Cyfryzacja: wyzwaniem jest zarządzanie

Przeczytaj także: Jakie są kompetencje cyfrowe Polek?

Liczne są jednak także niepowodzenia. Dla przykładu, pl.ID (przebudowa rejestrów MSW i chipowy dowód osobisty) zapowiedziany w roku 2007 do dzisiaj nie spełnia oczekiwań, a problemem platformy ePUAP, której historia sięga roku 2004, jest mała liczba użytkowników przy dużych kosztach budowy i utrzymania.

Po drugie, zgodnie z Europejską Agendą Cyfrową do roku 2020 zapewnić powinniśmy powszechny dostęp do szybkiego Internetu przy jednoczesnym podnoszeniu świadomości dotyczącej wykorzystywania tego medium w szeroko rozumianym procesie edukacji społeczeństwa. Niezbędne są działania na rzecz zwiększania umiejętności cyfrowych i zapobiegania wykluczeniu cyfrowemu, pozwalające na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i stwarzające zasadniczo lepsze perspektywy zatrudnienia ludziom zarówno młodym, jak i z grupy 50+. W porównaniu do innych krajów członkowskich Unii nasza dzisiejsza sytuacja nie wygląda korzystnie – w dalszym ciągu daleko nam do liderów, a znacznie bliżej do takich państw jak Rumunia czy Bułgaria.

Po trzecie, aktywnie przeciwdziałać powinniśmy szerzącym się wszelkim odmianom cyberprzestępczości, w tym pornografii dziecięcej. Silny nacisk położyć należy na wzmocnienia polityki ochrony interesów użytkowników, m.in. w kontekście trwających w EU dyskusji na temat neutralności sieci, naruszania prywatności i ochrony danych osobowych oraz inwigilacji, wywołanej ostatnio ponownie za sprawą wydarzeń w paryskim tygodniku Charlie Hebdo.

Jak jest dzisiaj u nas?

Jeżeli Polska ma wykorzystać swój potencjał ludzki oraz szansę, jaką daje gospodarka oparta na wiedzy, niezbędna jest proaktywna polityka wspierająca dalekosiężną wizję rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz zapewniająca sprawną koordynację tego procesu. Pomimo podejmowanych prób, koordynację działań wspierających powstawanie społeczeństwa informacyjnego, a w jego ramach informatyzacji administracji państwowej, nie sposób dzisiaj uznać za odpowiadającą współczesnym wyzwaniom. Ważne elementy tego procesu są w Polsce niezwykle rozdrobnione i, co gorsze, administracyjnie bezpośrednio lub pośrednio podporządkowane wielu różnym resortom (MAiC, MSW, MZ, MF, MS czy MIiR).

Dla przykładu MAiC de-facto posiada bezpośredni nadzór jedynie nad Głównym Geodetą Kraju oraz Urzędem Komunikacji Elektronicznej (UKE). Ponadto resort ten poświęca z zasady więcej uwagi sprawom związanym z pierwszym słowem w swej nazwie (administracja), a znacznie mniej z drugim (cyfryzacja). Analizując możliwości sprawcze ośrodków kompetencyjnych i merytorycznych takich jak CSIOZ, CPI, COI, NFZ czy rejestry podległe Ministerstwu Sprawiedliwości oraz jednocześnie mapę kluczowych projektów informatycznych jak ePUAP, Cepik, Pesel, pl.id czy Paszport, pojawia się nam skomplikowany obraz działań wręcz domagających się przemyślanej koordynacji. Niestety, w tym złożonym procesie nie widać wyraźnie wiodącego ośrodka. Co gorsze, większość zależności i powiązań ma charakter polityczny (podległość w ramach struktur rządowych), a nie merytoryczny, co często zaburza proces decyzyjny i nadzorczy. Oczywiście skuteczność działania poszczególnych instytucji jest bardzo różna. Widzimy realizację niezwykle złożonych projektów w CSIOZ, ale także fatalną niemoc w realizacji flagowych przedsięwzięć w MSW. Do całości obrazu wspomnieć należy jeszcze o Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (PWPW), która z powodzeniem mogłaby koordynować wiele trudnych projektów informatycznych.