Lustro na szczęście!

Tajemnicze zwierciadła

Lustro to element wyposażenia domu lub mieszkania, z którym łączy się chyba najwięcej różnego rodzaju zasad, przesądów i rytuałów. Trudno się dziwić – idealne odwzorowanie odbicia, mimiki twarzy i ruchu mogło wydawać się niepokojące. Jednocześnie lustra towarzyszą ludzkości przynajmniej od 6 tysięcy lat. Początkowo wykonywane z wypolerowanych metali, później ze szkła powleczonego z jednej strony warstwą odblaskową. Co ciekawe – mimo długiej historii lustra upowszechniły się w domach dopiero w momencie, gdy zaczęto produkować je na skale masową – wcześniej były po prostu zbyt drogie. Szklane lustro owalne lub prostokątne średniej wielkości, pochodzące z Wenecji, Francji czy Anglii mogło kosztować niemal tyle, co reszta umeblowania danego pokoju. Stąd być może wywodzi się powiedzenie o 7 latach nieszczęścia po stłuczeniu lustra.

Udoskonalanie techniki tworzenia luster stopniowo poprawiało sposób odwzorowywania przez nie odbicia i… zwiększało liczbę lęków i przesądów związanych z korzystaniem ze zwierciadeł. Obawa o „zamknięcie” duszy w alternatywnym świecie po drugiej stronie lustra znalazła swój wyraz w licznych obyczajach takich jak na przykład zasłanianie zwierciadeł po śmierci jednego z domowników czy w pewnych okresach liturgicznych, czy też ostrzeganie by zbyt długo nie przyglądać się swojemu odbiciu, gdyż może to skutkować porwaniem przez złośliwe, mieszkające w lustrze duchy.

Ta ostatnia zasada ze szczególnym naciskiem była przestrzegana w stosunku do dziewcząt i młodych kobiet. Zresztą to właśnie do tej grupy kierowano najczęściej ostrzeżenia i przestrogi związane z przeglądaniem się w zwierciadle. Zbyt dużo spędzanego w ten sposób czasu miało prowadzić do nadmiernej próżności, lenistwa, a nawet… powodować odebranie urody i młodości poprzez „karmienie” nimi swojego odbicia.

Wiele przesądów wiąże się zresztą z przekonaniem o realności świata, który widzimy spoglądając w lustro. Możliwość „przeciągnięcia” na drugą stronę osoby (lub jakiegoś jej aspektu) czy nawet rzeczy była i pozostaje do dzisiaj także kanwą licznych baśni i opowieści. Lustra na stałe zagościły nie tylko w naszych domach, ale także w sztuce.

Lustro z obrazu, powieści i mitu

Ozdobna komoda 100 cm szerokości, a nad nią prostokątne lustro, o podobnej szerokości . Na komodzie stoi misa z owocami, obok wazon z kompozycją kwiatową i świecznik z zapalonymi świecami. Wszystko to odbija się w zwierciadle. To klasyka kompozycji dla malarza, znamy ją doskonale z wielu dzieł. Niemal od momentu powstania lustra stanowiły inspiracje artystów – sposoby w jaki odbijają przedmioty, światło, jak wpływają na wnętrze fascynują twórców wielu dziedzin sztuki. Lustra pojawiają się jako przewodni motyw w malarstwie, poezji, literaturze, teatrze, muzyce, fotografii czy filmie. Mimo, że odbijają dwuwymiarowy obraz, inspirują do przedstawiania głębi. Za pomocą luster wyrażane są idee przemijania, sięgania do wnętrza, nieskończoności, tęsknoty i wielu innych.

Jedna z pierwszych opowieści związanych z odbiciem nie dotyczy jednak lustra jako takiego. Grecki mit o Narcyzie, który zakochał się we własnym odbiciu widzianym w tafli wody stał się nie tylko opisem próżności i egocentryzmu ale także dał nazwę jednemu z zaburzeń osobowości.

Późniejsze dzieła literackie czy filmowe obfitują jednak w lustra. Po ich drugiej stronie znajdują się różne krainy, bohaterowie przechodzą przez nie lub są do nich „wciągani”. Pojawiają się też motywy odbicia jako alternatywnej osobowości, z która można toczyć dyskusje. Bez lustra nie byłoby bardzo wielu horrorów i opowieści grozy – to właśnie w nich ukazuje się przerażająca rzeczywistość, albo przeciwnie – to lustro, poprzez brak odbicia, ukazuje prawdziwą naturę niektórych ponadnaturalnych istot.

Lustra w naszych domach

Jeśli policzymy lustra i lusterka w naszych domach, okaże się że w każdym znajduje się ich całkiem sporo. Nic dziwnego – pełnią wiele różnych funkcji i stanowią bardzo istotny element wyposażenia wnętrz. Za pomocą lustra można optycznie rozjaśnić czy powiększyć pomieszczenie, a nawet poprawić jego proporcje. Odpowiednio dobrane lustra do przedpokoju czy wąskiej sypialni sprawi, że miejsce to zyska głębię. Ładnie oprawione zwierciadło powieszone nad stołem zamieni zwykły kącik jadalniany w elegancką przestrzeń. Dobrze doświetlona tafla lustra w łazience pozwoli nie tylko na precyzyjne wykonanie makijażu, ale może stać się też centralnym elementem aranżacji. Lustrzane drzwi szafy pozwolą obejrzeć całą sylwetkę, a równocześnie – poprzez odbijanie światła w dużej tafli – rozjaśnią każde pomieszczenie, w którym się znajdują.

Dlatego, zanim kupimy lustro, warto zastanowić się jak najlepiej i najbardziej wszechstronnie wykorzystać jego właściwości. Pamiętajmy też, że zwierciadła odbijają wszystko, nie tylko to, co świadomie chcemy w nich zobaczyć…