Tydzień 26/2006 (26.06-02.07.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 25/2006 (19-25.06.2006)

• W rankingu konkurencyjności Instytutu Rozwoju Zarządzania (IMD) w Lozannie Francja spadła z 30 na 35. W tej ocenie Niemcy są na24 miejscu, a Wielka Brytania na miejscu 21.
• Włochy zamierzają umożliwić Gazpromowi dostęp do swojego rynku dystrybucji gazu w zamian za udział w eksploatacji rosyjskich złóż gazu. To rozwiązanie umożliwi Gazpromowi rezygnację z usług pośredników. Włochy są drugim co do wielkości importerem rosyjskiego gazu ziemnego w UE. W 2005 roku Gazprom dostarczył Włochom 21,85 mld m sześc. tego surowca. Zdaniem komentatorów Rosja i Włochy "otworzyły nowy rozdział w sferze energetyki". Porozumienie podpisali R. Prodi i W. Putin. To ważny fakt, bo R. Prodi to były szef Komisji Europejskiej. Przy okazji Rosja i Włochy uzgodniły zasady współdziałania w sprawie irańskiego programu jądrowego. R. Prodi zaznaczył, że Iran jest dla Włoch partnerem handlowym numer jeden. Rosja i Włochy porozumiały się także co do współpracy w sferze wojskowej. Będą także współracowały w opracowaniu i produkcji samolotów na 75-100 miejsc (partnerami będą rosyjski koncern Suchoj i włoskiego koncernu Finmeccanica).
• W opinii rządu Francji Europa winna posiadać rezerwy gazu na poziomie 5 % rocznych potrzeb, aby zapewnić ciągłość dostaw rynkowych w przypadku nagłych przerw w dostawach.
• Brytyjski urząd regulacji energetyki ma zachować w latach 2007 - 2012 kontrolę cen nośników energii dostarczanych konsumentom przez cztery największe firmy. Chce też, by w tym okresie w modernizację sieci przesyłu gazu i prądu (w sieci dystrybucyjne) zainwestowano ponad 6 mld euro.
• Komisja Europejska prezentuje pogląd, że Microsoft nie wywiązał się z decyzji z marca 1994 roku, kiedy to nałożył na amerykański koncern kary i zobowiązania za nadużywanie dominującej pozycji na rynku. Miał zapłacić grzywnę i ujawnić konkurentom (odpłatnie)część swoich tajemnic technologicznych (kody źródłowe). Co prawda przed trybunałem w Luksemburgu trwa proces, w trakcie którego Microsofr chce unieważnić decyzje Komisji Europejskiej. Jednak do czasu, gdy trybunał nie ogłosi swojego wyroku obowiązuje decyzja KE i dlatego zapowiedziała wyznaczenie grzywny (2 mln /dzień) za nierespektowanie decyzji KE.
• W Wiedniu powstaje sekretariat Wspólnoty Energii, w perspektywie powstania największego na świecie rynku elektryczności i gazu. Jego zadaniem będzie organizacja bieżącej działalności Wspólnoty oraz prace analityczne dla Komisji Europejskiej
• Gazprom zbuduje gazociąg od Morza Czarnego przez Węgry do Austrii. To wspólne przedsięwzięcie rosyjskiego Gazpromu i węgierskiego MOL. Gazociąg Południowoeuropejski (taką będzie miał nazwę) to przedłużenie gazociągu Błękitny Potok przez Morze Czarne.
• Państwowy rosyjski koncern naftowy Rosnieft chce wejść na giełdę i podnieść kapitał sprzedając na giełdzie od 12,5 - 16,7 % wartości ok. 10 mld USD. Kapitalizacja firmy po emisji jest szacowana na 60 - 80 mld USD.
• Rosja rozwija swoja politykę energetyczną o nowe projekty związane energią jądrową. Zamierza połączyć swoje energetyczne spółki atomowe w jeden koncern państwowy o nazwie Atomprom. Wzorem dla organizacji nowego koncernu jest Gaprom. Zadaniem głównym jest przygotowanie energetyki nuklearnej do sprostania konkurencji na rynku światowym. Działalność Atompromu objęłaby całość wytwarzania energii atomowej, a także produkcję i wzbogacanie uranu oraz przygotowanie i eksport produktów jądrowych. Rozwój energetyki nuklearnej jest planowany w Wielkiej Brytanii, Finlandii, Francji, a także w Stanach Zjednoczonych.
• Gazprom prowadzi intensywna politykę konsolidacyjną na wewnętrznym rynku (ostatnio podjął decyzję o przejęciu 20% udziałów w drugiej w Rosji grupie gazowej Novatek). Ma największe na świecie udokumentowane zasoby gazu. Planuje ekspansję za granicą, chce zwiększyć swój udział w europejskim rynku z 25% do 30%. Chce inwestować w magazyny gazu, nowe rurociągi, sieci dystrybucji gazu.
• Ostatnio około 1 tys. pracowników VW zgodziło się odejść z pracy. Koncern zaproponował to 85 tys. ludzi z sześciu fabryk oferując odprawy od 40 do 195 tys. euro.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ODTRĄBIONO SUKCES, KUPILIŚMY MOŻEJKI, I JAK BYŁO DO PRZEWIDZENIA ZACZYNAJĄ SIĘ SCHODY

