Koncerny naftowe: co z konsolidacją?

Przeczytaj także: Orlen czasowo zamknie rafinerię w Możejkach?

Wrogowie Lotosu?

Pod koniec listopada miało miejsce wydarzenie, które "zatrzęsło" polskim rynkiem naftowym i zdaniem części ekspertów, może wpłynąć na opinię Skarbu Państwa w tej sprawie ewentualnej konsolidacji.

Analityk włoskiego banku UniCredit opublikował sensacyjny raport, w którym obniżył wycenę akcji Lotosu z 25 zł do... zera i uznał, że jest ponad 50 proc. szans, że spółka nie przetrwa w obecnej strukturze. Zarząd Lotosu, wspierany przez głównych akcjonariuszy, czyli resort skarbu i Naftę Polską, ocenił raport jako nierzetelny, próbujący zdyskredytować firmę w dobrej kondycji finansowej.

Grupa Lotos, która ogłosiła zaktualizowaną strategię w czerwcu, w związku z kryzysem musi wprawdzie coraz uważniej oglądać każdą wydawaną złotówkę i ostatnio zapowiedziała na przykład, że w 2009 roku nie przewiduje nowych inwestycji w segmencie upstream, które wymagałybyuzyskania zewnętrznego finansowania, ale mimo to większość ekspertów jest przekonana, że jej podstawy finansowe są mocne i bankructwo jej nie grozi.

- Raport UniCredit to nie spekulacja, tylko kierunkowe działanie, będące formą wrogiego wezwania do sprzedaży akcji spółki - ocenił prezes Lotosu Paweł Olechnowicz.

Także część ekspertów jest zdania, że mogła to być zaplanowana akcja, mająca na celu przekonanie Skarbu Państwa, że warto pozbyć się udziałów Lotosu, na przykład łącząc tę spółkę z konkurencyjnym Orlenem.

Fuzja na szczególnych zasadach

Już sam kryzys finansowy - niezależnie od sensacyjnych raportów - sprawił, że odżyła kwestia konsolidacji krajowych firm naftowych jako rozwiązania części problemów branży. Temat połączenia Orlenu i Lotosu wraca zresztą z zaskakującą regularnością, ostatnio za sprawą byłego prezesa PKN Orlen Piotra Kownackiego, który nie tylko starał się przekonać do tego pomysłu rząd, ale też dość intensywnie mediował za nim na łamach prasy. Czy tym razem idea konsolidacji mogłaby przemówić do Skarbu Państwa?

- Stanowisko Orlenu jest w tej kwestii jasne, praktycznie od chwili jego powstania. Uważamy, że konsolidacja sektora naftowego byłaby korzystna dla Skarbu Państwa, ale nie Orlen jest tutaj decydentem, tylko główny akcjonariusz w podmiotach z branży naftowej. Z tego, co wiem, taki proces w tej chwili nie jest rozpatrywany - mówi Jacek Krawiec.

Sam Paweł Olechnowicz również opowiada się za konsolidacją krajowego rynku naftowego, tyle że na szczególnych zasadach.

- Orlen, w którym Skarb Państwa posiada 27,5 proc. udziałów plus mające zapobiegać ewentualnym przejęciom zapisy w statucie (które mogą być i będą kwestionowane na rynku Unii Europejskiej), byłby bardzo dobrym celem w kontekście ewentualnego wrogiego przejęcia. Gdyby właściciel takiego podmiotu włożył do niego dodatkowo aktywa, które dzisiaj kontroluje w pełni, i nie miałby żelaznej gwarancji, że firma nie zmieni właściciela, popełniłby błąd - wyjaśnia prezes Olechnowicz. - Ale sposoby na rozwiązanie tego problemu istnieją. Na przykład w Portugalii powstał model połączenia aktywów gazowych i rafineryjnych w strukturę holdingową, w której państwo kontroluje poniżej 10 proc. udziałów, ale jednocześnie podpisało długoterminowe porozumienie z najważniejszymi inwestorami, w tym włoskim Eni, gwarantujące pewne pryncypia, zgodne z polityką rządu.