueddeutsche Zeitung" pogrążona w kryzysie Grecja potrzebuje na załatanie luki finansowej dodatkowej pomocy sięgającej 10 mld euro.
• Wydobywalne zapasy ropy w Rosji według stanu na 1 stycznia 2013 roku wynosiły 17,8 mld ton
• Instytuty badawcze z Polski, Czech, Węgier i Słowacji będą wspólnie pracować nad projektem reaktora jądrowego IV generacji. W Budapeszcie instytuty utworzyły stowarzyszenie dla zaprojektowania i budowy reaktora Allegro.
• Według rządowych prognoz ceny gazu w Wielkiej Brytanii w 2020 r. mogą spaść od kilkunastu do blisko 30 proc., w zależności od dalszego scenariusza rozwoju sektora gazu z łupków.
• Kompleksowe kontrole (w zeszłym roku było ich 800 tysięcy) uzasadniły opinię, że żywność we Włoszech jest najbezpieczniejszą na świecie. To odpowiedź na wysokie ryzyko importu taniej, groźnej dla zdrowia żywności. Kontrole badały stan higieniczny na wszystkich etapach produkcji i sprzedaży, ale także zawartość szkodliwych substancji chemicznych czy antybiotyków w jedzeniu.
• Według European Automobile Manufacturers Association – ACEA liczba zarejestrowanych samochodów w UE zmniejszyła się w czerwcu o 6,3 proc. r/r. i wyniosła 1,18 miliona.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O NEGOCJACJACH O WOLNYM HANDLU MIĘDZY UE I USA

Negocjacje w sprawie TTIP rozpoczęły się w Nowym Jorku na początku lipca i są prowadzone w 13 grupach tematycznych. Ustalono, że druga runda rozpocznie się na początku października w Brukseli. Przygotowujący negocjacje ustalili, że będą one prowadzone w sześciu rundach, które powinny być zakończone w ciągu dwóch lat. W programie jest szereg tematów, do rozwiązania których strony przyjdą w bardzo różniącymi się stanowiskami wyjściowymi. Nie jest więc wykluczone, że rozmowy mogą trwać dłużej.

Pierwsza runda negocjacji była poświęcona nie tylko uzgodnieniu szczegółów organizacyjnych, ale w jej trakcie zostały też przedstawione stanowiska wyjściowe do dalszych rozmów. Negocjatorzy unijni zaprezentowali mandat negocjacyjny. Jak wiadomo z ustaleniem tego mandatu kraje unijne miały sporo kłopotów. Z ciekawszych informacji dochodzących z tych rozmów warto przedstawić dwa problemy:

1. W unijnym mandacie negocjacyjnym jest między innymi stanowisko dotyczące sektora energii i dostępu do surowców. Wśród zawartych w nim propozycji znalazł się też zapis dot.zniesienia restrykcji na eksport surowców energetycznych. W tym temacie szczególnie zainteresowana jest Polska, która liczy na dostawy na Stary Kontynent amerykańskiego gazu łupkowego, którego cena w USA jest trzykrotnie niższa niż w Europie. Liczymy bowiem na to, że amerykański import obniży ceny gazu dostarczanego do naszego kraju.

2. Na wniosek Francji wyłączono z unijnego mandatu negocjacyjnego problematykę związaną z rynkiem medialnym. Jak wiadomo Francja, poważnie obawia się skutków ekspansji produktów amerykańskiej branży filmowej i muzycznej na europejski rynek i wpływu tej ekspansji na rozwój kultury europejskiej. Sprawa ta jest także żywo komentowana w amerykańskich mediach.

Jednak przedmiotem dyskusji w Europie są sprawy związane z ochroną własności intelektualnych. Mamy w pamięci problem masowego protestu w Europie w sprawie ACTA (z ang. Anti-Counterfeiting Trade Agreement). Dokument ten był co prawda umową o zwalczaniu handlu towarami podrabianymi, jednak jego szczegółowe zapisy natrafiły na aktywny sprzeciw na początku 2012 roku. Ten sprzeciw był on tak silny, że kilka krajów wycofało swój wcześniejszy podpis (w tym także Polska), a następnie umowa została odrzucona przez Parlament Europejski. Jak wiadomo ACTA to był dokument o bardzo szerokim zasięgu, jednak główny sprzeciw zorganizowany został w sieci, bo zinterpretowano go jako zamach na swobodne funkcjonowanie internetu.

Dziś, gdy trwają już rozmowy dotyczące TTIP, coraz liczniej są prezentowane obawy, że przyszła umowa o wolnym handlu między UE a USA może doprowadzić do wdrożenia "tylnymi drzwiami" zapisów tej kontrowersyjnej umowy. Mimo odrzucenia umowy ACTA przez Parlament Europejski trudno sobie wyobrazić, że w negocjacjach o wolnym handlu nie będzie mowy o ochronie własności intelektualnych. Pewną gwarancją jest zapis w unijnym mandacie negocjacyjnym o wyłączeniu z negocjacji kwestii sankcji karnych za naruszenie tej własności. Mimo to spodziewam się, że ten obszar rozmów będzie bardzo uważnie obserwowany w Europie.

Henryk S. Tuszyński, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.