Tydzień 32/2004 (02-08.08.2004)

• Deficyt budżetowy po 7 miesiącach wynosi 52-53% planowanej sumy.
• Według MF dług publiczny na koniec tego roku będzie na poziomie powyżej 54%, lecz będzie mniejszy niż 55%. Według IbnGR wyniesie on ok. 53,3%.
• Bezrobocie w lipcu spadło do 19,3%. W sierpniu ma spaść do poziomu 19-19,1%.
• Zainteresowanie uzyskaniem unijnej renty strukturalnej wykazało ok. 50 tys. polskich rolników. Jednym z wymagań jest jednak przekazanie gruntów jednej osobie. Renty te mogą otrzymać ci rolnicy, których gospodarstwa są objęte unijnymi dopłatami bezpośrednimi.
• Niedawno uchwalona ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym jest barierą nie do przejścia dla inwestorów. Przewiduje się szybką nowelizację obowiązujących przepisów. W opinii J. Hausnera, aby ułatwić procesy inwestycyjne wymagana jest zmiana około 20 ustaw...
• Na wniosek skarbu Państwa nastąpiła prawie pełna zmiana składu Rady nadzorczej PKN Orlen.
• Emisję obligacji Południowego Koncernu Energetycznego wartości 600mln zł przeprowadzi konsorcjum Banku Handlowego, Banku BPH i BRE. Uzyskane środki będą przeznaczone na budowę nowego bloku energetycznego w Elektrowni Łagisza.
  

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

W SPRAWIE KOMPROMISU GENEWSKIEGO DOTYCZĄCEGO LIBERALIZACJI ZASAD ŚWIATOWEGO HANDLU W RAMACH WTO JESTEŚMY ZA, A NAWET PRZECIW!
We wszystkich niemal politycznych salonach, agencjach informacyjnych i w redakcjach czołowych gazet zapanowała ulga po sukcesie negocjacyjnym w ubiegłym tygodniu w sprawie dalszej liberalizacji światowego handlu w Genewie. Mówi się, że kompromis nie urządza żadnej ze stron, ale w tym przypadku mogło być znacznie gorzej.
Rzeczywiście mogło być gorzej, bo jak wiemy po kilkuletnich żmudnych rozmowach nastąpiła konferencja ministerialna w meksykańskim Cancun, która w sierpniu 2003 roku zakończyła się fiaskiem i od tamtego momentu trudno było ożywić te rozmowy. Według wersji oficjalnej z Brukseli dopiero zagrożenie dla kalendarza realizacji Rundy Katarskiej (wynikające z obecnej, wrześniowej wymiany kierownictwa Komisji Europejskiej i z wejścia w końcową fazę wyborów prezydenckich w USA) zmobilizowało dyplomatów.
My jednak popieramy w tym względzie stanowisko grup eksperckich, które uważają, że prawdziwym bodźcem przyspieszającym negocjacje było realne zagrożenie destabilizacją światowego rynku rolnego wynikające z żywiołowego zaskarżania do trybunału WTO systemów subwencjonowania produkcji rolnej w bogatych krajach, przez kraje biedne. To było realne zagrożenie, bo z początkiem roku wygasła tzw. klauzula pokoju. Gdy ta reguła obowiązywała w trybie działania WTO, nie było możliwe skierowanie pod rozstrzygnięcie WTO sporów w dziedzinie polityki krajowej wobec producentów towarów rolnych. Teraz już to ograniczenie nie obowiązuje, kraje mogą być zaskarżane i mogą być werdykty WTO z wyznaczaniem kar finansowych. Nie można zapominać, że roczne dotacje dla rolników tylko w najbogatszych krajach OECD szacuje się dziś sumarycznie na ponad 250mld USD, a Wspólna Polityka Rolna i dotacje dla środowisk wiejskich pochłaniają niemal połowę unijnego budżetu.
Podsumowując można stwierdzić, że bogate kraje zostały zmuszone do ustępstw, gdyż ich polityka oparta na systemach różnorodnych subwencji okazała się w warunkach prawnych WTO nie do utrzymania. Obie strony musiały pójść na kompromis po to, by nie doszło do chaosu.
Dodatkowym, w naszej ocenie bezpośrednim bodźcem była łatwość z jaką Brazylia wygrała spór z USA o dotacje do bawełny i sposób reakcji Brukseli na pozew i wstępny werdykt WTO w sprawie unijnych dotacji do cukru, które pokazały jednoznacznie, że kraje rozwijające się mają silną broń przeciw najbogatszym. Bogaci widzą teraz, że kraje biedne mogą pozywać kraje bogate, wygrywać z nimi w sądzie i w ten sposób otwierać sobie ich rynki dla swoich towarów i nie są zmuszone do trudnych negocjacji! To było w ostatnich miesiącach poważne zagrożenie dla katarskiej rundy, ale i ostrzeżenie dla najbogatszych. To zagrożenie też boleśnie odczuła Unia. Tak precyzyjnie konstruowana przez lata Wspólna Polityka Rolna, teraz trzeszczy w szwach. Zmiany mogą być narzucone z zewnątrz przez wyrok WTO.

Eksperci oceniają, że plan działań ustalony przez kraje członkowskie WTO w Genewie jest dobrą podstawą do dalszych negocjacji handlowych. Jego istotą jest likwidacja systemu dopłat rolnych w krajach bogatych, w zamian za otwarcie rynku dla produktów przemysłowych i usług pochodzących z najbogatszych krajów świata. W następnym etapie negocjacji doprecyzowane maja być terminy obniżki ceł oraz stopień ich redukcji, a także od kiedy rolnicy nie będą mogli dostawać dopłat do eksportu. Końcowy dokument ma być podpisany w końcu 2005 roku na konferencji ministerialnej w Hongkongu.

Unia zaakceptowała dokument genewski. Jednak już następnego dnia polskie ministerstwo poinformowało, że będziemy za tym, by dopłaty do eksportu żywności były utrzymane do 2015 roku (podobne stanowisko zaprezentowała Francja) Polska będzie też przeciwna obniżaniu ceł na import kluczowych towarów rolnych jak cukier, wołowina, zboża i będzie domagać się ochrony przed importem spoza Unii tzw. Owoców miękkich.

(szersze informacje-patrz GLOBALECONOMY-ŚWIAT-ARTYKUŁ -10 sierpień 2004)