Ochrona Środowiska 2011

Przeczytaj także: Ochrona Środowiska 2010

W Polsce występują trzy duże drapieżniki: wilk, ryś i niedźwiedź brunatny. Wszystkie są gatunkami chronionymi przez polskie prawo, niedźwiedź od 1952 r., ryś od 1995 r., a wilk od 1998 r. Dane szacunkowe wskazują, że w stanie dzikim w 2010 r. żyło 147 niedźwiedzi, 285 rysi, a jedna z największych w Europie populacji wilka liczyła 770 sztuk. W Polsce znajduje się także największa na świecie populacja żubra. Wolno żyjące stada tego gatunku występują jedynie w Polsce, Rosji oraz na Białorusi, Ukrainie, Litwie i Słowacji. W latach 2000- 2010 liczebność żubrów wzrosła o 70% z 715 w 2000 r. do 1224 w 2010 r. Ostoje wielu rzadkich gatunków ptaków, przede wszystkim wodno-błotnych i drapieżnych, a także populacje niektórych gatunków, takich jak bocian biały, batalion czy wodniczka, należą również do największych w Europie.

Liczebność pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego, będąca odzwierciedlaniem wielkoskalowych zmian w krajobrazie rolniczym, w roku 2010 w Polsce spadła w porównaniu z rokiem 2000 o 12%. W większości krajów Unii Europejskiej można zaobserwować podobną tendencję. Największy spadek w 2008 r. w stosunku do 2000 r. odnotowały Belgia (39%), Dania (36%) oraz Wielka Brytania (35%).

Według danych OECD najwięcej zagrożonych gatunków ssaków występuje w Luksemburgu (52%), we Włoszech (41%) oraz na Węgrzech (38%). Największy udział zagrożonych gatunków ptaków w ilości gatunków mających siedliska w danym kraju występuje w Czechach (50%), na Islandii (44%) oraz w Niemczech (36%). Do krajów o najwyższym udziale zagrożonych gatunków ryb należą Hiszpania (51%), Austria (46%) oraz Portugalia (45%) i Węgry (43%).

W celu zachowania zagrożonych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy utworzona została europejska sieć ekologiczna Natura 2000. Do końca 2010 r. w Polsce wyznaczono 144 obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) oraz 823 specjalne obszary ochrony siedlisk, mające znaczenie dla Wspólnoty (SOO/OZW). Pokrywają one łącznie blisko 20% powierzchni kraju.
W bieżącej edycji opracowania „Ochrona środowiska” po raz pierwszy publikowane są dane, dotyczące liczby i powierzchni ogrodów botanicznych oraz zoologicznych. Ich liczba w 2010 r. wynosiła odpowiednio 35 i 22 obiekty.

Lasy zajmowały w końcu 2010 r. ponad 9,1 mln ha. W strukturze własnościowej dominowały lasy publiczne – 81,5%, które stanowiły ponad 7,4 mln ha. Na podstawie przeprowadzonych w 2010 r. obserwacji można scharakteryzować poziom zdrowotności lasów w poniższy sposób:

• udział drzew zdrowych (defoliacja do 10%) wszystkich gatunków razem wynosi 21%, dla gatunków iglastych - 19% a liściastych – 25%. Największy udział drzew zdrowych wykazuje buk – 47% a najniższy dąb – 13%,
• udział drzew uszkodzonych (defoliacja powyżej 25%) dla wszystkich gatunków drzew razem wynosi 21%, dla gatunków iglastych – 20% a liściastych – 22%; najwyższy udział drzew uszkodzonych wśród gatunków iglastych odnotowano dla świerku – 24%, a wśród liściastych dla dębu – 34%; najniższy udział drzew uszkodzonych odnotowano dla buka – 8% oraz jodły – 15%.