Tydzień 16/2004 (12-18.04.2004)

• Światowy potentat w produkcji komputerów Dell przewiduje, że w pierwszym kwartale dostawy jego PC-tów będą wyższe o 25% r/r. Podwyższył prognozę sprzedaży w pierwszym kwartale do 11,4mld USD.
• Toshiba przenosi całą swoją produkcję notebooków do Chin. Krok ten spowodowany jest agresywną polityką cenową głównych rywali japońskiego producenta - HP i Della. W ubiegłym roku Toshiba trzykrotnie obniżała prognozy finansowe odnośnie segmentu komputerów osobistych. Do końca marca przyszłego roku wstrzyma produkcję notebooków w Japonii i na Filipinach. Wszystkie produkty firmy będą wytwarzane w fabryce w chińskim Hangzhou, której roczne moce produkcyjne zostaną podniesione dwukrotnie, do 3 mln sztuk.
• W pozwach złożonych przeciwko kilku spółkom z grupy Samsunga, działających m.in. w Japonii i USA, Fujitsu zarzuca złamanie praw patentowych do technologii polepszających jasność obrazu wyświetlaczy plazmowych, a także komponentów emitujących światło. Te ostatnie podzespoły pozwalają na wydłużenie cyklu życia produktu. W USA pozew dotyczy dziesięciu patentów, m.in. systemu umożliwiającego wyświetlanie obrazu ze wzbogaconymi kolorami. Fujitsu domaga się wstrzymania dystrybucji telewizorów plazmowych Samsunga oraz odszkodowania, którego wartość nie została jeszcze określona.
• Departament Handlu USA poinformował, że sprzedaż detaliczna w marcu wzrosła o 1,8%.
• Microsoft zaproponował Komisji Europejskiej ugodę w sprawie o nadużywanie dominującej pozycji na rynku odtwarzaczy multimedialnych i serwerów. Jak dotąd ugoda została odrzucona, a wyznaczona kara wynosi ok. 0,5mld USD. Niedawno Microsoft podpisał dziesięcioletni alians patentowy z Sun Microsystems. Dzięki niemu będzie mógł wykorzystywać patenty Sun-a. Cena ugody 1,95mld USD, a za przedłużenie paktu na kolejne 10 lat Sun ma otrzymać 450 mln USD. Amerykańska firma InterTrust pozwała Microsoft zarzucając mu m.in. naruszenie praw patentowych do technologii zabezpieczającej dane i pliki multimedialne zapisane w wersji cyfrowej. Microsoft zgodził się zapłacić 440 mln USD w ramach ugody, zyskując prawo do dalszego korzystania z tej technologii. Obecna polityka Microsoft-u przy wychodzeniu z problemów prawnych to zawieranie ugód, z możliwością wykorzystywania naruszonych wcześniej praw. Zasoby gotówki Microsoft-u są szacowane na ok. 53mld USD.
• Kreatywnego księgowania dalszy ciąg. Tym razem na celowniku jest AOL Time Warner, który po fuzji z AOL zaksięgował przychody reklamowe o wartości ponad 400mln USD. Tę pozycję obecnie kwestionuje SEC i Departament Sprawiedliwości USA. To nie pierwsze problemy koncernu medialnego z SEC i Departamentem Sprawiedliwości. Już w połowie 2002 roku zarzucono AOL nieprawidłowości, w wyniku których koncern musiał skorygować swoje przychody za lata 2000-2002 o 190 mln USD w dół. Jak się okazało w księgowości koncernu znaleziono wiele innych transakcji wymagających dodatkowych korekt. Najnowsze zarzuty mają wartość 400mln USD i dotyczą transakcji zakupu 49% akcji w spółce AOL Europe od niemieckiego koncernu Bertelsmann w 2002 roku.
• Rośnie inflacja w USA, w lutym była na poziomie 0,3%, a w marcu wyniosła już 0,5%. Pomimo rosnącej inflacji w marcu spadły płace realne w amerykańskiej gospodarce. Departament Pracy spodziewa się wyższego niż zakładano wzrostu inflacji w skali całego 2004 roku. Zdaniem analityków wzrost inflacji, zwiększająca się liczba nowych miejsc pracy i dobre wyniki sprzedaży detalicznej potwierdzają fakt ożywienia gospodarczego. Te informacje wskazują na zbliżający się moment podwyższenia stóp procentowych przez Fed.
• W 2003 roku w Japonii zbankrutowało 15,8 tys. firm, to jest o 16,6% mniej niż w 2002 roku. Wartość długów bankrutów wyniosła ok.100mld USD i była o prawie 20% niższa niż w 2002 roku.
• Według Banku Światowego w 2002 roku wartość łapówek na świecie przekroczyła 1 bilion USD (dla porównania, wartość wszystkich towarów i usług wytworzonych w Polsce wyniosła ok. 195mld USD).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ŚWIATOWA GOSPODARKA WYCHODZI Z KRYSYSU, ALE DOTYCHCZASOWE ZAGROŻENIA POZOSTAJĄ

