Pomoc publiczna w Polsce 2004

Przeczytaj także: Pomoc publiczna w Polsce 2007

Według „Raportu o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2004 roku” ogólna wartość pomocy udzielonej przedsiębiorcom wyniosła w ubiegłym roku 16,4 mld zł, czyli 1,9 proc. Produktu Krajowego Brutto. Jest to znaczący spadek w porównaniu z rokiem 2003, kiedy wysokość wsparcia wyniosła aż 28,6 mld zł (3,5 proc. PKB).

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który opracowuje roczne raporty na temat wielkości i form pomocy publicznej, zwraca uwagę na fakt, że instytucjami, które udzielają blisko trzy czwarte wsparcia są: urzędy skarbowe i celne (3,2 mld zł), Minister Skarbu Państwa (1,1 mld zł), Minister Gospodarki i Pracy (1 mld zł) oraz Prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (958 mln zł). Do tego należy dodać, że w ramach pomocy w sektorze transportu Minister Finansów udzielił ok. 3,7 mld zł wsparcia.

Pomoc horyzontalna (czyli wsparcie konkretnych celów) udzielona w roku 2004 wyniosła 4,4, mld zł, z czego największą część udzielono na restrukturyzację – 3,6 mld zł i zatrudnienie – 537 mln zł. Wartość pomocy horyzontalnej w ubiegłym roku była wyższa o ponad 1,6 mld zł od wartości wsparcia tego rodzaju udzielonego w roku 2003.

Wartość pomocy sektorowej wyniosła 2,8 mld zł (w 2003 roku: 20 mld zł) z czego cztery piąte stanowiła pomoc restrukturyzacyjna dla górnictwa. Jedną piątą wsparcia uzyskało budownictwo okrętowe, także w celu restrukturyzacji.

Większość z 659 mln zł przyznanych w 2004 roku w ramach pomocy regionalnej przeznaczone zostało na wspieranie nowych inwestycji. Niemal całość tego rodzaju pomocy stanowiły zwolnienia z podatku dochodowego dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych. Rok wcześniej pomoc tego rodzaju wynosiła o 100 mln zł mniej.

Największymi beneficjentami pomocy w ubiegłym roku była Grupa PKP 7,1 mld zł (z czego tylko spółka PKP S.A. otrzymała 6,5 mld zł). Na drugim miejscu znalazł się sektor węglowy, z Kompanią Węglową na czele – 1,3 mld zł. Następnie sektor budownictwa okrętowego, w tym Stocznia Gdynia – 467,7 mln zł, Stocznia Szczecińska Nowa – 124,2 mln zł pomocy. W pierwszej dziesiątce największych beneficjentów znalazły się też spółki sektora naftowego: Rafineria Nafty Glimar – 228,9 mln zł oraz Rafineria Trzebinia – 187,4 mln zł wsparcia.

Blisko jedna trzecia ogólnej wartości pomocy w roku 2004 została udzielona przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na terenie województwa śląskiego (70,9 proc. w roku 2003). Przedsiębiorcy z województwa mazowieckiego otrzymali 9,6 proc. wsparcia a małopolskiego – 9,3 proc. Skoncentrowanie pomocy w tych trzech regionach wiąże się z dużą liczbą przedsiębiorców zarejestrowanych na ich terenach, a w szczególności z restrukturyzowanymi spółkami górniczymi.

W ubiegłym roku struktura i wielkość pomocy publicznej udzielanej w Polsce nadal odbiegała do średniej udzielanej w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z raportem przygotowanym przez Komisję Europejską udział pomocy w PKB wyniósł średnio we wszystkich krajach Wspólnoty 0,6 proc. (w Polsce 1,9 proc. w 2004 i aż 3,5 proc. w 2003 roku).

Największe różnice w strukturze pomocy publicznej w odniesieniu do państw UE dotyczą pomocy na badania i rozwój (tylko 1,3 proc. w Polsce wobec 14 proc. w „starych” państwach Unii Europejskiej i 12 proc. przeciętnej wszystkich krajów UE), górnictwa węglowego (średnia unijna jest dwukrotnie niższa niż pomoc udzielana polskim kopalniom), oraz wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorców (0,8 proc. w Polsce w odniesieniu do 12 proc. średniej unijnej). Niepokojącym zjawiskiem jest także wciąż odbiegający od przeciętnej „starych” państw członkowskich udział dotacji. W Unii Europejskiej ta jedna z najbardziej przejrzystych form wsparcia stanowi 67 proc. wsparcia; w Polsce jest to 24,9 proc.