Prognozy gospodarcze Polski na rok 2009

Przeczytaj także: Prognozy gospodarcze Polski niekorzystne

Eksperci uważają, że jeżeli przedsiębiorstwa będą podejmowały inwestycje, a ich dzisiejsze deklaracje pozwalają takie założenia przyjąć, nie będą to inwestycje rozszerzające możliwości produkcyjne, a inwestycje w innowacje, w nowe rozwiązania, które pozwolą oferować produkty i usługi o lepszych parametrach użytkowych, ale których wytwarzanie i dostarczenie na rynek będzie wiązało się z mniejszymi kosztami.

Wynik finansowy netto w sektorze przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 49 pracowników, który wg szacunków PKPP Lewiatan wyniósł w 2008 r. 77 mld zł, w 2009 r. będzie znacznie niższy (może nie przekroczyć 55 mld zł). Będzie to, poza wspominanymi czynnikami, efektem rosnącej liczby firm, które nie osiągają dodatniego wyniku finansowego. Rentowność sprzedaży netto powinna utrzymać się na poziomie bliskim 3%, ale będzie bardzo zróżnicowana tak międzybranżowo, jak i między przedsiębiorstwami.

Według PKPP Lewiatan niski dzisiaj poziom finansowania zewnętrznego ulegnie dalszemu obniżeniu ze względu na ograniczenie przez banki dostępu do kredytów (konieczność zmniejszenia wartości aktywów ważonych wysokim ryzykiem, a takimi aktywami są kredyty dla przedsiębiorstw). Spadnie jednak płynność finansowa, bowiem przedsiębiorstwa będą musiały wykorzystywać na znacznie większą skalę środki własne do finansowania działalności bieżącej i inwestycji.

PKPP Lewiatan prognozuje, że będzie malał odsetek firm-eksporterów w grupie przedsiębiorstw zatrudniających do 49 pracowników. Liczba eksporterów w grupie firm średnich i dużych także się zmniejszy. Już dzisiaj część firm zmniejszyła swoją sprzedaż na eksport, bowiem spadły zamówienia od zagranicznych kontrahentów. Dzisiaj to nie silny złoty, a osłabienie popytu zewnętrznego jest główną przyczyną problemów eksporterów. Jednak wartość przychodów z eksportu w stosunku do wartości przychodów ogółem nie powinna ulec zmianie – właśnie dzięki osłabieniu polskiej waluty. Prognozy dotyczące koniunktury gospodarczej w krajach UE, a także w USA, nie są optymistyczne. Wydaje się jednak, że większości przedsiębiorstw, które są już umiejscowione ze swoimi produktami i usługami na jednolitym rynku lub poza nim, osłabienie koniunktury nie powinno przeszkodzić. Obniży ono jednak ich rentowność, ale będzie się ona w dalszym ciągu utrzymywała na poziomie wyższym od przeciętnej rentowności dla całego sektora przedsiębiorstw.

Eksperci są zdania, że bardziej sprzyjające przedsiębiorstwom będą obniżające się stopy procentowe (prawdopodobnie do 3% na koniec 2009 r.) oraz niższa inflacja. Kurs złotego, jeszcze do niedawna „utrapienie” eksporterów, stanie się problemem dla importerów.

Zdaniem PKPP Lewiatan problemem, który może się dla przedsiębiorstw ujawnić tak w krótkim okresie (efekt „wypierania” przedsiębiorstw z dostępu do kapitału przez skarbowe papiery wartościowe), jak i w długim okresie, jest poziom deficytu budżetowego i wielkość długu publicznego. Wykonanie budżetu państwa w 2008 r. da prawdopodobnie deficyt na poziomie nie wyższym niż 20 mld zł. W tym kontekście planowany na 2009 r. deficyt w wysokości 18,7 mld zł oznacza spadek różnicy między wpływami do budżetu a jego wydatkami. Problem w tym, że zaplanowane wpływy do budżetu państwa nie są do zrealizowania ze względu na osłabienie gospodarcze. Rząd będzie musiał zatem albo zwiększyć zadłużenie budżetu, albo bardzo ostro ciąć wydatki. W roku poprzedzającym wybory prezydenckie to drugie rozwiązanie wydaje się mało realne.

W opinii PKPP Lewiatan gospodarka utrzyma się w 2009 r. na ścieżce wzrostu, ale wzrost ten będzie słabszy niż w 2008 r. Utrzyma się pod warunkiem, że rząd i parlament rozpoczną prawdziwą, rzetelną pracę na rzecz rozwiązań wspierających rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorstw - ograniczą koszty transakcyjne związane z ciągłymi zmianami regulacji prawnych, dokonają reformy systemu regulacji, przeprowadzą pełną reformę finansów publicznych, zwiększą efektywność działania administracji publicznej, dokończą prywatyzację, zwiększą efektywność systemu wykorzystania środków unijnych, wprowadzą rozwiązania wspierające wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań, uelastycznią prawo pracy. Są to działania niezbędne nie tylko w okresie osłabienia gospodarczego, ale w okresie osłabienia gospodarczego są szczególnie potrzebne. Eksperci mają nadzieję, że zostaną podjęte.