Tydzień 50/2009 (07-13.12.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 49/2009 (30.11-06.12.2009)

• W Kopenhadze trwa szczyt klimatyczny. W tym spotkaniu uczestniczy ponad 30 tys. gości i delegacji ze 192 państw. W Brukseli kolejny szczyt przywódców UE podjął decyzję o przeznaczeniu 7,2 mld euro na pomoc najbiedniejszym krajom, które walczą ze skutkami globalnego ocieplenia. Składka ma charakter dobrowolny i będzie dotyczyła lat 2010-2012.
• Niemiecka produkcja przemysłowa w październiku spadła o 1,8% m/m (we wrześniu produkcja przemysłowa wzrosła o 3,1%), ale też o 2,1% spadły także zamówienia. W ujęciu rocznym produkcja zmalała o 12,4% r/r.
• Według rządu gospodarka Wielkiej Brytanii skurczy się w tym roku o 4,75% r/r (to już szósty kwartał kurczenia się gospodarki). W okresie 2009 i 2010 rząd będzie musiał pożyczyć 178 mld funtów.
• Banki centralne Szwajcarii i Wlk. Brytanii nie podniosły stóp procentowych, w ten sposób sprzyjają pobudzeniu gospodarek.
• W III kwartale wzrost PKB Szwajcarii wyniósł 0,3%, główna stopa mieści się w przedziale zaledwie od 0 do 0,75%, a stopa bezrobocia jest na poziomie 4,1%. Eksport, a tym samym wzrost gospodarczy hamuje wysoki kurs franka.
• Dług publiczny Grecji w 2009 wzrośnie do 112,6% PKB, a w 2011 r. może przekroczyć 135% PKB. To poważne zagrożenie dla stabilności kraju. Po opublikowaniu tej informacji agencje ratingowe obniżyły ocenę wiarygodności kraju. W latach 2002-06 Grecja utrzymywała deficyt na poziomie średnio 5,2% PKB, chociaż średni wzrost gospodarczy w tym czasie wynosił 4,1%.
• W III kw. br PKB Czech zmniejszyło o 4,1% r/r, a Węgier o 7,5% r/r.
• W 2009 roku rząd Węgier obciął wydatki publiczne o ponad 3 mld euro, bo to było warunkiem otrzymania 25 mld USD pożyczki od Międzynarodowego Funduszu Walutowego. W przyszłym roku zadłużenie publiczne może sięgnąć tam 80% PKB.
• Rozmowy na szczycie Rosji i Białorusi zakończyły się decyzją o niższych cenach dostaw ropy i gazu (zrezygnowano z cła) i kredytem w wysokości 4 mld USD dla Mińska.
• MFW w nadzwyczajnym trybie udzielił Ukrainie pożyczki w wysokości 2 mld USD na zapłatę za rosyjski gaz (w październiku MFW wstrzymał wypłatę 3,8 mld USD kolejnej transzy kredytu, bo Kijów nie wypełnił zobowiązań dot. reformowania gospodarki).
• Volkswagen kupił za 3,9 mld euro 49,9% akcji Porsche - swojego największego udziałowca, a resztę akcji producenta sportowych aut VW chce przejąć za dwa lata. Wcześniej przez cztery lata to Porsche zabiegało o przejęcie kontroli nad VW, ale ta akcja nie udała się i firma została przejęta przez rywala.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ZAGROŻENIE ZMIANAMI DEMOGRAFICZNYMI

We wszystkich nie tylko rozwiniętych krajach unijnych narastają problemy związane z starzeniem się społeczeństw. Utrzymanie na obecnym poziomie warunków dotyczących funkcjonowania funduszy emerytalnych i ustawowej pomocy zdrowotnej grozi załamaniem się obecnych systemów. Według Banku Światowego jeśli nic się nie zmieni, to za 20 lat fundusze emerytalne nie będą miały środków, by wywiązać się z zobowiązań. Już dziś rządy są zmuszone do dopłacania z budżetów na emerytury. Analitycy zwracają uwagę na to, że działając w obecnym systemie prawnym dziura w systemie emerytalnym wzrośnie w tym okresie (20 lat) o więcej niż trzy razy. Mechanizm jest tu prosty, bo wzrasta średni czas życia i rośnie liczba emerytów, a równocześnie maleje liczba młodych, rozpoczynających pracę i maleją wpływy ze składek. Według tych prognoz, w ciągu najbliższego półwiecza liczba ludzi po przekroczeniu obecnej granicy wieku emerytalnego wzrośnie o 80%, a liczba pracujących spadnie o 18%!

Powyższe tendencje dotyczą także Polski. Według analiz dziś na jednego emeryta przypada czterech pracujących. Za dwadzieścia lat będzie to już tylko... dwóch. To skutek starzenia się społeczeństwa i niskiego przyrostu naturalnego.

Składki na fundusze emerytalne to inwestycja w dalszą przyszłość, a dziś szereg krajów przeżywa kłopoty budżetowe i podejmują decyzje dot. np. obniżenie składki na prywatne fundusze emerytalne. Pojawiają się informacje, że także polski rząd zamierza zmniejszyć OFE z 7,3% do 3% i przygotowuje w tym zakresie stosowną ustawę...

Nie ulega wątpliwości, że w najbliższym okresie w unijnych krajach niezbędne będzie wydłużenie wieku emerytalnego, zrównania go dla mężczyzn i kobiet, a także stworzenie warunków dla indywidualnego oszczędzania na emeryturę. W ciągu ostatniej dekady decyzję o częściowym zniesieniu przywilejów podjął obecny rząd (straciło je ok. 900 tys. osób). Jednak w dalszym ciągu szczególnie korzystne systemy emerytalne mają liczne grupy zawodowe (np. mundurowi, rolnicy, górnicy, sędziowie, prokuratorzy), które trzeba będzie ograniczyć...