Tydzień 45/2008 (03-09.11.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 44/2008 (27.10-02.11.2008)

• Prestiżowa agencja ratingowa Fitch przewiduje, że w 2009 roku PKB największych światowych mocarstw gospodarczych skurczy się o 0,8% i będzie to najgorszy wynik od czasów II wojny światowej, a światowy wzrost gospodarczy spowolni do ledwie 1%. Agencja ratingowa Fitch w swoim najnowszym raporcie podała, że gospodarki krajów strefy euro w przyszłym roku skurczą się o 0,6%, przy czym w Stanach Zjednoczonych spadek PKB aż o 1,2%, a gospodarka Wielkiej Brytanii skurczy się o 1,4%. Wzrost gospodarczy w Chinach spowolni w 2009 r. do 7% i będzie to najniższy poziom od 20 lat.
• Według Departamentu Pracy stopa bezrobocia wzrosła do 6,5% (6,1% we wrzesniu) i jest to największy wzrost od marca 1994 roku.
• Trwaja przygotowania do szczytu G20, którego celem jest integracja sił czołowych krajów świata z globalnym kryzysem.
• Bank centralny Japonii obniżył w piątek stopy procentowe o 0,2 pkt proc., do poziomu 0,3%. Chce w ten sposób ratować gospodarkę przed skutkami światowego kryzysu finansowego. W gronie największych światowych gospodarek Japonia jest krajem, w którym stopy procentowe są najniższe.
• Przyjęty przez Kongres program ratunkowy przewiduje przekazanie 700 mld USD bankom, zmagającym się ze skutkami zapaści rynku kredytów. Za pieniądze te państwo otrzyma udziały w bankach, których wartość powinna wzrosnąć w miarę poprawy koniunktury. Łacznie w ciagu czwartego kwartału rząd USA zaciągnie kredyty w wysokości 550 mld USD. Według prognoz ekspertów w pierwszym kwartale 2009 roku trzeba będzie pożyczyć dalsze 368 mld USD.
• Agencja ratingowa Fitch przewiduje też, że w Stanach Zjednoczonych bezrobocie wzrośnie z obecnego poziomu do 7,8% w 2009 r. i 8,3% w 2010 r. (obecnie już 6,5%). W strefie euro stopa bezrobocia wzrośnie do 9,3% w 2010 r. z obecnego poziomu 7,5%.
• Prezydent Uzbekistanu Isłam Karimow oświadczył, że jego kraj będzie w dalszym ciągu eksportował swój gaz do Rosji i nie szuka alternatywnych klientów, np. w Europie. Uzbekistan rocznie eksportuje 17 mld m³ sześciennych gazu, a w najbliższych latach oczekuje się wzrostu do 25 mld.
• Japoński koncern Toyota, największy światowy producent samochodów, ogłosił, iż jego tegoroczny zysk z działalności operacyjnej będzie najniższy od 13 lat i w porównaniu z poprzednim rokiem finansowym zysk za 12 miesięcy do marca 2009 roku spadnie o 74% do 6,1 mld USD. Po raz ostatni tak niski zysk koncern odnotował w roku finansowym 1995/96.
• Amerykański koncern samochodowy General Motors zanotował w październiku 45-procentowy spadek sprzedaży w USA. Był to dla GM najgorszy miesiąc od II wojny światowej.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WASZYNGTOŃSKI SZCZYT G20 JAKO ASPIRYNA NA ŚWIATOWY KRYZYS

W połowie listopada w Waszyngtonie odbędzie się szczyt G20, a więc Unii Europejskiej i 19 czołowych co do wielkości swojej gospodarki krajów rozwiniętych i rozwijających się. To spotkanie jest realizacją uzgodnień poczynionych w trakcie niedawnych rozmów przeprowadzonych przez inicjatora szczytu - prezydenta Francji i przewodniczącego Komisji Europejskiej z prezydentem G.W. Bushem. Ma to być pierwszy z kilku kolejnych takich szczytów poświęconych poszukiwaniu nowych rozwiązań regulujących światową gospodarkę.

