Budżet domowy 2008

Przeczytaj także: Budżet domowy 2007

Wzrost wydatków z jednej strony spowodowany był wzrostem cen znacznej części towarów – zwłaszcza żywności i transportu, a z drugiej strony dużym wzrostem wynagrodzeń przewyższającym wzrost cen. W związku z tym towary i usługi stały się dla znacznej części społeczeństwa (pomimo wzrostu cen) bardziej atrakcyjne.

We wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych wzrósł udział wydatków na użytkowanie mieszkania i nośniki energii, zwłaszcza w gospodarstwach pracujących na własny rachunek – o 1,3 p.proc. i emerytów – o 1,1 p.proc. Wzrosty odnotowano również w wydatkach wszystkich grup społeczno-ekonomicznych na same nośniki energii (zwłaszcza w gospodarstwach pracujących na własny rachunek – o 0,7 p.proc. i w gospodarstwach domowych emerytów o 0,6 p.proc.). Większy był także udział wydatków na transport w wydatkach ogółem, we wszystkich grupach gospodarstw zwłaszcza w gospodarstwach pracowników na stanowiskach robotniczych - o 0,9 p. proc. Wzrósł także udział wydatków na rekreację i kulturę, głównie w gospodarstwach rolników i pracowników na stanowiskach nierobotniczych (o 0,6 p.proc.). Spadek odnotowano jedynie w gospodarstwach pracujących na własny rachunek (o 0,6 p.proc.).

Obniżył się udział wydatków na łączność we wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych, zwłaszcza w gospodarstwach pracujących na własny rachunek o 0,5 p.proc.

Sytuacja dochodowa gospodarstw domowych jest czynnikiem wyraźnie różnicującym poziom i strukturę wydatków. Wyraża się to m.in. większym obciążeniem budżetów rodzin najuboższych wydatkami na zaspokojenie podstawowych potrzeb, tj. wydatkami na żywność i napoje bezalkoholowe oraz na stałe opłaty mieszkaniowe (opłaty na rzecz właścicieli, zaopatrywanie w wodę i inne usługi związane z zamieszkiwaniem oraz nośniki energii). W 2008 r. w budżetach 20% osób o najniższych dochodach w gospodarstwach domowych ogółem wydatki te stanowiły łącznie 53,1%, w gospodarstwach pracowników – 52,8%, a w gospodarstwach emerytów i rencistów – 58,3%. Wydatki podstawowe nie sięgały natomiast nawet połowy ogółu wydatków u 20% osób o najwyższych dochodach (w gospodarstwach ogółem – 32,6%, pracowników – 30,5%, emerytów i rencistów – 40,8%). W porównaniu do ubiegłego roku obciążenie budżetów rodzinnych podstawowymi wydatkami, zarówno rodzin najuboższych jak i najbogatszych uległo znacznemu obniżeniu odpowiednio w gospodarstwach domowych ogółem o 1,1 p.proc. i o 0,8 p.proc., w gospodarstwach pracowników o 1,5 p.proc. i o 0,7 p.proc. W najuboższych gospodarstwach emerytów i rencistów wystąpił wzrost o 2,3 p.proc., a w najbogatszych spadek o 0,5 p.proc.

W 2008 r. poziom przeciętnych miesięcznych wydatków 20% osób o najwyższych dochodach w gospodarstwach ogółem wyniósł 1673 zł na osobę i był 3,7-krotnie wyższy od poziomu wydatków 20% osób o najniższych dochodach. W gospodarstwach domowych pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym 20% osób najzamożniejszych wydało przeciętnie 2511 zł na osobę, tj. 4,6-krotnie więcej niż 20% osób najbiedniejszych, w gospodarstwach pracowników - 1663 zł na osobę, tj. 3,8-kronie więcej niż 20% osób najbiedniejszych, a w gospodarstwach emerytów i rencistów – 1601 zł na osobę, tj. 3,5-krotnie więcej.

W porównaniu z rokiem poprzednim w relacjach między poziomami wydatków osób najbogatszych i najbiedniejszych w gospodarstwach domowych ogółem, jak i w gospodarstwach pracowników oraz emerytów i rencistów nie odnotowano istotnych zmian.

Podobnie jak w dwóch poprzednich latach najmniejsze zróżnicowanie między osobami najzamożniejszymi a najbiedniejszymi dotyczyło wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe (1,9-krotna przewaga wydatków osób o najwyższych dochodach nad wydatkami osób najbiedniejszych). Znacznie większe różnice pomiędzy tymi grupami osób wystąpiły w odniesieniu do wydatków na towary i usługi nieżywnościowe, przy czym skala różnic zależała od grupy potrzeb i grupy społeczno-ekonomicznej gospodarstw (w gospodarstwach ogółem – około 4,6-krotna, w tym u pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym – około 5,8-krotna, u pracowników – około 4,7-krotna, u emerytów i rencistów – około 4,2-krotna, a u rolników 1,8-krotna).