Gospodarka amerykańska od szeregu już lat jest uznawana za koło zamachowe gospodarki światowej. Dotychczas było tak, że koniunktura w niej i jej sukcesy bezpośrednio przekładały się (w odpowiedniej skali) na rozwój innych krajów. Dziś, gdy świat jest jednobiegunowy ta zależność sytuacji w globalnej gospodarce od stanu j gospodarki amerykańskie jest jeszcze większa. Wszyscy doceniają wiodąca rolę USA, jednak coraz bardziej obawiają się rosnących zagrożeń przed amerykańską gospodarką. Zastanawiają się też czy rozwiązując swoje problemy Amerykanie biorą pod uwagę tak interesy innych krajów, jak i światowej gospodarki, a w szczególności czy czują się wystarczająco odpowiedzialni za innych. Coraz częściej pojawiają się wątpliwości i maleje w świecie poziom zaufania do obecnej polityki Białego Domu.

Prestiżowe instytucje nieustannie publikują swoje oceny szans, ale i zagrożeń przed światową gospodarką. W ich opiniach sporo miejsca poświęca się krytycznym ocenom tych zagrożeń, których źródło jest w amerykańskiej gospodarce. A zagrożenia te są większe niż w ostatnich dziesięcioleciach. Są nimi ogromne deficyty, tak budżetowy jak i w wymianie gospodarczej z zagranicą, które łatwo mogą zdestabilizować rynki światowe. Poważnym światowym problemem jest dzisiaj to, co od przeszło dwóch lat dzieje się z dolarem. Świat już obecnie ponosi duże koszty z tego powodu. Dalsza, tak jak dotąd szybka deprecjacja amerykańskiej waluty może mieć duży, niekorzystny wpływ na światowe rynki, a szczególnie na gospodarki krajów dokonujących przemian. Może też zahamować obecne ożywienie gospodarcze na świecie. Wagi tych zagrożeń nie zmniejsza nawet to, że ogólnie sytuacja gospodarcza USA jest oceniana jako dobra, bo pojawiło się ożywienie, inflacja jest pod kontrolą, stopy procentowe bardzo niskie.

Powyższe zagrożenia w gospodarce amerykańskiej nie są jedynymi problemami globalnego świata. Niedocenianym zagrożeniem dla światowej gospodarki jest postawa inwestorów oraz ich nieostrożne poczynania. Zauważa się oznaki stadnego działania i inwestowanie na nowych rynkach o dużym poziomie ryzyka. Niebezpieczeństwem pozostaje też terroryzm, który po zamachach w Madrycie stał się także problemem europejskim. Jeśliby doszło do dalszych zamachów, to z pewnością odbiłoby się to na rynku konsumenckim.

W USA trwa walka przedwyborcza. Świat w wypowiedziach głównych pretendentów spodziewa się odpowiedzi na swoje wątpliwości. Chce wiedzieć, jak te zagrożenia widzą obaj kandydaci do Białego Domu i jakie mają w tym zakresie koncepcje działania. Wizytówką dotychczasowego prezydenta jest stan obecny w amerykańskiej gospodarce i obecnie realizowane działania znane pod nazwą Programu Gospodarczego Busha. Jego przeciwnik John Kerry uznaje redukcję deficytu budżetu federalnego za podstawowe zadanie (Bush zwiększył wydatki budżetowe i zmniejszył podatki, co w tym roku zwiększy deficyt budżetowy do 477mld USD). Obiecuje zmniejszyć go o połowę w ciągu czterech lat. Przedstawił też szereg propozycji reform i nowych programów. Kerry chce być widziany jako polityk odpowiedzialny, patrzący realnie na gospodarkę. Ostatnio podtrzymał zamiar cofnięcia wprowadzonej przez Busha obniżki podatków dla najbogatszych Amerykanów, zarabiających ponad 200 tys. USD rocznie. Przedstawił też plan radykalnych cięć w wydatkach administracji federalnej. Chce w ciągu 10 lat zaoszczędzić 14mld USD na ograniczeniu zużycia prądu przez urzędy, na podróżach - kolejne 10mld USD, a na zatrudnianiu przez rząd podwykonawców - nawet 50mld USD. Chce też cofnąć subsydia dla najbogatszych rolników. Jednocześnie obiecał ożywienie gospodarcze i wzrost dochodów dla klasy niższej i średniej. W polityce społecznej deklaruje powrót do tradycyjnej koncepcji demokratów, w ciągu 10 lat planuje wydać 225mld USD na ulgi zdrowotne i edukacyjne, a 476mld USD - na nowy system opieki zdrowotnej, ulgi podatkowe dla małych firm i gospodarstw rolnych.