Polska: wydarzenia tygodnia 10/2011

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 9/2011

• Wzrastają ceny paliw. Według prognoz trzeba będzie zapłacić 5 zł za litr benzyny 95 i oleju napędowego. W połowie roku przewiduje się też wzrost cen gazu.
• Obniża się kurs złotego. przyczyną jest sytuacja w unijnej gospodarce, w tym obniżenie ratingu Grecji i Hiszpanii oraz informacje, że Portugalia wystąpi o pomoc zagraniczną. Piątkowy kurs euro - 4,043 zł - był najwyższy od początku grudnia. Frank kosztował nawet 3,138 zł, a dolar 2,92 zł.
• Projekt ustawy "o świadczeniach pieniężnych przyznawanych niektórym osobom, których dotyczyły procesy nacjonalizacji" miał trafić do Sejmu jesienią 2008 r. Kryzys w 2008 roku wstrzymał projekt, który zakłada symboliczne zadośćuczynienie w gotówce. Zakłada on przeznaczenie na wypłaty ok. 20 mld zł, wypłacanych spadkobiercom w ciągu kilku lat.
• Polska zachowuje dużą rezerwę do niemiecko-francuskiej koncepcji "paktu konkurencyjności". Nasze obawy wynikają z obaw, że powstanie dwóch różnych grup w UE, że jest to kolejna próba stworzenia "Europy dwóch prędkości". Obawiamy się, że państwa spoza 17 krajów grupy euro będą miały mniejszy wpływ na strategiczne decyzje. Na ostatnim szczycie pokazaliśmy, że jesteśmy skłonni zaakceptować to rozwiązanie tylko w przypadku decyzji bezpośrednio związanych z euro. Jednak poparliśmy tę część paktu, która dotyczy propozycji reform strukturalnych.W przeciwieństwie do Polski, która zamierza przystąpić do strefy euro, przeciwnikami oddania szeregu uprawnień grupie 17 unijnych krajów sa Szwecja i Dania.
• Ostatecznie rządowy projekt w sprawie zmian w OFE zakłada, że składka emerytalna przekazywana do tego funduszu zmaleje z 7,3 proc. naszej pensji do 2,3 proc. Następnie będzie wzrastała do poziomu 3,5 proc. Na naradzie u Prezydenta Komorowskiego analityk Piotr Kuczyński oraz Andrzej Bratkowski, członek rady Polityki Pieniężnej opowiedzieli się za całkowitą likwidacją OFE. Zdaniem P. Kuczyńskiego składki emerytalne nie powinny być inwestowane na giełdzie, ponieważ wbrew intencjom autorów reformy, giełda nie da przyszłym emerytom dodatkowej premii.
• JSW to jedna z trzech największych spółek węglowych w Polsce i wydobywa najbardziej cenny węgiel koksowy. Firma zatrudnia 22,6 tys. osób w sześciu kopalniach. Na 2011 r. resort skarbu zaplanował debiut spółki na giełdzie. Wg informacji przekazanej z Ministerstwa Skarbu państwo zachowa 50 proc. udziałów w firmie, a wartość oferty JSW może wynieść 3,5 mld zł. Przewiduje się też wniesienie do spółki Koksowni Zabrze.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

PIERWSZA ODSŁONA FRANCUSKO-NIEMIECKIEJ KONCEPCJI POD NAZWĄ "PAKT KONKURENCYJNOŚCI"

Już kilka lat temu zdano sobie sprawę z tego, że Unia Europejska 27 krajów to strefa gospodarcza bardzo zróżnicowana, złożona z krajów o różnym poziomie rozwoju gospodarczego, różnych strukturach gospodarki, różnych kulturach w zakresie polityki i biznesu. Każdy z tych krajów ma też własne, narodowe interesy, które chce realizować w ramach Unii. Te różnice wyraźnie ujawniły się w ostatnich latach szczególnie od 2008 roku, kiedy to kryzys gospodarczy zagroził stabilności unijnej gospodarki, europejskiej walucie i gospodarkom krajowym. Różnice te utrzymały się, a w pewnych obszarach nawet pogłębiły się w w chwili, gdy przeszedł najtrudniejszy, kryzysowy okres i trzeba było wypracować wspólną, w miarę spójną koncepcję umocnienia wspólnoty i uczynienia jej bardziej odporną na przyszłe kryzysy. Wówczas politycy zaczęli prezentować różne koncepcje, które są znane pod takimi skrótowymi hasłami, jak: "Europa dwóch prędkości", lub "twarde jądro unijnej gospodarki". Koncepcje te miały na celu wydzielenia w ramach Unii grupy krajów, które pogłębia integrację w uzgodnionych obszarach i będą kołem napędowym unijnej gospodarki. Koncepcje te obejmowały w różnym składzie grupę najsilniejszych krajów strefy euro.

Dotychczas Polska z założenia krytycznie ustosunkowywała się do każdej tego typu koncepcji widząc w nich zamiar podzielenia krajów na bardziej i mniej "ważnych" w Unii, widząc różnicę we wpływaniu na kierunki zmian i finalne rozwiązania. Nieco inną postawę przyjęliśmy w stosunku do najnowszej, francusko-niemieckiej koncepcji paktu dla konkurencyjności. Pierwsza nasza reakcja była zdecydowanie krytyczna, bo obejmowała dyskusje tylko w gronie państw strefy euro. Później, gdy rozszerzono zestaw krajów-uczestników, nasz sprzeciw uległ redukcji i przyjęliśmy zaproszenie do uczestnictwa w dyskusjach programowych.

W kończącym się 10 tygodniu 2011 roku zaraz po unijnym szczycie miał miejsce szczyt krajów strefy euro, którego tematem było uzgodnienie podstaw paktu konkurencyjności, którego celem jest zacieśnienie współpracy i stworzenie mechanizmów lepiej zapobiegającym kryzysom w przyszłości. Celem jest zwiększenie konkurencyjności, zatrudnienia, poprawa stanu finansów publicznych i zwiększenie stabilności finansowej. Wyjściowe propozycje inicjatorów koncepcji dotyczyły sposobów osiągania tych celów m.in. przez "wprowadzenie limitów zadłużania się, podwyższanie wieku emerytalnego, reformy rynku pracy, przesunięcie ciężaru z opodatkowania pracy, czyli podatków dochodowych, na opodatkowanie konsumpcji czy ujednolicenie bazy opodatkowania dla firm, a także wspólne i skoordynowane działania mają zapobiec wystąpieniu kryzysów w przyszłości".

Generalia zostały zaakceptowane przez uczestników. Rozpoczął się drugi etap - uzgadnianie szczegółów, który z założenia jest znacznie trudniejszy. Pojawiły się różnice poglądów np. dotyczące wspólnej bazy podatkowej, wspólnego wieku emerytalnego, systemu płac, czy podatku CIT.

Aby ułatwić jego wprowadzenie w życie paktu konkurencyjności przyjęto regułę, że każdy kto będzie zdolny i chętny do przyjęcia jego reguł będzie mógł w nim uczestniczyć. Takie założenie Polska akceptuje i zapowiedziała, że będzie w nim uczestniczyć. Podobne stanowisko zaprezentowała Dania, a Wielka Brytania sprzeciwiła się, co nie było zaskoczeniem obserwując postawę kolejnych rządów w stosunku do koncepcji unijnych zacieśniających współpracę.