Podobno przysłowia są mądrością narodów. W naszym, polskim dorobku jest kilka trafnych przysłów, których nie powinniśmy nigdy zapominać. Jedno z nich przestrzega: nie chwal dnia przed zachodem słońca. Ale do rzeczy. Przez prawie pół roku toczyła się batalia o litewską rafinerię w Możejkach. Konkurowały tak potężne koncerny produkujące ropę jak rosyjski Łukoil, rosyjsko-brytyjski TNK-BP, czy kazachski KazMunaiGaz. Dwa pierwsze zaproponowały za udziały należące do Jukosa cenę 700-800 mln USD. Trzeci konkurent zaoferował sumę niewiele powyżej 1 mld USD. Każdy z nich miał dodatkowy atut: miał własną ropę!. Orlen zaproponował warunki zaporowe, nie do przyjęcia dla innych-znacznie silniejszych.

Wygrał, ostatecznie płacąc za 85% akcji litewskiej rafinerii w Możejkach ok. 2,3 mld USD (kupując od litewskiego rządu 31% akcji Możejek za 852 mln USD i 54% akcji od Jukosa za 1,49 mld USD). Razem z podjętymi zobowi­ązaniami inwestycyjnymi w rafinerię, PKN Orlen zainwestuje ok. 3,5 mld USD. Wygraną z tak potężnymi rywalami uznano za sukces szczególnie, że w pokonanym polu pozostały koncerny rosyjskie, co niektórym komentatorom tego kontraktu (którzy bardzo łatwo mieszają i mylą interesy biznesowe z polityką) bardzo się spodobało.

By ta transakcja sta­ła się teraz sukcesem musi mieć zagwarantowane dostawy ropy, a potrzeba jej rocznie ok. 10 mln ton. Długoterminowe umowy będą podpisane dopiero po sfinalizowaniu kon­traktów związanych zakupem Możejek, które przewidywane jest na trzeci, a nawet w czwarty kwartał br. Pisząc o tym zwracaliśmy uwagę na to, że wielką zagadką jest dziś przyszła postawa rosyjskich koncernów wobec dostaw ropy do Możejek. Mówiliśmy, że niełatwe będą rozmowy z potencjalnymi dostawcami rosyjskiej ropy i dysponentami rosyjskich rurociągów, co jest do przewidzenia, a co sygnalizowali eksperci. Dziś nie zmieniamy zdania: dostawa ropy do Możejek (a także do polskich i czeskich rafinerii Orlenu) to sprawa kluczowa! W kończącym się tygodniu w trakcie WZA Łukoilu w mediach ukazał się wywiad jednego z szefów tego koncernu, w którym znalazło się stwierdzenie, że ten koncern ma większy interes w dostawach ropy do Niemiec, Rumunii i Bułgarii, niż do Możejek... a przy okazji tej wypowiedzi prasa rosyjska komentując transakcję Orlenu wyrażała się jeszcze bardziej ostro. Nie można udawać, że nie ma tu niebezpieczeństwa ograniczenia, a nawet wstrzymania dostaw dla litewskiej rafinerii.

Przypominamy, że kilka lat temu, gdy Litwa sprywatyzowała Mażeikiu Naftę, głównym inwestorem stał się amerykański Williams. Wtedy to Łukoil też przegrał w przetargu, lecz ograniczył dostawy ropy na Litwę i ... Amerykanie sprzedali swoje udziały rosyjskiemu prywatnemu koncernowi Jukos. Dziś Jukos jest bankrutem i dlatego rafinerię wystawiono na sprzedaż.

Ponieważ transakcja zakupu Możejek jeszcze nie jest zakończona (zależy jeszcze od Komisji Europejskiej), więc oficjalnie nie ma jeszcze możliwości negocjowania kontraktów na dostawę ropy dla tej rafinerii. Możejki mają jeszcze ważny kontrakt i potwierdzone dostawy ropy do końca pierwszego półrocza 2007 r, ale co dalej? A przecież to nie tylko problem dostępu do ropy, ale także umowa z dysponentem rurociagów...

Nowym elementem w przewidywaniu rozwoju sytuacji może być informacja, że R. Krauze (twórca Prokomu) zainwestował spore środki w eksploatację pól naftowych w Kazachstanie, gdzie już są Czesi i Węgrzy. Mówi się też o planowanych inwestycjach w wydobycie ropy przez Orlen. Jednak Krauze (podobno wydobycie zacznie się w końcu 2006 roku) długo jeszcze będzie niezbyt liczącym się producentem ropy na rynku, a i droga inwestycji w złoża wybrana przez Orlen nie wydaje się łatwa i szybka...