Tydzień 37/2003 (08-07.14.2003)

• W USA w sierpniu liczba miejsc pracy w sektorach pozarolniczych zmniejszyła się o 93 tys. (w lipcu - spadek ten wyniósł 49 tys.) Analitycy przewidywali wzrost liczby miejsc pracy o 20 tys. Stopa bezrobocia w USA w dalszym ciągu jest powyżej 6%.

• Biały Dom zaproponował Turcji kredyty o wartości 8,5mld USD na "wsparcie reform gospodarczych w Turcji i złagodzenie szoku wywołanego wojną z sąsiednim Irakiem". By otrzymać pieniądze, Turcja będzie musiała respektować zalecenia Międzynarodowego Funduszu Walutowego (przyznał on Ankarze kredyt w wysokości 16mld USD).

• Sprzedaż detaliczna USA w ubiegłym tygodniu zwiększyła się o 0,6% do 319,2mld USD. W lipcu wzrosła po korekcie o 1,3%.

• W drugim kwartale gospodarka USA zanotowała wzrost 0,8%, a Japonia 0,6%.

• Argentyna nie spłacając MFW kredytów wartości 3mld USD, znajdzie się na czarnej liście wierzycieli Funduszu (obok Liberii, Sudanu i Zimbabwe). Ten krok podważy już i tak niski poziom zaufania do argentyńskiej gospodarki, która wychodzi z załamania gospodarczego w 2001 roku.

• W przyszłym miesiącu eksport ropy z Iraku może przekroczyć poziom 1 mln baryłek dziennie. W tym miesiącu wyniesie on 0,9mln baryłek (przed wojną 2,2mln ).

Mikrokomentarz do wydarzeń gospodarczych

---

W meksykańskim Cancun ma miejsce 5-dniowa Konferencja Ministerialna WTO. Rozpoczęło się decydujące spotkanie przedstawicieli krajów należących do tej organizacji, w obecnej - katarskiej rundzie negocjacyjnej. Dwa lata temu na szczycie w Katarze kraje WTO postawiły sobie ambitne zadanie wypracowania porozumienia o liberalizacji światowego handlu. Teraz po okresie intensywnych rokowań przyszedł czas na końcowe wnioski i decyzje.

Pierwsze sygnały dochodzące z Cancun wskazują, że będzie to szczyt niepodobny do poprzednich i że wbrew obawom jest możliwe porozumienie w kilku podstawowych kwestiach między krajami bogatymi, a wyjątkowo skonsolidowanymi obecnie krajami biednymi. Są też podstawy do przypuszczeń, że nawet w podstawowej kwestii - w sprawach rolnictwa możemy spodziewać się zawarcia takiego porozumienia.

Pierwsze dni wskazują na zorganizowaną ofensywę krajów biednych i właśnie prezentowane przez nie problemy stanęły na pierwszym planie obrad Konferencji. To istotna zmiana w stosunku do dotychczasowej tradycji, gdyż poprzednie szczyty tej organizacji odbywały się pod dyktando czołówki gospodarczej świata: z USA, Unią Europejską i Japonią na czele. Teraz, już na samym początku USA i UE zostały zaatakowane za subsydiowanie rolnictwa i za stosunek do koncepcji dystrybucji tanich leków w krajach biednych. Na nic zdało się tłumaczenie, że te dopłaty rolnicze systematyczne zmniejszają się. Udzielane wyjaśnienia i obietnice nie zmniejszyły dyplomatycznego impetu outsiderów światowej gospodarki. Także z brakiem zrozumienia krajów biednych spotkało się stanowisko USA w sprawie leków.

Pierwsze starcie zapoczątkowali afrykańscy producenci bawełny. Zażądali, aby w latach 2004-2006 zniesiono wszystkie subsydia eksportowe do bawełny, jakie dla swoich rolników przeznaczają kraje bogate. Nie byłoby nic dziwnego, gdyby nie uzupełniono tego postulatu żądaniem równoczesnego wypłacenia im rekompensat. Kraje biedne uzasadniają to żądanie tym, że rocznie tracą duże sumy z powodu niesprzedanej produkcji bawełny, a nie mogą jej sprzedać, bo na rynku króluje tania (z powodu subsydiów) bawełna z USA, zaniżając ceny na rynkach światowych. To poważny problem dla takiego kraju jak Mali, którego prawie 80% przychodów pochodzi z eksportu bawełny. Wszystko wskazuje na to, że ten pierwszy, historyczny atak ma szansę powodzenia. Bowiem są oznaki, że większość delegacji poprze ten punkt widzenia, chociaż należy jeszcze liczyć się z trudnymi negocjacjami w grupach roboczych Konferencji.

Obserwatorzy komentując pierwsze wystąpienia stwierdzają, że zaprezentowane stanowiska krajów biednych mają szansę wywrzeć spory wpływ na przebieg dalszych negocjacji w 6 grupach roboczych. By wynegocjowane rozwiązania weszły w życie muszą je zaakceptować (jednomyślnie!) ministrowie ze 146 krajów członkowskich organizacji.