Przygotowaniami do tego szczytu z unijnej strony kieruje N. Sarkozy, który obecnie przewodzi Unii Europejskiej. Francja przygotowała szereg propozycji, które mają stać się unijnym wkładem na to spotkanie w Waszyngtonie, które w głównej swojej części ma być poświęcone przebudowie światowych finansów (mówi się o "nowym Bretton Woods"). Waszyngtoński szczyt poprzedziło brukselskie spotkanie ministrów finansów, a następnie nieformalny szczyt przywódców 27 unijnych krajów w czasie którego Francja zaproponowała, by w dyskusjach przygotowawczych Unia skoncentrowała się na takich działaniach jak regulacja i nadzór finansowy, przejrzystość rynków, powiązanie ryzyka podejmowanego przez bankowców z ich wynagrodzeniami, a także współpraca międzynarodowa. Jej zdaniem Unia powinna działać na rzecz „wzmocnienia obecnej architektury finansowej w ramach instytucji międzynarodowych”.

Ten pierwszy szczyt wydaje się być kluczowym, bo powinien nakreślić obszar spraw, które winny być wspólnie rozwiązane i winien być silnym impulsem dla wspólnej intensywnej pracy nad koncepcją zmian. Wydaje się, że inicjatywa jest dziś po stronie unijnej, bo trudno liczyć na nią po stronie amerykańskiej administracji (zajętej głównie gospodarka USA), która kończy swoją kadencję, jest w trakcie wprowadzania w „tajemnice kuchni” nowej ekipy i zajmuje się głównie problemami w gospodarce amerykańskiej.

Paryż proponuje rozważenie w trakcie szczytu szerokiego wachlarza tematycznego. W pierwszej kolejności proponuje wzmocnienie transparencji tak, aby „żaden rynek ani żadne centrum finansowe nie uniknęło regulacji ani kontroli". Sugeruje też podjęcie działań na rzecz ograniczenia ryzyka na rynkach finansowych. Wynika to stąd, że Francja krytykuje istniejące obecnie zachęty do podejmowania nadmiernego ryzyka, w celu osiągnięcia krótkoterminowych zysków.

Francja proponuje m.in. „wprowadzenie kodeksu postępowania ws. wynagrodzeń, które obecnie premiują traderów podejmujących nadmierne ryzyko. Chce też rewizji zasad księgowości oraz stworzenia informacyjnej sieci wczesnego ostrzegania o zagrożeniach dla stabilności makroekonomicznej, która na stałe łączyłaby Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) z krajowymi organami kontroli czy bankami centralnymi”.

Ważnym elementem francuskich koncepcji jest wzmocnienie światowych instytucji finansowych (w tym MFW i BŚ) tak, by udoskonalić ich bieżącą współpracę i uniknąć przyszłych kryzysów. Mają temu służyć proponowane zmiany organizacyjne (w tym ocena i wybór władz) oraz zmiany w instrumentach będących w dyspozycji tych instytucji, które umożliwią natychmiastową reakcję i pomoc krajom w przypadku nagłego przerwania przepływu kapitałów. Proponuje też, aby uaktywnić przewidziane w statucie MFW "kolegium" ministrów, które mogłoby przejąć działania istniejącego w jego ramach Międzynarodowego Komitetu Walutowego i Finansowego.

Jeśli chodzi o G8 proponuje się rozszerzenie jej o państwa odgrywające coraz większą rolę gospodarczą i pretendujące do roli przyszłych potęg gospodarczych. Francja proponuje też przyspieszenie działań w sprawie liberalizacji światowego handlu (katarska runda) i apeluje o kompromis w tych negocjacjach.

Europa zaproponuje także w pakiecie tematów do dyskusji w trakcie szczyty G20 sprawy związane ze zmianami klimatycznymi i z dążeniem do osiągnięcia celów milenijnych (chodzi tu o wsparcie najbiedniejszych krajów).