Polska: wydarzenia tygodnia 12/2014

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 11/2014

• Amerykański bank inwestycyjny Morgan Stanley podniósł prognozy wzrostu gospodarczego w 2014 r.: dla Polski o 0,3 pkt proc., do 3,5 proc. PKB i o 0,6 pkt proc., do 4,2 proc. PKB w 2015 r. Prognoza dla Węgier za 2014 r. jest wyższa o 0,2 pkt proc., a dla Czech o 0,4 pkt proc.
• Polska spadła na 26. miejsce z 25. w rankingu EY pod względem Indeksu Atrakcyjności Krajów dla Rozwoju Energetyki Odnawialnej za 2013 rok. Ranking obejmuje 40 państw. Na pogorszenie pozycji Polski wpłynęło duże ryzyko regulacyjne i planowane zmiany w zakresie wsparcia energii słonecznej w projekcie ustawy o OZE.
• Według MF w budżecie państwa na koniec 2013 r. odnotowano 42,19 mld zł deficytu (i oznacza to 81,8% znowelizowanego planu przewidzianego w ustawie budżetowej na cały rok).
• Według Eurostat-u inflacja HICP w Polsce wyniosła w lutym 2014 roku w ujęciu rocznym 0,7 proc. wobec 0,6 proc. w styczniu.
• Pod patronatem Jana Kulczyka powstała Radę Polskich Inwestorów, która pomoże rodzimym przedsiębiorcom w rozwoju działalności w Afryce. Do tej grupy należy także Jerzy Starak - właściciel Polfarmy, Roman Karkosik - kontrolujący Krezusa, Adam Góral z Asseco i Karol Zarajczyk z Ursusa. Celem ich działalności jest wymiana doświadczeń i rozwój polsko-afrykańskiej współpracy gospodarczej.
• Według GUS wynik finansowy netto przedsiębiorstw w 2013 roku wzrósł o 12,2 proc. r/r i wyniósł 92,1 mld zł.
• Według magazynu "Sukces" wartość majątku 500 najbogatszych polskich przedsiębiorców to 147 mld zł. Czołówkę tworzą Z. Solorz-Żak – 15,4 mld zł, J. Kulczyk – 14 mld zł, M. Sołowow – 7,2 mld zł oraz L. Czarnecki – 6,4 mld zł.
• Badania środowiska szkół wyższych wykazały, że kobiety stanowią ponad 58 proc. ogólnej liczby studentów na polskich uczelniach. Na uczelniach technicznych jest ich już prawie 37 proc.
• Po otrzymaniu ultimatum min. zdrowia B. Arłukowicz przedstawił swoje propozycje w ramach tzw. pakietu kolejkowego: "zniesienie limitów dla chorych na raka, szybka terapia onkologiczna, rozszerzenie możliwości diagnostycznych dla lekarzy POZ i motywowanie specjalistów do przyjmowania nowych pacjentów".
• Wygląda na to, że Polska sprzeciwi się i postawi veto planom unijnym dotyczącym ustaleniu nowych celów klimatycznych. W drugim dniu szczytu premier D. Tusk zaproponował, aby rozmowy te poprzedziły "dokładne wyliczenia, kogo ile to będzie kosztowało i jak wygląda mechanizm zadośćuczynienia dla polskich interesów".
• Konfederacja Pracodawców Lewiatan złożyła w Trybunale Konstytucyjnym wniosek kwestionujący konstytucyjność ustawy ws. OFE. Ich zdaniem wątpliwości budzi m.in. przejęcie przez ZUS ponad połowy emerytalnych oszczędności Polaków i pozorną dobrowolność wyboru OFE.
• Według AutomotiveSuppliers.pl wartość eksportu przemysłu motoryzacyjnego z Polski w 2013 r. wyniosła 17,91 mld euro (wzrost o 0,98% r/r). Firma prognozuje wzrost eksportu przemysłu motoryzacyjnego z Polski o 1 mld euro do poziomu ok. 19 mld euro w 2014 roku.
• We Wrześni ruszy budowa nowej fabryki koncernu Volkswagen. Będzie w niej zatrudnionych ponad 2,3 tys. osób. Zakład będzie produkować nową generację samochodu użytkowego volkswagen crafter.
• W ostatnim tygodniu złoty był słaby, a na warszawskim parkiecie dominowały spadki, natomiast ceny złota szły do góry. Z jednej strony dobre dane makroekonomiczne, jednak z drugiej ryzyko konfliktu na Ukrainie.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

UKŁAD TRANSATLANTYCKIEGO PARTNERSTWA HANDLOWEGO I INWESTYCJI (TTIP) A POLSKIE NADZIEJE...

Od trzech kwartałów pomiędzy Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi toczą się negocjacje dot. stworzenia Transatlantyckiego Partnerstwa Handlowego i Inwestycji (TTIP). Jeszcze kilka miesięcy temu planowano, że umowa dot. wolnego handlu i inwestycji między UE a USA będzie wynegocjowana jeszcze w tej kadencji Parlamentu Europejskiego. Obecnie jest to już nierealne i w opinii analityków sprawa przeciągnie się nawet poza 2015 rok. Polska w związku z TTIP ma też swoje nadzieje. Jednak te, o których mówił jeden z ministrów rządu polskiego (swoją wypowiedź niefortunnie sprowadził do możliwości wejścia do ruchu bezwizowego z USA dzięki podpisaniu umowy TTIP) niestety uważam za mało istotne...

