Czym jest rynek pierwotny?

Przeczytaj także: NewConnect: emisja prywatna warta uwagi

Emitenci często zabezpieczają się przed tego typu ryzykiem i aby zapewnić powodzenie emisji poszukują gwarantów emisyjnych. Najczęściej jest to subemitent usługowy, bądź subemitent inwestycyjny. W obu przypadkach subemitenci pobierają jednak za taką usługę znaczące prowizje. Subemitent usługowy nabywa od emitenta całość lub część emisji gwarantując jej powodzenie. W tym przypadku subemitent dalsze działania (odsprzedaży akcji na rynku pierwotnym) realizuje już na własne ryzyko. Subemitent inwestycyjny, którym najczęściej jest dom maklerski, ma natomiast podpisane z emitentem umowy dotyczące nabycia niezrealizowanej części proponowanej emisji. Zgodnie z typową umową o subemisję inwestycyjną podmiot ten otrzymuje wynagrodzenia z dwóch tytułów. Pierwszym jest gotowość do zakupienia nie objętych papierów wartościowych, drugim nabycie papierów nie objętych w trakcie emisji pierwotnej. Objęcie części emisji przez subemitenta inwestycyjnego na ogół jest jednak źle kojarzone przez inwestorów indywidualnych. Prowizja jaką dostają subemitenci powoduje bowiem, że tak naprawdę pozyskują oni akcje taniej niż pozostali uczestnicy rynku. Jeżeli zatem subemitent będzie skłonny do sprzedaży akcji po cenie niższej niż pozostali inwestorzy, spowoduje to spadek notowań akcji na parkiecie giełdowym.

Innym sposobem sprzedaży akcji na rynku pierwotnym jest metoda przetargowa. Aby zapobiec przejęciu znacznego pakietu akcji przez jednego inwestora, emitenci wprowadzają jednak w tej metodzie wiele modyfikacji. Wynikiem przetargu jest ustalona cena, po której zostaną objęte papiery wartościowe i jest to wypadkowa popytu rynkowego i podaży oferowanych papierów wartościowych.

Wady i zalety ustalania ceny emisyjnej

Zarówno metoda stałej ceny, jak i metoda przetargowa mają swoje silne i słabe strony. Wadą stałej ceny jest możliwość złej wyceny spółki. Gdy cena jest bowiem za niska, emitent uzyska mniej kapitału, a gdy za wysoka, to istnieje zagrożenie niepowodzenia emisji. Słabością metody przetargowej jest natomiast fakt, że eliminuje ona część inwestorów z uczestnictwa w przetargu. Brak indywidualnych inwestorów zmusza bowiem emitenta do poszukiwania środków u inwestorów instytucjonalnych. Poza tym metoda przetargowa może również wznieść cenę na bardzo wysoki poziom. Z jednej strony emitent uzyska wówczas więcej pieniędzy, z drugiej jednak doprowadzi to do spadków na giełdzie.

Czym właściwie różni się cena emisyjna od ceny nominalnej?

Bardzo często łączymy, bądź używamy zamiennie oba pojęcia. Jest to jednak częsty błąd, na który należy zwrócić uwagę. Obie ceny są sobie równe, tylko w przypadku pierwszej emisji akcji („założycielskiej”). W przypadku kolejnych emisji mających na celu podwyższenie kapitału cena emisyjna jest jednak przeważnie wyższa od ceny nominalnej, ponieważ wartość spółki przypadająca na jedną akcję jest większa od wartości nominalnej. Różnica pomiędzy ceną emisyjną, a nominalną danej akcji (nazywana agio) zasila natomiast kapitał zapasowy spółki.

Podsumowanie charakterystyki rynku pierwotnego

Rynek pierwotny jest więc miejscem alokacji kapitału, który zwiększa jednocześnie możliwości rozwoju przedsiębiorstw. Kapitał pozyskany z emisji papierów wartościowych może bowiem zostać przeznaczony na dalsze inwestycje. Oczywiste jest to, że duża ilość ofert na rynku zwiększa konkurencję na rynku finansowym. Nowe emisje przyciągają jednak na rynek finansowy nowych inwestorów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Na rynku finansowym pojawiają się w konsekwencji przedstawiciele nowych branż co jednak pozytywnie wpływa na konkurencje.