Tydzień 7/2008 (11-17.02.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 6/2008 (04-10.02.2008)

• Produkt Krajowy Brutto Japonii wzrósł w IV kw. 2007 roku o 3,7% r/r . Te wyniki były możliwe dzięki m.in. większemu eksportowi towarów do krajów azjatyckich, co złagodziło negatywne skutki amerykańskiego spowolnienia gospodarczego.
• Rosja i Irak podpisały w poniedziałek porozumienie o umorzeniu 12 mld USD irackiego długu wobec Rosji. Umorzona suma stanowi 93% całości irackiego długu wobec Rosji, a reszta zadłużenia zostanie spłacona w ciągu 17 lat. Ta decyzja ma otworzyć Rosji uczestnictwo w realizacji wspólnych projektów na terenie Iraku w sektorze naftowo-gazowym oraz energetycznym.
• General Motors poinformował, że w 2007 roku poniósł straty wysokości 38,7 mld USD i są to największe straty, jakie kiedykolwiek zanotowała któraś z amerykańskich firm motoryzacyjnych. Dotąd największe roczne straty GM poniósł w 1992 i wyniosły one 23,4 mld USD.
• Według Alana Greenspana Gospodarka USA "porusza się w przyhamowanym tempie i jest blisko recesji, a ryzyko recesji wynosi 50% lub jeszcze więcej". Analitycy oceniają, że w I kw. 2008 roku PKB USA wzrośnie o 0,5%. Prognozują też, że podczas posiedzenia Fed 18 marca stopy procentowe obniżą po raz kolejny stopy procentowe, o 50 pkt bazowych.
• Deficyt handlowy Stanów Zjednoczonych spadł w grudniu 2007 r. do 58,8 mld USD z 63,1 mld USD w listopadzie. Import spadł w grudniu o 1,1% do 203,1 mld USD, a eksport wzrósł o 1,5% do rekordowych 144,3 mld USD. W całym 2007 r. deficyt handlowy USA spadł po raz pierwszy od 2001 r., do 711,6 mld USD.
• Rok 2007 był kolejnym rekordowym dla fuzji i przejęć w firmach branży energetycznej. Wartość transakcji wyniosła 372,5 mld USD i była o 23% większa niż w 2006 roku. Największe i najbardziej spektakularne były przejęcia w elektroenergetyce. Największe transakcje to przejęcie hiszpańskiego koncernu Endesa przez włoski Enel i hiszpańską Accionę (66 mld USD) oraz przejęcie amerykańskiego giganta TXU przez fundusze inwestycyjne (43mld USD).
• W odwecie za posunięcie Exxon Mobil, który zażądał w sądach USA i Europy zamrożenia aktywów spółki PdVSA (to wenezuelski państwowy koncern naftowy, który jest czwartym w kolejności dostawcą ropy do USA), Wenezuela poinformowała, że nie chce już handlować ropą z największym koncernem paliwowym świata. Jak wiadomo Prezydent Wenezueli Hugo Chavez zmusił koncerny naftowe do renegocjacji umów, na co większość z nich zgodziła się, ale nie Exxon, który wycofał się z Wenezueli i skierował sprawę do międzynarodowego arbitrażu. W rezultacie uzyskał decyzję sądu o zabezpieczeniu na poczet odszkodowania 12 mld USD aktywów PdVSA. Amerykanie importują z Wenezueli 1,5 mln baryłek ropy dziennie, z czego Exxon 167 tys.
• Kazachstan poinformował, że do końca roku przejmie kontrolę nad wszystkimi złożami surowców naturalnych, jeśli inwestorzy nie będą przestrzegali warunków umowy o eksploatacji. Bazą prawną dla tych decyzji jest przyjęta w końcu 2007 roku ustawa umożliwiająca anulowanie lub modyfikowanie wszystkich umów z inwestorami na eksploatację surowców naturalnych, jeśli są zagrożone interesy gospodarcze lub bezpieczeństwo narodowe tego kraju. W rezultacie, już na początku 2008 roku kazachska państwowa firma naftowa KazMunaiGaz zwiększyła swe udziały w konsorcjum kosztem włoskiego Eni oraz Exxon Mobil, Royal Dutch Shell i francuskiej spółka Total.
• W ramach programu dobrowolnych odejść za odprawą w firmach GM, tylko w USA z pracy odejść może aż 74 tys. pracowników (do wcześniejszych emerytów kwalifikuje się 46 tys. osób, a planowane odprawy dla odchodzących wyniosą od 10 do 27,5 tys. USD. W miejsce zwolnionych GM planuje zatrudnić 16 tys. nowych pracowników, ale po znacznie niższych stawkach.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

