Konkurencyjność branży w wymiarze lokalnym

Przeczytaj także: Polska produkcja konkurencyjna

Konkurencyjność przestrzenna

Przestrzenność jest nieodłącznym wymiarem istnienia i funkcjonowania gminy, stąd możemy również mówić o konkurencyjności przestrzeni. Z jednej strony, przestrzeń – przez możliwości i ograniczenia jakie stwarza – wpływa na potrzeby i możliwości wspólnoty lokalnej, władz gminnych, ich zachowania, formy organizacji społecznej, ekonomicznej, politycznej i kulturowej. Z drugiej strony, człowiek współkształtuje przestrzeń na swoje potrzeby, w miarę możliwości prawnych, ekonomicznych czy organizacyjnych, wyznaczonych również przez elastyczność tej przestrzeni i jej podatność na zmiany.

W badaniach przestrzenno-ekonomicznych można wyróżnić różne rodzaje przestrzeni. Z punktu widzenia definiowania konkurencyjności na poziomie lokalnym ważna jest przede wszystkim przestrzeń związana z istnieniem i działalnością człowieka, a więc przestrzeń społeczno-ekonomiczna. Przestrzeń tę wyróżniają określone cechy jak położenie, granice, wielkość, podzielność oraz cechy jakościowe, obiektywny charakter i względna ciągłość. Ma ona także trzy podstawowe wymiary: długość, szerokość i wysokość (głębokość), a ze względu na ujmowanie zachodzących w przestrzeni związków przyczynowo-skutkowych należy jej również przypisać czwarty wymiar – czas.

Przestrzeń, a dokładniej sposób zagospodarowania przestrzeni, czyli organizacja form przyrodniczych i antropogenicznych, użytkowanie przestrzeni oraz jakość społecznej organizacji, bezpośrednio wpływają na stopień konkurencyjności danej gminy, jej potencjał i pozycję konkurencyjną warunkując koszty dostępu do zasobów będących w polu zainteresowania działalnością człowieka. Konkurencyjną przestrzeń można rozważać w kategoriach ekonomicznych, społecznych, rzeczowych i przyrodniczych. Podmiotowość przestrzeni wiąże się z podmiotami politycznymi i społecznymi, jakie odpowiadają za dokonywanie jej przekształceń, zarządzanie przestrzenią jej użytkowanie i zagospodarowanie. Przestrzeń może być atrakcyjna, stawać się magnesem dla określonej grupy użytkowników, a tym samym stymulatorem rozwoju, jednocześnie nie wyklucza to sytuacji, w której występują konflikty społeczne na skutek różnych oczekiwań co do jej zagospodarowania.

Na poziomie lokalnym warto jest również przyjrzeć się występowaniu branż wspierających daną działalność i branż jej pokrewnych. Branże wspierające to branże dostawców, a więc branże, które dostarczają maszyny, urządzenia i materiały, na przykład branże oferujące wyroby z przetworzonej stali i branża hutnicza specjalizująca się w produkcji specjalistycznych typów stali. Branże pokrewne to branże oferujące produkty komplementarne w stosunku do interesującej badacza branży, na przykład branża oświetleniowa i branża meblowa albo branża farmaceutyczna i branża chemiczna.

Pozytywne wzajemne oddziaływanie branż pokrewnych i lokowanych w granicach jednej gospodarki lokalnej wynika z kilku przyczyn. Branże pokrewne mogą dzielić się doświadczeniami ze względu na podobieństwo techniczne, produkcyjne czy marketingowe, co jest tym bardziej wartościowe, im lepszą pozycję zajmuje dana branża pokrewna na rynku międzynarodowym. Firmy z branż pokrewnych często wchodzą w alianse i w związku z tym mogą korzystać ze swoich szeroko pojętych zasobów i umiejętności. Międzynarodowy sukces danej branży może pociągnąć za sobą wzrost zapotrzebowania na produkty i usługi komplementarne, a więc poprawić pozycję branży pokrewnej na rynku międzynarodowym.