Walka z korupcją: pomoże analiza danych

Przeczytaj także: Podatność na nadużycia i korupcję uzasadniona?

Programy antykorupcyjne w większości firm

Jak już wspomniano we wstępie, siedem na dziesięć dużych firm z Europy Środkowo-Wschodniej (z wyłączeniem tych, które należą do grup, których akcje notowane są na giełdach w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii) deklaruje posiadanie sformalizowanych programów antykorupcyjnych. W tej grupie 80% deklaruje także, że posiada odpowiednie programy informacyjne i szkoleniowe w zakresie przeciwdziałania działalności korupcyjnej.

Agnieszka Gawrońska-Malec, dyrektor w zespole zarządzania ryzykiem nadużyć w KPMG w Polsce, wyjaśnia, że w praktyce firmy przeważnie proponują zatrudnionym jednolite i dość ogólne szkolenia dotyczące obowiązujących praw i procedur. Niestety wydaje się, że w obecnych realiach nie są one wystarczające.

- Poza ogólną wiedzą potrzebne są także szczegółowe szkolenia, np. w formie warsztatów, dedykowane dla pracowników najbardziej narażonych na sytuacje korupcyjne, dotyczące identyfikowania zagrożeń, dopuszczalnych sposobów radzenia sobie z nimi, a także zarządzania ryzykiem w relacjach z dostawcami i odbiorcami. Niejednokrotnie, prowadząc szkolenia z tej tematyki, dowiadujemy się, że ogólne zasady i procedury dotyczące obszarów antykorupcyjnych stoją w sprzeczności np. z celami sprzedażowymi firmy. Silnie konkurencyjne środowisko sprzyja poszukiwaniom pozamerytorycznych czynników skłaniających nabywcę do określonych decyzji. Niezwykle ważne jest, aby pracownicy wiedzieli jak w praktyce przeciwdziałać takim zjawiskom – mówi Agnieszka Gawrońska-Malec.

Tymczasem w firmach amerykańskich i brytyjskich (lub notowanych na tamtejszych giełdach), które podlegają od wielu lat prawodawstwu antykorupcyjnemu (The U.S. Foreign Corrupt Practices Act, 1977 oraz UK Bribery Act, 2011) trudno znaleźć firmę nieposiadającą formalnego programu dotyczącego tej tematyki (w globalnym badaniu KPMG odsetek ten wyniósł aż 91%).

Aktywność regulatora, w szczególności tego zza oceanu, jest nieporównywalnie większa i bardziej dotkliwa w skutkach niż regulatorów europejskich. Dlatego też programy antykorupcyjne i przypisywany im priorytet są zupełnie inne. Nie można zapominać, że wiele przedsiębiorstw środkowoeuropejskich posiadających powiązania właścicielskie lub biznesowe ze Stanami Zjednoczonymi również tym regulacjom podlega. Tym samym powinny być one gotowe np. na audyty w tym zakresie – dodaje Agnieszka Gawrońska-Malec, dyrektor w zespole zarządzania ryzykiem nadużyć w KPMG w Polsce.

Ryzykowna współpraca

Największym wyzwaniem dla firm w obszarze przeciwdziałania korupcji jest odpowiednie zarządzanie relacjami biznesowymi z podmiotami trzecimi. Badanie wskazuje, że zaledwie 56% respondentów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej zarządza ryzykiem związanym ze współpracą z podmiotami trzecimi. Połowa firm posiada formalne procedury pozwalające na identyfikację podmiotów wysokiego ryzyka związanego z korupcją wśród pośredników i współpracowników. Jednakże niespełna 23% firm posiadających formalne programy antykorupcyjne komunikuje je swoim kooperantom, co stanowi znacząco niższy odsetek w porównaniu do respondentów podlegających regulacjom amerykańskim i brytyjskim (38%).