Wskaźniki demograficzne: fakty, które myli świat

Przeczytaj także: Indeks niewiedzy. Zobacz, jak bardzo myli się opinia publiczna

7. Populacja poniżej 14 roku życia: Jednocześnie prawie w każdym kraju przeszacowywano udział grupy wiekowej poniżej 14 roku życia. Średni podawany udział dla wszystkich krajów wynosił 29%, natomiast w rzeczywistości jest to 20%. Jednym wyjątkiem okazał się Izrael, kraj z relatywnie młodym społeczeństwem, niedoceniający udziału tych osób.
8. Kobiety w parlamencie: W prawie żadnym z krajów objętych badaniem kobiety nie są reprezentowane w niższej izbie parlamentu w stopniu zbliżonym do udziału mężczyzn. Najmniej do równowagi płci brakuje w Szwecji, gdzie kobiet w parlamencie jest 44%, natomiast najwięcej w Brazylii, na Węgrzech i w Japonii, gdzie w niższej izbie parlamentu zasiada tylko 10% kobiet. W 13 krajach rozbieżność oszacowania i rzeczywistej proporcji była stosunkowo niska i nie przekraczała 3 pkt. procentowych. W kilku krajach – Meksyku, Hiszpanii i Belgii, gdzie rzeczywisty udział kobiet w parlamencie jest stosunkowo wysoki, respondenci w małym stopniu są tego świadomi. Natomiast w takich krajach jak Kolumbia, Rosja, Indie i Brazylia uważa się, że udział kobiet jest znacznie większy niż ma to miejsce w rzeczywistości.
9. Zatrudnienie kobiet: Badani w większości krajów dość dobrze szacowali odsetek ko-biet aktywnych zawodowo: w 10 krajach odchylenie od rzeczywistych statystyk nie przekraczało 3 pkt. procentowych. Było też kilka krajów wyróżniających się mniejszą wiedzą: w Izraelu znacząco niedoszacowywano udziału pracujących kobiet (o 29 pkt. proc.), podczas gdy w Indiach, Meksyku, Południowej Afryce i Chile wyobrażenie na temat aktywności zawodowej kobiet okazało się znacznie przesadzone.
10. Mieszkanie na wsi: Prawie we wszystkich krajach objętych badaniem przeszacowywano odsetek populacji zamieszkującej na obszarach wiejskich. Średnia oszacowania wyniosła 38%, podczas gdy rzeczywisty udział tej ludności to 23%. Japończycy najbardziej przeceniali ten udział – 56% w stosunku do rzeczywistego udziału wynoszącego 7%, podczas gdy Indie i Serbia, mające jednocześnie najwyższy odsetek ludności mieszkającej na wsi, także w największym stopniu nie doszacowywały go. Największą dokładnością (-2 pkt. proc.) wykazali się tu respondenci z Polski.
11. Dostęp do Internetu: Występuje wyraźny podział krajów ze względu na szacowanie dostępu do Internetu. Podczas gdy w większości krajów, w których faktycznie jest on relatywnie wysoki nie doszacowuje się go, to w krajach rozwijających, o słabym dostępie, respondenci znacznie go przeceniają. Badanie było realizowane za pośrednictwem ankiety internetowej, dlatego też wyniki tego badania pokazują, jak Internauci generalizują swoje doświadczenia na całą populację. Na przykład respondenci w Indiach szacują dostępność Internetu w tym kraju na 60%, a tylko 19% mieszkańców ma do niego faktyczny dostęp. Duże przeszacowanie dostępu miało także miejsce w Peru i Chinach.

Pełne wyniki “Wskaźnika niewiedzy” wyliczonego przez Ipsos znajdują się w poniższej tabeli. Meksyk i Indie otrzymują wątpliwy zaszczyt bycia liderami rankingu niewiedzy w odniesieniu do badanych zagadnień, natomiast Koreańczycy, a w dalszej kolejności Irlandczycy i Polacy okazali się być w nich najbardziej zorientowani.

Dostrzec można pewne regionalne prawidłowości w prezentowanych danych – na przykład kraje Ameryki Łacińskiej były bardziej niedokładne w swoich szacowaniach, niż kraje europejskie – ale to nie tłumaczy wszystkich wyników. Nowa Zelandia, należąca do krajów rozwiniętych, okazała się bardzo mało dokładna w swoich ocenach, podczas gdy Chiny znalazły się po przeciwległej stronie skali, wchodząc do pierwszej piątki krajów mających wiedzę najmniej rozmijającą się ze stanem rzeczywistym.

Nasza percepcja rzeczywistości w dużym stopniu kształtowana jest przez masową komunikację. Tematy często podnoszone prowadzą do przeceniania występowania zdarzeń, któ-rych dotyczą. Słyszymy o starzejącym się społeczeństwie, co jest faktem, i jednocześnie bardzo przeceniamy średnią wieku w Polsce. Dodatkowo na percepcję nakłada się poczucie subiektywnej ważności i poczucie zagrożenia wywoływanego przez dane zjawisko. Na przykład na ocenę skali imigracji do Polski wpływa ładunek emocji związanych z obawami, jakie napływ imigrantów może powodować. Nasze obawy skrzywiają percepcję, a nieadekwatna wiedza o rzeczywistości te obawy może jeszcze zwrotnie powiększać. Dlaczego z kolei problem nadwagi i otyłości wydaje nam się mniej powszechny, niż ma się to w rzeczywistości? Znowu odnosząc się do obaw i poczucia subiektywnej ważności można domniemywać, że problemu nadwagi specjalnie się nie boimy – komentuje Krzysztof Chmielewski z Ipsos

Informacje o badaniu

Prezentowane wyniki pochodzą z badania Perils of Perception, przeprowadzonego przez Ipsos Mori pomiędzy 1 i 16 października 2015 roku, które objęło łącznie 25 556 respondentów.

Badanie przeprowadzone zostało w 33 krajach na całym świecie za pośrednictwem systemu Ipsos Online Panel w Argentynie, Australii, Belgii, Brazylii, Kanadzie, Chile, Chin, Kolumbii, Francji, Niemczech, na Węgrzech, Indii, Irlandii, Izraelu, Włochach, Japonii, Meksyku, Czarnogórze, Holandii, Nowej Zelandii, Norwegii, Peru, Polsce, Rosji, Arabii Saudyjskiej, Serbii, Republice Południowej Afryki, Korei Południowej, Hiszpanii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Turcji i Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Po około 1000 osób zostało zbadanych w Australii, Brazylii, Kanadzie, Chinach, Francji, Niemczech, Irlandii, Włoszech, Japonii, Serbii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Czarnogórze, Holandii, Szwecji, Norwegii i Stanach Zjednoczonych Ameryki. Po oko-ło 500+ osób zbadano w pozostałych krajach.
Dane zostały zważone zgodnie z profilem populacji kraju. Rzeczywiste dane dla każdego pytania zostały zaczerpnięte z różnych i sprawdzonych źródeł.