Polska: wydarzenia tygodnia 24/2012

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 23/2012

• Analitycy Ministerstwa Gospodarki spodziewają się, że tegoroczny wzrost gospodarczy będzie na poziomie 3 proc. r/r, a produkcja przemysłowa wzrośnie o 4,6 proc.r/r.
• Największy amerykański koncern paliwowy Exxon Mobile rezygnuje z kontynuowania poszukiwania gazu łupkowego w Polsce. Przyczyną rezygnacji są niepowodzenia w próbnych odwiertach. Amerykanie dostali 6 koncesji, z których dwie wykorzystali sami, a po dwie odstąpili francuskiemu Totalowi i amerykańskiemu Huttonowi.
• Rząd przyjął założenia makroekonomiczne do budżetu państwa na przyszły rok. Przyjęto wzrost PKB o 2,9 proc., inflację na poziomie 2,7 proc., a deficyt budżetu nie wyższy niż 32 mld zł (w 2012 r. przyjęto, że deficyt nie może przekroczyć 35 mld zł). W aktualizacji programu konwergencji resort finansów pokazał, że wzrost w tym roku wyniesie 2,5 proc., a w przyszłym roku będzie na poziomie 2,9 proc. W 2014 r. nasz PKB ma wzrosnąć o 3,2 proc., a w 2015 r. o 3,8 proc.
• Niewiadomą jest dziś to, ile otrzymamy z nowego budżetu unijnego na lata 2014-2017. Możliwe są warianty: 80 mld, 75 mld, lub 67 mld euro? Ministerstwo Rozwoju Regionalnego chce wydać na takie działania, które tworzą miejsca pracy i przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. Jednak już dziś wiadomo, że mniejsze fundusze będą przeznaczone na transport (obecnie na budowę dróg i kolei wydajemy ponad 38 proc. wszystkich pieniędzy). Mniej środków ma trafić na ochronę środowiska i wspieranie efektywnego wykorzystania zasobów. Zyskają przedsiębiorcy, którzy tworzą i wprowadzają nowe produkty i rozwiązania. Poważny wzrost środków będzie przeznaczony na "kapitał ludzki". Będą zmiany w finansowaniu, częściej będzie pożyczało euro, niż dawało.
• W Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2012-15 rząd przedstawił drogę obniżania deficytu sektora finansów publicznych. Na koniec 2012 r. deficyt ten ma spaść do 2,9 proc. PKB (z 5,1 proc. na koniec 2011 roku), w 2013 r. do 2,2 proc. PKB, do 1,6 proc. PKB w 2014 i do 0,9 proc. w 2015. Relacja długu publicznego do PKB (liczona według metodologii krajowej, która nie uwzględnia zadłużenia Krajowego Funduszu Drogowego) ma w tym roku wynieść 50,5 proc. PKB, w przyszłym 49,2 proc. PKB, w 2014 r. - 47,6 proc. PKB, a w 2015 r. - 47,2 proc. PKB. Natomiast licząc według metodologii unijnej, poziom długu wyniesie odpowiednio w latach 2012-15: 53,5 proc.PKB, 52,5 proc. PKB, 50,6 proc. PKB, 49,7 proc. PKB.
• W przyszłym roku emerytury i renty będą znowu podwyższane procentowo. Jak wiadomo w tym roku obowiązywała waloryzacja kwotowa, a wszyscy dostali podwyżkę w takiej samej wysokości - po 71 zł. Tegoroczna zmiana dla osób otrzymujących świadczenia powyżej 1480 złotych nie zrekompensowała inflacji, co spowodowało, że rzecznik praw obywatelskich i prezydent zaskarżyli do Trybunału Konstytucyjnego. Już wiadomo, że w 2013 roku będą obowiązywały poprzednie reguły (emerytury będą więc rosły wszystkim o ustalony procent zależy on od inflacji i 20-proc. realnego wzrostu płac).
• Sąd ogłosił upadłość PBG i Hydrobudowy z możliwością zawarcia układu. W najbliższych dniach spodziewana jest decyzja w sprawie upadłości Aprivii. W opinii zainteresowanych firm bezpośrednią przyczyną decyzji były przeciągające się rozmowy z bankami na temat finansowania Grupy PBG.
• Zgodnie z rejestrami w NBP amerykańskie firmy do końca 2010 roku zainwestowały w Polsce 12,4 mld USD. Przed polsko-amerykańskim szczytem gospodarczym publikowane są optymistyczne prognozy dalszego rozwoju inwestycji z USA. Więcej od Stanów Zjednoczonych zainwestowały firmy zarejestrowane w Holandii, Niemczech, we Francji, Włoszech czy w Luksemburgu.
• Pojawiły się trudności w realizacji projektu zbudowania do 2025 roku dwóch elektrowni atomowych. PGE chce jednocześnie rozpisać przetarg na dostawę reaktora i poszukiwać partnera, który przejmie 49 proc. akcji elektrowni oraz wniesie swoje doświadczenie przy eksploatacji i finansowaniu projektu. Zainteresowanie wykazuje francuska firma EdF, która weźmie 49 proc. akcji pod warunkiem, że PGE wybierze francuski reaktor. Amerykańscy dostawcy reaktorów nie są zainteresowani byciem udziałowcami siłowni. Rozważa się powołanie do sfinansowania projektu konsorcjum wszystkich polskich państwowych firm energetycznych i ewentualnie KGHM.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ZATRUDNIENIE W GRUPIE 50+ W KRAJACH EUROPEJSKICH

