Polska: wydarzenia tygodnia 11/2011

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 10/2011

• Min. Rostowski przedstawił Brukseli rządowy plan obniżenia w 2012 roku deficytu sektora finansów publicznych do 3 proc. PKB z szacowanych na 2010 rok 7,9 proc. PKB, a poparcie dla tej koncepcji poparł prezes Narodowego Banku Polskiego Marek Belka. Komisja Europejska zaakceptowała go.
• Decyzją Ministerstwa Rozwoju Regionalnego rozwój kraju będzie realizowany w oparciu o 26 ośrodków. Rdzeń tzw. metropolii sieciowej tworzyć mają: Warszawa, Konurbacja Górnośląska, Kraków, Łódź, Trójmiasto (Gdańsk - Sopot - Gdynia), Poznań, Wrocław, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin, Lublin, Białystok, Rzeszów oraz miasta o znaczeniu regionalnym: pozostałe wojewódzkie, tzn. Kielce, Olsztyn, Opole, Zielona Góra, Gorzów Wielkopolski, a także Częstochowa, Płock, Koszalin, Słupsk, Bielsko-Biała, Częstochowa, Radom, Rybnik.
• Wg Eurostatu, tempo wzrostu cen wyniosło w lutym wyniosło 3,3 proc. r/r wobec 3,5 proc.w styczniu.
• Trwają prace nad koncepcją długoterminowego budżetu na okres po 2013 r. Polska jest w sporze z "12" żądając obecnego systemu dopłat rolniczych. Obecnie wahają się od ok. 500 euro w Grecji i na Malcie do ok. 100 euro na Łotwie. Unijna średnia wynosi ok. 250 euro, w Polsce jest to ok. 200 euro. Wspólna Polityka Rolna to obecnie ok. 43 proc. budżetu UE, a z dotacji korzysta nie tylko 13,7 mln gospodarstw rolnych oraz obszary wiejskie - niemal połowa (47 proc.) terytorium Unii.
• Wydarzenia w Libii, a ostatnio w Japonii spowodowały, że inwestorzy skierowali swoje zainteresowania w kierunku aktywów powszechnie uważanych za bezpieczne (czyli złota i franka szwajcarskiego). Cena złota wahała się w przedziale 1.398,50 – 1.425,50 USD/t.oz. Według ocen Mennicy Państwowej na rynku polskim powoli kończy się gorączka złota.
• Białoruś zamroziła realizację projektu budowy elektrowni na węgiel, którą miał budować Kulczyk Holding. Polska nadal planuje budowę mostu energetycznego z Białorusią. Równocześnie poinformowano, że Rosjanie i Białorusini uzgodnili warunki budowy elektrowni atomowej o mocy 1200 MW.
• W 2010 roku zysk netto największej w Polsce grupy informatycznej Asseco Poland SA wyniósł 415 mln zł, a zysk operacyjny 569 mln zł. Sumaryczne przychody grupy Asseco Poland wzrosły w zeszłym roku do 3,24 mld zł.
• Według prognozy firmy PMR do 2025 r. budowa nowych mocy wytwórczych i sieci przesyłowych w energetyce pochłonie co najmniej 100 mld zł, chociaż obecne plany inwestycyjne największych koncernów energetycznych w Polsce zakładają wydatki na poziomie aż 220 mld zł.
• Ubiegły rok, należące do skarbu państwa spółki węglowe zamknęły zyskiem netto ok. 1,16 mld zł. W styczniu wypracowały 205 mln zł zysku netto.
• Rosną szansę na to, że inwestorem strategicznym Enei zostanie francuski koncern EdF. Polska stawia mu warunek dotyczacy budowy w Kozienicach dodatkowego bloku o mocy 1000 MW.
• Związki zawodowe w górnictwie wezwały rząd do powstrzymania prywatyzacji kopalń. Swój sprzeciw poparli kilkutysięczną demonstracją. Wg Min. Skarbu Państwa do 30 czerwca na warszawskiej GPW zadebiutuje Jastrzębska Spółka Węglowa. Rząd zachowa 50% akcji firmy.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKI RYNEK PRACY. BEZROBOCIE

Zjawisko bezrobocia w Polsce nie jest czymś nowym i zaskakującym. W przeszłości jako społeczeństwo też odczuliśmy go, gdy było na poziomie ok. 20% (chociaż i teraz są regiony kraju, w których przekracza ono wyraźnie nawet ten poziom). Bezrobocie to poważny problem społeczny. Długookresowe, w grupie ludzi dorosłych wywołuje różne skutki, w tym przede wszystkim niezdolność do zaspokojenia podstawowych potrzeb ich rodzin i nie myślę tu tylko o niskim poziomie życia, a więc niedożywieniu oraz o niezdolności do zapewnienia podstawowej opieki zdrowotnej, chociaż są to sprawy bardzo ważne, a nawet podstawowe. Bezrobocie rodziców ma negatywny wpływ na szeroko rozumiane warunki, w których wzrastają dzieci, a chroniczne bezrobocie rodziców przyczynia się do powstawania wielu patologii. Wzrastające w takich warunkach młode pokolenie bardzo często otrzymuje od rodziców niejako w "spadku" biedę i związany z nią styl życia (nie zawsze zgodny z obowiązującym prawem). Dzieci z tych rodzin mają małe szanse by wyrwać się z tego środowiska, bo rodziny nie są w stanie zagwarantować im właściwego wychowania i zawodowego wykształcenia. W rezultacie pochodzący z takich rodzin młodzi ludzie startują w dorosłe życie z niskiego poziomu umiejętności zawodowych, małe też mają możliwości otrzymania stabilnej i satysfakcjonującej pracy, nie mówiąc już o pracy umożliwiającej im dalszy rozwój. Także styl życia w takim otoczeniu przenosi się jako swoisty wzorzec z rodziców na dzieci, które często go powielają.

