Wyniki ubezpieczycieli I-III 2007

Przeczytaj także: Wyniki ubezpieczycieli 2007

Pod względem wielkości posiadanego majątku, zakłady ubezpieczeń na życie znacznie dominowały nad firmami „nie na życie” (non life), bowiem przypadało na nie ok. 62% sumy bilansowej całego sektora. Wartość aktywów wszystkich towarzystw ubezpieczeniowych na koniec marca br. wyniosła 129,2 mld zł (o 11,3% więcej niż przed rokiem i o 1,9% więcej niż na początku I kwartału br.). Do firm życiowych należał majątek o wartości 80,5 mld zł (większy niż przed rokiem o 11,1%, przy czym warto odnotować, że zwiększył się on w ciągu pierwszych trzech miesięcy br. o 1,2%). Aktywa ogółem zakładów w dziale II rosły nieco szybciej niż w dziale I (w porównaniu z końcem marca 2007 r. o 11,6%, a od 1 stycznia 2008 r. o 3,0%) i osiągnęły kwotę 48,7 mld zł, lecz ich udział (ok. 37%) w aktywach towarzystw ubezpieczeniowych nie uległ istotnej zmianie.

Kapitałowa przewaga ubezpieczycieli przyjmujących do ochrony ryzyka życiowe jest wynikiem charakteru ich długofalowej działalności inwestycyjnej na rzecz klientów. Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdzie ryzyko ponosi ubezpieczający w kwocie 33,6 mld zł stanowiły prawie 42% sumy aktywów wszystkich firm w Dziale I. Warto przy tym odnotować fakt, że utrzymująca się od kilku miesięcy słaba koniunktura na giełdzie, nie tylko obniżyła rentowność części lokat, ale spowodowała wycofywanie się części klientów z ubezpieczeniowych funduszy inwestycyjnych, wskutek czego w ciągu pierwszego kwartału br. nastąpił spadek wartości lokat na ryzyko klienta o ponad 2,4 mld zł (o 6,7%). Pod innymi względami struktura majątku zakładów ubezpieczeń na życie i firm non life była zbliżona. Główną pozycję stanowiły lokaty środków własnych, w podobnej kwocie w obu działach ubezpieczeń (43,4 mld zł w dziale I i 41,7 mld zł w dziale II), ale udział w aktywach (ze względu na różnice podstawy odniesienia) był znacznie wyższy w dziale II (odpowiednio 53,9% i 85,7%).

Na uwagę zasługuje znacznie większe zaangażowanie firm w dziale II niż w dziale I w inwestycje bezpośrednie, polegające na tworzeniu podmiotów zależnych, realizujących zadania na rzecz macierzystych spółek; wartość tego typu inwestycji na koniec marca br. osiągnęła 8,2 mld zł w zakładach ubezpieczeń „nie na życie”, a tylko 1,5 mld zł w zakładach ubezpieczeń na życie. Jednak większość środków, zarówno zakłady działu I jak i II lokowały w różne instrumenty finansowe (wartość tych inwestycji na koniec marca br. wyniosła odpowiednio 41,5 mld zł i 32,8 mld zł), wybierając przede wszystkim walory o niskim ryzyku, jakie charakteryzuje dłużne papiery wartościowe i inne papiery przynoszące stały dochód. Taka strategia inwestycyjna w pewnym stopniu jest zresztą narzucona wymogami ustawowymi, ograniczającymi możliwości angażowania środków zakładów ubezpieczeniowych w operacje spekulacyjne, w których można osiągać spektakularne zyski, ale także ponosić wielkie straty.

Główną pozycją pasywów były rezerwy techniczno ubezpieczeniowe, które – łącznie dla całego rynku – ukształtowały się w końcu I kwartału br. na poziomie 91,0 mld zł, przy czym ubezpieczyciele w dziale I utworzyli rezerwy, które stanowiły 72,2% ogólnej wartości wszystkich rezerw zabezpieczających wypłaty klientów. Różnice między towarzystwami ubezpieczającymi ryzyka życiowe i nieżyciowe były dość znaczne, ze względu na bardzo wysoką wartość rezerwy ubezpieczeń na życie (29, 4 mln zł na koniec marca br.) i jeszcze od niej wyższą (ponad 33,5 mld zł) rezerwę ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający. Żadna z tych rezerw nie występuje w ubezpieczeniach „nieżyciowych”, toteż rezerwy technicznoubezpieczeniowe ubezpieczycieli w dziale I są ok. 3 razy wyższe niż w dziale II. W strukturze pasywów zakładów ubezpieczeń na życie dominowały rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, których wartość na koniec I kwartału osiągnęła 65,7 mld zł (81,5% pasywów), podczas gdy w towarzystwach majątkowych rezerwy te wyniosły tylko 25,3 mld zł (52,0% pasywów).

O bezpieczeństwie funkcjonowania zakładów ubezpieczeń, obok adekwatnych do przyjętego ryzyka rezerw, bardzo ważną rolę gwaranta wypłacalności wobec klientów pełni dostosowany do wymogów ostrożnościowych poziom kapitałów własnych. Kapitały te mają szczególnie wysoki udział w strukturze pasywów ubezpieczycieli majątkowych, działających w krótkim (maksymalnie rocznym, z możliwością odnowienia polisy) horyzoncie czasowym. Łącznie w całym sektorze na koniec marca br. kapitały te osiągnęły poziom 34,1 mld zł (wzrost o 20,3% w stosunku do stanu z 31 marca 2007 i o 4,1% wyższy w relacji do ich wartości na początku okresu sprawozdawczego).