Bezrobocie to obecnie chyba największy problem społeczno-gospodarczy Starego Kontynentu. Dziś stopa bezrobocia w Eurolandzie jest na poziomie 10,9 proc i jest najwyższa od chwili wprowadzenia europejskiej waluty. Trzeba mieć świadomość, że od skuteczności w rozwiązaniu tego problemu w dużym stopniu zależą nastroje społeczne i możliwość dalszego reformowania gospodarki, w tym społeczne przyzwolenie na wprowadzanie niekiedy nawet bolesnych rozwiązań. Dziś problemem szczególnym jest zatrudnienie ludzi młodych, w której to grupie poziom bezrobocia jest najbardziej dotkliwy (w Grecji i w Hiszpanii sięga 50 proc.).

Politycy mają też drugi problem, a jest nim zagrożenie finansów publicznych w zwiazku z rosnącym ich obciążeniem, a co jest konsekwencją przemian demograficznych. Wzrasta średnia długość życia i niezbędne staje się podniesienie wieku emerytalnego. To jednak wymaga stworzenia warunków, które sprzyjać będą zatrudnianiu ludzi w wieku zaawansowanym.

Z powyższego wynika wniosek, że jednym z naczelnych zadań jest dziś tworzenie nowych stanowisk pracy, a to można zrealizować przez wzrost gospodarczy.

Stąd w ostatnich miesiącach prace nad nową koncepcją europejskiej polityki antykryzysowej, która oprócz cięć w wydatkach budżetowych, ma teraz zawierać czynniki prowzrostowe, które umożliwią tworzenie nowych miejsc pracy.

Ważnym problemem staje się też stworzenie takich instrumentów prawnych, które wprowadzane na rynku pracy, by sprzyjać zatrudnianiu ludzi w wieku 50+.

Rozpatrując ten problem politycy myślą w kategoriach politycznych. Ludzie w tym wieku stanowią nie tylko coraz większą część społeczeństwa, ale i elektoratu wyborczego. Nic więc dziwnego, że rządzący mają poważny problem, a więc jak kierować procesem reformowania gospodarki i rynku pracy, by nie ryzykować utratą władzy...

Skoncentrujmy teraz uwagę na problemie podwyższania wieku emerytalnego i działaniach umożliwiających zatrudnianie ludzi w wieku 50+.

HISZPANIA

Wiek emerytalny kobiet i mężczyzn w 2011 roku podniesiono do 67 lat (podniesienie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn o dwa lata, będzie wprowadzane w życie stopniowo do 2027 r. wydłużając go od 2013 r. co roku przeciętnie o 1,5 miesiąca). Ustalono, że pełna emerytura przysługuje po przepracowaniu 37 lat. Pracy zawodowej po 67 roku życia ma sprzyjać utrzymywanie za każdy dodatkowy rok dodatkowej premii w wysokości 2 proc. emerytury.

Kobietom wlicza się do lat pracy dwa lata urlopu wychowawczego, a osobom z wyższym wykształceniem - dwa lata praktyk i stypendiów z okresu studiów.

Rząd przewiduje wprowadzenie w najbliższym czasie kolejnych zmian umożliwiającą pracę zawodową emerytów bez utraty prawa do emerytury.