Nie ulega wątpliwości, że do rozpoczęcia negocjacji tych jeszcze dzisiaj dwóch głównych centrów globalnej gospodarki i polityki zmusiła smutna dla nich rzeczywistość, a mówiąc prosto zmieniający się układ sił w świecie, na który tak USA jak i UE mają malejący wpływ. Te niekorzystne dla nich zmiany uległy znacznemu przyspieszeniu w wyniku ostatniego kryzysu, który osłabił światową pozycję tak Stanów Zjednoczonych jak i Unii Europejskiej.

Nie jest przesadą teza, że nieubłaganie nadchodzi moment, kiedy największą potęgą gospodarczą (według wielkości PKB) staną się Chiny, drugie miejsce zajmą Indie, a bardzo ważną (a w pewnym stopniu nawet wiodącą) rolę zacznie odgrywać grupa krajów BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i RPA), które dziś są zaliczane do jeszcze krajów rozwijających się, chociaż z dużą dynamika wzrostową.

Myślę, że politycy Stanów Zjednoczonych nie mają wątpliwości, że czas gra przeciw nim. Wiedzą, że nie będą w stanie samodzielnie odzyskać wcześniejszej pozycji politycznej w świecie, w rezultacie świat przestanie być unilateralny, a Ameryka straci swoją przewodnią rolę. Doszła więc do wniosku, że musi znaleźć formułę porozumienia z Europą. Stąd duże zainteresowanie i nadzieje związane z TTIP.

Politycy obu stron budują nową koncepcję na bazie wspólnej historii, jednak nie należy mieć złudzeń: w tym świecie główną rolę odgrywają interesy (o czym polski światek polityczny zapomina)!!!

Jakie atuty maję ci partnerzy (przede wszystkim z rozsądku) połączeni zamiarem stworzenia TTIP?

Unia Europejska i Stany Zjednoczone razem wytwarzają prawie połowę światowego PKB. Odpowiadają też za jedną trzecią światowego handlu. Wzajemne obroty handlowe (towary + usługi) każdego dnia mają wartość ok. 2 mld euro. Inwestycje Stanów Zjednoczonych w UE są trzykrotnie wyższe niż w całej Azji, a Unia Europejska inwestuje w Stanach Zjednoczonych ok. ośmiokrotnie więcej niż w Indiach i Chinach razem wziętych.

Wnioski nasuwają się proste: koncepcja TTIP oceniana globalnie ma swoje uzasadnienie tak gospodarcze jak i polityczne. Jednak jak zwykle przysłowiowy "diabeł" tkwi w szczegółach. Jeden z tych szczegółów to problemy energetyczne, a mówiąc precyzyjniej mam tu na myśli konsekwencje faktu, że w UE ceny energii elektrycznej są dwukrotnie wyższe i trzykrotnie droższy jest gaz w porównaniu z USA. Będzie to miało istotny wpływ na konkurencyjność produktów, bo ceny energii będą miały istotny wpływ na ich koszty i nie jest wykluczone, że pewne europejskie branże stracą na negocjowanej transatlantyckiej umowie o wolnym handlu. Problemów jest jednak więcej np. prawo autorskie, czy chociażby produkcja żywności (GMO).

Będę zaniepokojona, gdy polskie dyskusje o TTIP będą zbytnio uproszczone i będą sprowadzały się do spodziewanych możliwości dołączenia do grupy krajów korzystających z ruchu bezwizowego ze Stanami Zjednoczonymi (co zostało zasygnalizowano na wstępie). Wiem, że wiele razy mieliśmy nadzieję, że w "nagrodę" za udział w wyprawie do Iraku, czy do Afganistanu będziemy wyjeżdżali bez stania w kolejkach przed amerykańskimi konsulatami. Zrozumiałe jest niezadowolenie naszych rodaków ze świadomości, że jesteśmy jednym z czterech ostatnich krajów UE (wraz z Bułgarią, Rumunią i Cyprem), znajdujących się wciąż poza Visa Waiver Program...

Te nadzieje podtrzymują (niestety) komentatorzy, bo w umowie TTIP przewidziano zapis o swobodnym przepływie osób między dwoma sygnatariuszami. W wielu komentarzach nadinterpretowano ten zapis mówiąc, że dzięki niemu Polacy nie będą potrzebowali wiz, aby wyjeżdżać do Stanów Zjednoczonych.

Niestety amerykańska ambasada USA oficjalnie wyjaśniła to nieporozumienie mówiąc, że prawo imigracyjne w Stanach Zjednoczonych (w tym przepisy wizowe) jest poza umową, która ma charakter handlowy!

Co prawda w czerwcu Senat USA przyjął ustawę o reformie prawa imigracyjnego. Według nowych reguł prawo do ruchu bezwizowego zyskują kraje, które nie przekraczały 10 procentowego limitu odmów przyznania wizy (wcześniej było to 3 proc.). Jednak i teraz Polska nie spełnia tych łagodniejszych wymagań pozwalających włączenie nas do programu ruchu bezwizowego. W ubiegłym roku odsetek negatywnych decyzji dla Polaków starających się o wizy wzrósł bowiem do 10,8 proc...