Dostępność - walor niezbędny witryny

Przeczytaj także: Dostępność strony internetowej ważna dla 68% internautów w Polsce

W PRAKTYCE

Jednym z pierwszych badań dostępności na naszym rynku było badanie poziomu dostępności serwerów medialnych. Badanie zrealizowane przez Global eMarketing S.A. (obecnie Gemius S.A.) towarzyszyło raportowi "Tradycyjne Media w Sieci" opublikowanemu w roku 2002 przez firmę I-metria SA. W badaniu przyjęto opisaną tu metodologię, czyli punktem wyjścia do dokonania pomiaru było wybranie dla każdego z 22 serwisów jednego elementu graficznego (pliku gif) o wielkości 9 kB znajdującego się na tym samym serwerze, co sam serwis. Najczęściej były to elementy tworzące graficzną kompozycję strony, takie jak logo czy duże buttony. Wartość 9 kB była wynikiem kompromisu pomiędzy maksymalną wielkością pliku akceptowalną dla użytkownika dysponującego łączem niskiej jakości (np. tradycyjnym modemem) a pewną minimalną wielkością gwarantującą wiarygodność pomiaru. W ten sposób powstała lista 22 elementów graficznych o zbliżonej wielkości. Na monitorach losowo wybranych internautów, którzy odwiedzili strony monitorowane przez system GeMius, otwierało się okno przeglądarki. Kod html generowany był na bieżąco w ten sposób, że pojawiały się w nim odnośniki do czterech losowo wybranych z listy elementów graficznych, które następnie ładowały się w otwartym okienku.

W trakcie badania zarejestrowano następujące dane:

• czas ściągnięcia elementu graficznego,
• numer IP użytkownika,
• godzinę dokonania pomiaru.

Każdy z elementów graficznych wyświetlony był w różnych porach doby i dniach tygodnia, w sumie ok. 2800 razy. Ten sam element pojawiał się u użytkowników dysponujących różnymi typami łączy i przeglądarek internetowych, co pozwoliło wyeliminować wpływ tych czynników na wiarygodność pomiaru dostępności serwisów.

Rezultaty badania zobrazowano za pomocą indeksu dostępności, który liczony był wg wzoru (średni czas w danej kategorii/czas dla konkretnego przypadku x 100), np. średni czas dostępu w całym tygodniu dzielony przez czas dostępu we wtorek; im wyższy indeks, tym krótszy czas dostępu. Różnice między najlepszymi i najgorszymi pod względem poziomu dostępności serwisami były bardzo duże – sięgały 50 pkt i musiały mieć wpływ na komfort korzystania z serwisów przez internautów.

Ciekawe informacje płynęły z dobowego rozkładu dostępności, np. następował wyraźny spadek poziomu dostępności w godzinach nocnych. Sytuacja taka spowodowana była głównie dwoma czynnikami:

• większym udziałem połączeń typu dial-up w godzinach nocnych, kiedy znaczna większość internautów to użytkownicy domowi,

• zmianami dokonywanymi na serwerach w związku z cykliczną wymianą treści.

Badanie ujawniło też stosunkowo duże różnice w poziomie dostępności serwisów medialnych wynikające z geograficznego rozproszenia internautów. Różnica między najlepszym a najgorszym województwem wynosiła aż 40 pkt (średnia wartość to 100 pkt). Najgorsze wskaźniki dostępności dotyczyły województw oddalonych od głównych centrów, w których fizycznie umiejscowione są serwery medialne.