Jednak to, co mnie zaniepokoiło na rynku pracy i na co chcę teraz zwrócić uwagę, to istotne zmiany w strukturze polskiego bezrobocia, które ostatnio wywołują rosnący niepokój. Okazuje się, że wykształcenie nie pozwala na uniknięcie bezrobocia...

Rozwińmy ten temat. Na początek kilka słów wstępu. Wydaje się, że problemem polskiego rynku pracy jest nie tylko wysokie bezrobocie, chociaż według Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w lutym 2011 r. stopa bezrobocia wzrosła do 13,2 proc. z 13,0 proc. w styczniu. Jak widać jest ono wyraźnie większe niż w krajach unijnych, chociaż daleko nam do sytuacji, jaka w tym zakresie jest w Hiszpanii. Według Eurostat-u styczniowa stopa bezrobocia w strefie euro w styczniu wyniosła 9,9 proc. (10 proc. w poprzednim miesiącu), a przeciętna stopa bezrobocia w 27 krajach UE wyniosła 9,5 proc.

Analizując polski rynek pracy należy zwrócić uwagę na trzy zagadnienia:

1. Wydaje się, że dziś poważnym naszym problemem jest struktura zatrudnienia i tendencje w jej rozwoju. Niestety, wśród ludzi posiadających pracę najszybciej rozwijającą grupą zawodową jest... administracja. Według GUS w administracji publicznej, a więc w rządzie i samorządach, zatrudnionych jest już 462,9 tys. osób. Od szeregu lat kolejne rządy zobowiązują się do zdecydowanych działań mających na celu redukcję zatrudnienia w administracji, jednak liczby wskazują na coś zupełnie przeciwnego... Z ostatniej prognozy GUS wynika, że w końcu 2011 roku będziemy mieli prawie pół miliona urzędników!

2. Wysoki poziom bezrobocia to nie tylko problem budżetu i wypłat zasiłków dla bezrobotnych. Bezrobocie też nie oznacza, że bezrobotni w ogóle nie pracują, wielu z nich zasila grono tych, którzy pracują w tzw. "szarej strefie". Jest to poważny problem dla budżetu, bo wg. szacunków z powodu "szarej strefy" budżet ponosi straty rzędu 30 mld zł. Z tych szacunków wynika też, że zasięg szarej strefy obniżył się z 12,5 proc. PKB w 2009 roku do 12 proc. PKB w 2010 roku. Szacuje się, że gospodarka "szarej strefy" miała w 2010 roku wartość około 170 mld zł (PKB w tym roku wyniósł ok. 1,4 bln zł).

3. Dynamicznie wzrasta liczba młodych (do 27 lat), którzy są bez pracy. W 2008 r. a więc przed kryzysem takich młodych osób bez pracy GUS szacował na ok. 300 tys, przy czym ponad jedna trzecia tych bezrobotnych to byli absolwenci szkół wyższych.Teraz ich udział w tym gronie bezrobotnych zdecydowanie wzrósł, a w tej grupie udział absolwentów uczelni wzrósł do połowy.

Ostatnio są sygnały, że zjawisko to poszerza się, jednak nie jest to tylko polski problem. Trzy lata temu średnie bezrobocie wśród młodych Europejczyków wynosiło 15 proc. Dziś ten wskaźnik wzrósł do 21 proc. Tak źle nie było od półwiecza, a prognozy wskazują na możliwość dalszego pogorszenia się tej sytuacji.

W Polsce przyczyny szybkiego wzrostu bezrobocia w gronie młodych ludzi z wyższym wykształceniem są różne. Szczegółowe analizy wskazują, że struktura wykształcenia osób kończących studia w znacznym stopniu nie odpowiada potrzebom rynku pracy. W dalszym ciągu kształci się wiele osób na kierunkach, które już są nasycone kadrą. Jest też bardzo zróżnicowana jakość kształcenia, bo oprócz uczelni markowych, można uzyskać dyplom reprezentując bardzo niski poziom. W wielu przypadkach reprezentowana przez absolwentów nawet zaawansowana wiedza swoją strukturą nie odpowiada potrzebom pracodawców. Powszechna jest też opinia, że wydajność młodych jest niższa niż koszty zatrudnienia. Także trzeba mieć świadomość, że w dalszym ciągu gospodarka jest w trudnym pokryzysowym okresie. Oznacza to, że nie należy zbyt szybko liczyć się ze zmianą sytuacji w tym zakresie...