Polska: wydarzenia tygodnia 19/2011

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 18/2011

• RPP zaskoczyła rynki i podniosła stopy procentowe po raz trzeci w tym roku i drugi miesiąc z rzędu. W sumie Od już w tym roku stopy podniesiono o 0,75 punktu procentowego.
• Według GUS roczna inflacja wzrosła z 3,6 proc r/r w marcu do 4,3 proc. r/r w kwietniu. W analizowanym okresie wolniej wzrastały płace co oznacza, że spadły realne płace.
• W opinii ekspertów MFW obecna polityka monetarna w Polsce odpowiada stanowi jej gospodarki. Zdaniem MFW czekają nas jeszcze kolejne podwyżki stóp w sumie o kolejne 0,75 punktu procentowego. To warunek, aby w ciągu 2 lat zdusić inflację do celu inflacyjnego NBP, który wynosi 2,5 proc.
• Zgodnie z zawartym porozumieniem pomiędzy NBP a Ministerstwem Finansów w sprawie wymiany rządowych euro uzgodniono, że w tej operacji sprzedaży europejskiej waluty bankom komercyjnym będzie pośredniczył BGK. Dzięki takim operacjom złoty umocni się, a import tańszy.
• Sejm przyjął zestaw przepisów prawnych dotyczących rozwoju w kraju energetyki jądrowej. Znowelizowano ustawę Prawo Atomowe oraz tzw. ustawy inwestycyjne. Określono wymogi bezpieczeństwa i kontroli dotyczące lokalizacji, projektowania, budowy, rozruchu i eksploatacji a także likwidacji obiektów jądrowych.Dopracowano zakres nadzoru Państwowej Agencji Atomistyki (PAA).
• Tegoroczny budżet przewiduje dochody z prywatyzacji w wysokości 15 mld zł. Dotąd uzyskano kwotę 2 mld zł...
• PZU zamierza zmniejszyć zatrudnienie o 9,4 proc.
• Mimo oporu europejskich polityków Polska w czasie swojej prezydencji chce, aby poszukiwanie i eksploatacja gazu łupkowego otrzymały status wspólnego projektu europejskiego.
• Rada Gospodarcza przy premierze przedstawiła koncepcję zmian w systemie emerytalnym dla mundurowych. Dziś w służbach jest 250 tys. osób, a 387 tys. dostaje emerytury wg specjalnej ustawy, które opłaca budżet państwa. Coroczne koszty to ok. 4 mld zł. Zgodnie z ustawą już po 15 latach służby 35-letni zdrowy mężczyzna ma uprawnienia emerytalne.
• Według Samar produkcja aut w Polsce maleje już trzeci rok z rzędu. W kwietniu z polskich fabryk wyjechało ponad 65 tys. samochodów osobowych, czyli mniej o 14 proc. m/m i o 12,5 proc. r//r.
• Poinformowano, że wspólny projekt energetyczny z udziałem naszego kraju - elektrownia w Visaginas (Litwa) - wspólny projekt Polski, Litwy, Łotwy i Estonii zostanie zakończony w 2020 roku i będzie kosztował 3-5 mld euro.
• Dzięki wysokim cenom miedzi (wzrosły do 9,6 tys. USD/tonę) KGHM osiągnął zysk operacyjny w wysokości 2,42 mld zł (906 mln zł w tym samym okresie 2010 roku). Przychody ze sprzedaży wzrosły o 46 proc., do 4, 77 mld zł.
• Minister gospodarki podjął uchwałę na walnym Jastrzębskiej Spółki Węglowej o złożenia prospektu emisyjnego w Komisji Nadzoru Finansowego. W niedawnym referendum załoga opowiedziała się przeciw upublicznieniu JSW. W rozmowach z załogą uzgodniono, że górnicy dostaną dziesięcioletnie gwarancje zatrudnienia i prawo do zachowania wszystkich uprawnień wynikających z zakładowych układów zbiorowych pracy, czyli m.in. 14 pensji. Skarb państwa zachowa w spółce pakiet kontrolny.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKIE PROBLEMY GOSPODARCZE

Może się mylę, ale mam nadzieję, że polska polityka będzie w najbliższym okresie zajmowała się dwoma trudnymi problemami. Będzie to energetyka (w tym także eksploatacja złóż gazu łupkowego i elektrownie atomowe) oraz deficyt budżetowy (w tym dalszy ciąg zmian w ustawodawstwie emerytalnym). Rozważmy krótko jakie tu mamy możliwości...

1. Energetyka

Wiele lat temu odkryto złoża ropy w Karlinie na wybrzeżu. emocjonowaliśmy się tą sprawą, a niektórzy widzieli Polskę w podobnej sytuacji jak kraje Bliskiego Wschodu i już nawet dzielili skórę na przysłowiowym niedźwiedziu. Skończyło się szybko... Teraz mamy informację od Amerykanów, że jesteśmy potęgą w złożach gazu łupkowego. Oszacowali oni, że to właśnie nasz kraj ma największe zasoby. Amerykańska rządowa Agencja Informacji Energetycznej poinformowała, że oszacowała je nawet na 5,3 bln m sześc. gazu - co 400-krotnie przewyższa nasze roczne potrzeby.