STANY ZJEDNOCZONE ROZWIJAJĄ KONCEPCJĘ RATOWANIA SIĘ PRZED RECESJĄ

1. Według prognoz Banku Światowego PKB Chin wzrośnie w 2008 r. o 9,6%. Byłoby to najwolniejsze tempo wzrostu od 6 lat. Ta korekta wynika ze spowolnienia w światowej gospodarce. Poprzednia, listopadowa prognoza przewidywała wzrost gospodarczy na poziomie 10,8%. Produkt krajowy brutto (PKB) USA wzrośnie w I kw. 2008 roku o 0,5%. Prognozy mówią, że w II kw. wzrost ten wyniesie 1%, a w całym 2008 roku ok.1,7%. To będzie najniższy wzrost gospodarczy od 6 lat.

Amerykański Kongres uchwalił w czwartek ustawę mającą zapobiec recesji, przez pobudzenie wzrostu gospodarki. Ten pakiet stymulacyjny ma kosztować budżet około 167 mld USD. W oparciu o tą ustawę wszyscy Amerykanie o rocznych dochodach do 75 tys. USD mają otrzymać jednorazowe rabaty podatkowe w wysokości 600 USD, a pary małżeńskie zarabiające do 150 tys. USD rocznie dostaną rabat w wysokości 1200 USD. Rabaty otrzymają także emeryci i niepełnosprawni weterani wojskowi, a najbiedniejsi obywatele, którzy nie płacą podatków, otrzymają rabaty trzystudolarowe, przy czym warunkiem jest dochód co najmniej 3000 USD.

2. Ostatnie wypowiedzi szefa Fed Bena Bernanke wskazują, że instytucja ta „zapewni stosowne ubezpieczenie dla dalszego wzrostu gospodarczego od ryzyka, wynikającego ze wzrostu kosztów udzielania kredytu przez banki”. Celem głównym banku centralnego będzie zapewnienie wzrostu gospodarczego (oznacza to dalsze obniżki stóp procentowych) i zapewnienie odpowiedniego ubezpieczenia przeciwko ryzyku ograniczenia wzrostu. Oznacza to także, że kredyty będą droższe i mniej dostępne i taka sytuacja będzie się utrzymywać do czasu ustąpienia zagrożeń. Kształtowana dostępność i cena kredytów będą jednak ograniczać wzrost gospodarczy.

3. Sześć największych banków postanowiło uruchomić program pomocy najbardziej zadłużonym. Głównym założeniem planu "Lifeline" (ang. lina ratunkowa) jest wstrzymanie windykacji w stosunku do kredytobiorców, którzy zalegają ze spłatą rat powyżej 90 dni, i rozłożenie spłaty na większą liczbę rat. Plan ten stworzyły najbardziej zainteresowane banki, które razem udzieliły ponad 50% wszystkich kredytów hipotecznych w USA (Bank of America, JP Morgan Chase & Co, Citigroup, Countrywide Financial, Washington Mutual i Wells Fargo).W ostatnich pięciu-siedmiu latach podwoiło się zadłużenie Amerykanów pod zastaw nieruchomości do poziomu ponad 10 bln USD. Aż 20% wszystkich kredytów hipotecznych w USA udzielono osobom będącym na granicy zdolności kredytowej. W ostatnich latach stanowiły one nawet 40% wartości przyznawanych pożyczek hipotecznych. Wcześniej rząd przekonał banki do tego, aby zamroziły na pięć lat oprocentowanie kredytów wysokiego ryzyka. Pomoc miała dotyczyć tylko tych, którzy na razie spłacają raty kredytu, ale mieliby z tym kłopoty, gdyby oprocentowanie dalej rosło.