Firmy zatrudniające pracowników juz w wieku 45+ uzyskują ulgi finansowe. Zatrudnianiu osób w grupie wiekowej 45+ mają sprzyjać ulgi finansowe. Za bezterminowe zatrudnienie osoby w wieku 45-55 lat, państwo pokrywa wówczas 50 proc. kwoty ubezpieczenia społecznego w ciągu pierwszego roku pracy i 45 proc. przez pozostałe lata. W przypadku zatrudnienia osób w wieku 55-65 lat, państwo opłaca 55 proc. kwoty ubezpieczenia społecznego za pierwszy rok i 50 proc. przez resztę lat.

Władze regionalne realizują na swoich terenach "Plan 45 Plus". Regionalne działania w ramach programu Plan 45+ związane są z pomocą w dokształceniu i w przekwalifikowywaniu się. Są też przyznawane subsydia, jeśli ktoś przenosi się do pracy poza miejscem zamieszkania. Możliwa jest też pomoc finansową w samozatrudnieniu, jeśli jest to związane z utworzeniem dodatkowo co najmniej jednego miejsca pracy.

SZWECJA

W Szwecji od wprowadzenia reformy emerytalnej (2003r.) nie istnieje takie pojęcie jak "wiek emerytalny". Wcześniej dla kobiet i mężczyzn wynosił on 65 lat. Uzyskanie prawa do emerytury jest zależne od spełnia wymogów dotyczących stażu pracy. Wynika z nich, że można zostać emerytem już w wieku 61 lat i otrzymywać niewielkie świadczenie.

Na wysokość emerytury ma wpływ wykazany każdy rodzaj pracy. Możliwe jest łączenie pobierania świadczenia z pracą w dowolnej proporcji lub czasowe zawieszenie emerytury na okres pracy.

Od ukończenia 65. roku życia przysługuje minimalna emerytura gwarantowana przez państwo. To świadczenie otrzymuje każdy, kto mieszka w Szwecji, nawet jeśli nie ma stażu pracy lub uzyskana emerytura na podstawie dotychczasowej pracy jest bardzo niska.

Do przyjmowania do pracy osób po 55 roku życia, a pozostających dłuższy czas bez pracy ma zachęcać pracodawców zwolnienie firmy z płacenia połowy składek za pracowników przez okres dwukrotnie dłuższy niż byli oni bezrobotni, ale maksymalnie przez 10 lat.

Przepisy pozwalają pracującym seniorom zachować większą część dodatku na mieszkanie, przysługującego gorzej sytuowanym emerytom powyżej 65. roku życia.

Rząd dwukrotnie obniżył podatek dla osób pracujących, dodatkowo pozwalając zarobić więcej osobom powyżej 65. roku życia.

Ostatnio przedstawiciele rządu mówią o konieczności kontynuowania pracy nawet do 75 roku życia...

NIEMCY

Zatrudnianie starszych pracowników po 50. roku życia uznano za priorytetowe dla powodzenia reformy emerytalnej w Niemczech. Wynika to z faktu, że do 2030 roku liczba osób od 20. do 64. roku życia, zmniejszy się o 6,5 miliona, ale równocześnie o 5,5 miliona wzrośnie liczba osób w wieku powyżej 64 lat.

Działania związane z aktywizacją zawodową ludzi starszych są prowadzone od początków poprzedniej dekady. Dotychczasowe wyniki uznano za pozytywne, bo w rezultacie od 2000 roku odsetek osób w wieku od 55 do 64 lat, które pracują zawodowo zawodowo, wzrósł z 38 do 54 proc.

Ustawowo do 2029 roku wiek emerytalny w Niemczech będzie stopniowo wzrastać z 65 do 67 lat. By zaktywizować zawodowo osoby starsze, od 2005 roku realizowany jest program "Perspektywa 50plus". Jego głównym celem jest pobudzenie ludzi w wieku dojrzałym do wydłużenia okresu swojej aktywności zawodowej, ale też do zmiany mentalności pracodawców. W jego ramach rząd wspiera regionalne inicjatywy na szkolenia zawodowe i dopłaty do kosztów pracy.

Powstała ogólnokrajową sieć doradców, którzy mają wspierać przedsiębiorstwa w przystosowaniach do zmian na rynku pracy, powstał też portal pośrednictwa pracy, na którym mogą rejestrować się osoby po 50. roku życia, które poszukują pracy oraz pracodawcy. Prowadzone są działania mające na celu zmianę nastawienia pracodawców do pracowników starszych zachęcając ich, aby inwestowali w ich rozwój, w szkolenia, podnoszenie kwalifikacji i w przekwalifikowanie.