Przez ostatnie kilka lat mówiło się o energetyce jądrowej. Po analizie naszych potrzeb i możliwości okazało się, że do planów w tym zakresie włączono budowę dwóch elektrowni atomowych. Ostatnio Sejm przyjął zestaw przepisów prawnych dotyczących rozwoju w kraju energetyki jądrowej. Znowelizowano ustawę Prawo Atomowe oraz tzw. ustawy inwestycyjne. Określono wymogi bezpieczeństwa i kontroli dotyczące lokalizacji, projektowania, budowy, rozruchu i eksploatacji a także likwidacji obiektów jądrowych. Dopracowano zakres nadzoru Państwowej Agencji Atomistyki (PAA).

Kilka lat temu była mowa o wspólnym projekcie Polski, Litwy, Łotwy i Estonii, jakim miała być nowa elektrownia atomowa. Było kilka różnych etapów w przygotowaniu koncepcji realizacyjnej i w rozmowach politycznych na najwyższym szczeblu. Gdy w roku ubiegłym wydawało się już, że pomysł wylądował w koszu, opublikowano komunikat, że jednak będzie realizowany wspólny projekt energetyczny z udziałem naszego kraju - elektrownia w Visaginas (Litwa).

Udziałowcami będą firmy z Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. Ma być oddany do użytku w 2020 roku i będzie kosztował 3-5 mld euro.

Jest jednak kilka "ale":

• sprawy gazu łupkowego i budowy elektrowni atomowych już są głównymi elementami agendy rozmów w czasie najbliższego pobytu prezydenta Obamy w Polsce. Nie należy wierzyć w cuda. W sprawach biznesowych Amerykanie zawsze myślą przede wszystkim o swoim interesie. Ten interes to zlecenie budowy elektrowni atomowych amerykańskim firmom, a także skorzystanie z technologii i z doświadczenia amerykańskich firm w eksploatacji złóż gazu łupkowego. Eksploatacja złóż gazu łupkowego to nęcąca perspektywa i chociaż wstępne szacunki będą potwierdzone dopiero za kilka lat po zakończeniu prac poszukiwawczych, to jak widać Amerykanie chcą już teraz zgłosić swoją propozycję, a może nawet uzyskać od polskiego rządu jakąś obietnicę-zobowiązanie. Chociaż łupkowy gaz to coś realnego (amerykańscy specjaliści opracowali metody wydobycia gazu co spowodowało, że Stany Zjednoczone stały się niezależne od importu tego surowca, a w konsekwencji jego ceny znacznie spadły) to jednak wielu analityków na amerykańskie obietnice współpracy przy obustronnych korzyściach patrzy przez pryzmat naszych doświadczeń w ostatnim dwudziestoleciu, a szczególnie przypomina offset przy zakupie F16...
• dziś widać daleko zaawansowany dystans do amerykańskich koncepcji ze strony znaczących polityków unijnych. Warto zastanowić się i poznać przyczyny tego, że niższa izba francuskiego parlamentu uchwaliła zakaz poszukiwania i eksploatacji gazu łupkowego i ropy naftowej z łupków bitumicznych, stosując technologię amerykańską. Warto też zastanowić się nad tym, czy przyjąć amerykańską technologię nuklearną odrzucając ofertę francuskiego koncernu Areva, który ma największe doświadczenie w tym zakresie...

2. Deficyt budżetowy i dług publiczny

Deficyt budżetowy i dług publiczny będą kluczowym tematem gospodarczym najbliższych lat. Nie wydaje się, byśmy poznali jeszcze przed wyborami pełną koncepcję rządową sanacji finansów publicznych. Wydaje się też, że ogłoszone dotąd projekty doprowadziły w 2012 roku do deficytu budżetowego na poziomie 3proc. PKB. Jestem nawet przekonany, że po wyborach rząd (niezależnie od tego, kto je wygra) zastosuje pomysły niektórych działań, które znalazły się w tak mocno krytykowanej koncepcji Balcerowicza.

Nie wiem nawet, czy zostanie doprowadzona do finału koncepcja zmian w systemie emerytalnym dla służb mundurowych. Rada Gospodarcza przy premierze przedstawiła koncepcję takich zmian i coraz bardziej powszechną jest opinia, że muszą być zmiany. Dziś w służbach jest 250 tys. osób, a 387 tys. dostaje emerytury wg specjalnej ustawy, które opłaca budżet państwa. Coroczne koszty to ok. 4 mld zł. Zgodnie z ustawą już po 15 latach służby 35-letni zdrowy mężczyzna ma uprawnienia emerytalne...

Rada Gospodarcza zaproponowała trzy możliwe rozwiązania:

• pierwsze przewiduje, że każdy policjant, wojskowy czy strażak tak obecni jak i nowi - mają przez 35 lat pracować do emerytury (obecnie to tylko 15).
• drugie przewiduje, że służby mundurowe (tak obecni jak i nowi) zostaliby włączeni do powszechnego systemu i podlegaliby pod ZUS.
• trzecie zakłada, ze tylko nowo wstępujący do służby byliby od razu w systemie powszechnym (wiek emerytalny 55 dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn).